1. Czym są czynniki biologiczne?
Określenie „czynnik biologiczny” oznacza mikroorganizm, kulturę komórkową lub ludzki endopasożyt, które mogą wywoływać zakażenie, alergię, działanie toksyczne lub inne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
2. Jakie są ich rodzaje?
Określenie to odnosi się do każdego materiału biologicznego, który może spowodować chorobę lub uszkodzenie tkanki u jakiejkolwiek osoby mającej z nim kontakt, tak jak to ma miejsce w przypadku wścieklizny.
Materiał ten może obejmować zarodniki grzybów, cząstki wirusowe lub bakterie.
Może również odnosić się do niektórych
substancji rakotwórczych, mutagenów i
substancji wywołujących podrażnienie skóry, które oddziaływują na organizm ludzki w perspektywie krótko- lub długoterminowej.
3. Gdzie można je spotkać?
Najczęściej czynniki te można spotkać w nieprzetworzonych lub surowych produktach pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego, zwłaszcza jeżeli nie zostały zgłoszone jako „przeznaczone do spożycia przez ludzi”, zob.
Zdrowie i bezpieczeństwo w odniesieniu do pobierania próbek produktów żywnościowych, a zatem nie są nieobjęte przepisami dotyczącymi żywności (np. zarodniki wąglika na skórach zwierząt futerkowych). Można je jednak również napotkać w próbkach i odpadach medycznych, materiałach laboratoryjnych, zob.
Pobieranie próbek odpadów.
4. Jakie szkody mogą spowodować?
Narażenie na chorobę nie tylko wiąże się z ryzykiem zachorowania, ale również nieumyślnego przeniesienia choroby na inne osoby, z którymi miało się kontakt. Okres inkubacji niektórych chorób jest dość długi i osoba chora może nie mieć objawów przez kilka tygodni lub miesięcy, co zwiększa prawdopodobieństwo zarażenia chorobą innych osób. Jeżeli zanieczyszczona zostanie odzież, możliwe jest również zarażenie chorobą innych osób, pomimo braku bezpośredniego kontaktu z nimi.
5. Jak można zmniejszyć ryzyko?
Ryzyko związane z czynnikami biologicznymi jest na ogół bardzo niewielkie, ponieważ prawdopodobieństwo zakażenia jest niskie, jeżeli jednak zakażenie nastąpi, to szkody dla zdrowia są istotne.
Jeżeli uważają Państwo, że takie ryzyko występuje, należy sprawdzić dokumentację i ocenić:
- rodzaj towarów;
- pochodzenie (czy jest odpowiednio uregulowane i udokumentowane);
- cel przywozu.
W razie wątpliwości należy zastosować dodatkowe środki ostrożności:
- pracować w dobrze wentylowanym pomieszczeniu;
- używać kombinezonów jednorazowego użytku;
- stosować środki ochrony rąk, twarzy i dróg oddechowych;
- odpowiednio unieszkodliwić środki ochrony indywidualnej po pobraniu próbek;
- umyć ręce.
6. Jak postępować w przypadku podejrzenia, że było się narażonym na działanie czynnika biologicznego?
W zależności od charakteru narażenia oraz danego czynnika biologicznego konieczne może być:
- niezwłoczne poinformowanie o zaistniałych okolicznościach kierownika i innych osób pracujących w pobliżu;
- niezwłoczne zwrócenie się o pomoc lekarską;
- dokonanie odkażenia osobistego;
- zastosowanie samoizolacji;
- bezpieczne unieszkodliwienie całej odzieży lub zastosowanie procedur sterylizacji;
- monitorowanie stanu zdrowia oraz sprawdzanie ewentualnych objawów przez pewien okres.
W celu uzyskania dalszych informacji należy odwołać się do obowiązujących przepisów i wytycznych odpowiedniej administracji krajowej.
