Tworzenie strategii
Co powinno znaleźć się w LSR?
Wprowadzenie
Dlaczego o LEADER mówi się raczej jako o „podejściu”, a nie jako o metodzie lub mechanizmie wdrażania, jaka jest różnica, gdzie w tym mieści się strategia i dlaczego jest taka ważna?
Jako inicjatywa realizowana w ramach rozwoju kierowanego przez lokalną społeczność, LEADER stanowi zintegrowany proces rozwojowy, którego celem jest zaangażowanie, umożliwienie, wsparcie i wzmocnienie lokalnych społeczności w podejmowaniu własnych działań na rzecz rozwoju lokalnego1. Wyróżnić można trzy wspólne i powiązane ze sobą elementy o fundamentalnym znaczeniu dla rozwoju kierowanego przez lokalną społeczność, które wspierane są przez siedem kluczowych zasad podejścia LEADER2. Elementy te, nazywane „trójcą rozwoju terytorialnego”, obejmują: obszar lub terytorium, partnerstwo oraz zintegrowaną lokalną strategię rozwoju.
Trójca rozwoju terytorialnego:
Lokalna strategia rozwoju (LSR) pełni istotną i integralną rolę w podejściu LEADER. Nie ma jednego właściwego modelu, dlatego też przygotowanie dobrej jakości LSR nie polega na postępowaniu zgodnie z jakimś wzorem lub wypełnianiu formularza. Nie ma dwóch takich samych obszarów LGD ani dwóch takich samych partnerstw. Strategie LGD mogą więc i nawet powinny odzwierciedlać lokalne potrzeby i możliwości i być do nich dostosowane. Tworzenie LSR, „trójca rozwoju terytorialnego” i podejście LEADER wymagają więc zastosowania pewnych wspólnych elementów, w szczególności:
- partycypacyjnego i aktywnie zarządzanego sposobu przygotowywania LSR;
- angażującego odpowiednio ustrukturyzowane partnerstwo LGD;
- przy aktywnym udziale, akceptacji i przyjęciu przez społeczność oraz
- opisanego i uzasadnionego w strategii i jej treści.
Co powinno znaleźć się w lokalnej strategii rozwoju?
Unijne rozporządzenia określają, co powinno znaleźć się w lokalnej strategii rozwoju (LSR) w ramach każdego z funduszy strukturalnych.
„Lokalna strategia rozwoju oznacza spójny zestaw działań, których celem jest sprostanie lokalnym celom i potrzebom, co przyczynia się do realizacji unijnej strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, i które wdrażane są przez partnerstwa na odpowiednim poziomie” (rozporządzenie w sprawie WRS (WE) nr .../2013). Artykuł 30 tego rozporządzenia precyzuje, że „lokalne strategie rozwoju powinny być tworzone i realizowane przez lokalne grupy działania”, natomiast artykuł 29 określa, co powinno znaleźć się w LSR w ramach każdego z funduszy WRS. Rozporządzenie w sprawie rozwoju obszarów wiejskich, (WE) nr .../2013 zobowiązuje lokalne grupy działania LEADER do tworzenia i realizacji takich strategii.
Zawartość strategii określona została w oparciu o dobre praktyki, w tym priorytety zidentyfikowane i wskazane przez grupę fokusową nr 4 Podkomitetu LEADER. Kwestia ta będzie dalej rozwijana we wspólnych wytycznych WE3 dla instytucji zarządzających i LGD.
Kompletna strategia powinna obejmować:
- Definicję obszaru i ludności objętych strategią;
- Analizę potrzeb rozwojowych i potencjału regionu z wykorzystaniem analizy silnych i słabych stron, szans i zagrożeń;
- Opis strategii i jej celów, opis zintegrowanego i innowacyjnego charakteru strategii i hierarchii celów, w tym jasne i mierzalne wyniki i rezultaty. Strategia powinna być spójna z odpowiednimi programami wszystkich zaangażowanych funduszy WRS;
- Opis procesu zaangażowania społeczności w tworzenie strategii;
- Plan działania prezentujący, w jaki sposób cele zamieniane są w działania;
- Opis procedur zarządzania i monitorowania strategii prezentujący zdolność lokalnej grupy działania do jej wdrażania, a także opis praktycznych procedur oceny;
- Plan finansowy strategii, w tym planowaną alokację środków z każdego z funduszy WRS.
Ta część zestawu narzędzi LEADER została logicznie uporządkowana i opisuje poszczególne etapy w oparciu o powyższe wymogi. Umożliwi to LGD LEADER spełnienie powyższych wymogów w oddolny i partycypacyjny sposób przy wykorzystaniu unikatowej wiedzy lokalnych podmiotów na temat ich regionu, a także przy pomocy kluczowego zaangażowania strategicznych partnerów z bardziej ogólnych sektorowych i regionalnych inicjatyw na rzecz rozwoju.
Taking a process approach
Fons Jacques z LGD z Luksemburga wyjaśnia korzyści płynące z zastosowania podejścia partycypacyjnego w procesie tworzenia LSR
Torna a: "Quali sono i contenuti minimi di una strategia di sviluppo locale?"
1 Strategiczne wytyczne Wspólnoty dla rozwoju obszarów wiejskich (2006/144/WE), 2.3 i 3.4 WE/ 1698 2005 para. 47 – 51 i WE 2011/0282 (COD).
2 Podejście LEADER opiera się na siedmiu kluczowych zasadach: lokalnym partnerstwie publiczno-prawnym, strategii rozwoju lokalnego opartej na danym obszarze, oddolnym przygotowaniu i wdrażaniu strategii, zintegrowanych i międzysektorowych działaniach, innowacyjności, tworzeniu sieci i współpracy. Przewodnik DG Agri nt. wdrażania osi LEADER w programach rozwoju obszarów wiejskich.
3 Które zostaną opublikowane wiosną 2013