Ademhalingsbescherming
Gezondheid en veiligheid

Om uw taken uit te voeren, is het mogelijk dat u moet werken op plaatsen waar u kunt worden blootgesteld aan schadelijke gassen, dampen of stof dan wel waar er zich een zuurstofgebrek kan voordoen (of beide). Dit is het meest waarschijnlijk wanneer u schepen moet doorzoeken.

Als u dergelijke plaatsen niet kunt vermijden (bv. door verschillende werkwijzen toe te passen), moet u ademhalingsbeschermingsmiddelen gebruiken.

Er bestaan verschillende soorten ademhalingsbescherming, gaande van eenvoudige stofmaskers tot complexe ademhalingstoestellen. In deze afdeling worden ademhalingsmaskers besproken die zijn ontworpen om te beschermen tegen schadelijk stof. Ademhalingstoestellen die zijn ontworpen om te beschermen tegen giftige dampen of een gebrek aan zuurstof worden besproken in de volgende afdeling.

Zorg dat de ademhalingsbeschermingsmiddelen geschikt zijn voor de gevaren die zich kunnen voordoen op de plaats waar u werkt. Dan kunt u beslissen welke soorten uitrusting u moet gebruiken (zie de volgende afdeling). Om te bepalen of de uitrusting geschikt is, moet u het volgende vragen:

• Is het veilig om zonder ademhalingsbeschermingsmiddelen te ademen in de omgeving in kwestie?; en
• Wordt de lucht verontreinigd door dampen, gassen of stof?

Deskundigen kunnen u ook verder advies geven. In de afdeling over gevaarlijke stoffen vindt u advies om dergelijke stoffen te onderzoeken.

De ademhalingsmaskers die door vele diensten worden gebruikt, zuiveren de lucht door middel van een filter dat de schadelijke stof(fen) verwijdert. Er bestaan verschillende soorten filters, naargelang het gevaar dat zich kan voordoen.

Het is cruciaal dat u het juiste soort en filter kiest. Het gebruik van een fout filter kan erg gevaarlijk zijn omdat u dan niet beschermd bent.

WAARSCHUWING: De apparatuur moet naar behoren passen en er moet voor het gebruik een opleiding worden gevolgd.

	Stofmasker	Een eenvoudig stofmasker zal BEPERKTE bescherming bieden in stoffige omgevingen. Zorg ervoor dat het goed aansluit bij de neus en rond de kin. Het biedt eventueel geen bescherming tegen fijn stof of nanodeeltjes. Het biedt GEEN bescherming tegen dampen en gassen. ALLEEN VOOR EENMALIG GEBRUIK
	Halfgelaatsmasker	OPLEIDING EN JUISTE PASVORM VEREIST. Gebruik vervangbare filters. Er moet een voor de omstandigheden geschikt filter worden gekozen. Het biedt GEEN bescherming tegen dampen en gassen. De filters moeten regelmatig worden vervangen en de toestand van het masker moet worden gecontroleerd. Extra oogbescherming kan nodig zijn.
	Volgelaatsmasker	OPLEIDING EN JUISTE PASVORM VEREIST. Gebruik vervangbare filters. Er moet een voor de omstandigheden geschikt filter worden gekozen. De filters moeten regelmatig worden vervangen en de toestand van het masker moet worden gecontroleerd.
	Aangedreven luchtzuiveringsrespirator	OPLEIDING EN JUISTE PASVORM VEREIST. Zorgt voor een positieve drukstroom van schone lucht rond het gezicht met behulp van een pomp om de lucht te filteren. Gebruik vervangbare filters. Er moet een voor de omstandigheden geschikt filter worden gekozen. De filters moeten regelmatig worden vervangen en de toestand van het masker moet worden gecontroleerd.
Als er gas of damp dan wel beperkte zuurstof is, werkt de ademhalingsbescherming niet. U mag deze zones niet betreden, tenzij u daarvor bent opgeleid en uitgerust bent met een ademhalingstoestel
	Autonome ademhalingsapparatuur	OPLEIDING EN JUISTE PASVORM VEREIST. Zorgt voor een positieve drukstroom van schone lucht rond het gezicht met behulp van perslucht. Zie Ademhalingstoestellen voor meer informatie.

Een volgelaatsmasker en een aangedreven volgelaatsrespirator kunnen bescherming bieden tegen dampen en gassen — afhankelijk van het type filter dat wordt gebruikt.

Ademhalingsmaskers bieden geen bescherming tegen giftige gassen en zijn hoofdzakelijk ontworpen om u te beschermen tegen schadelijk of hinderlijk stof. De kwaliteit ervan hangt af van het gebruikte filtermateriaal. Als dit materiaal ontbreekt of beschadigd of versleten is, wordt u niet beschermd.

• Gebruik bij hoge temperaturen: sommige soorten ademhalingsmaskers kunnen ongerieflijk zijn als u ze lang moet dragen in een warme omgeving.
• Stofmaskers gebruiken: controleer altijd dat u over het juiste ademhalingsmasker en het juiste filter beschikt voordat u stoffige omgevingen betreedt. Denk eraan: er kan zich ook steeds een zuurstofgebrek voordoen en hiertegen beschermt het ademhalingsmasker u niet.

De filters in ademhalingsmaskers raken uiteindelijk verzadigd met stof, wat het ademen bemoeilijkt. Vervang de filters (buiten de verontreinigde omgeving) volgens de aanbevelingen van de fabrikant.

Denk eraan: sommige ademhalingsmaskers met patroonfilters hebben ook een aanbevolen "maximale gebruiksduur". Zorg dat u hiervan op de hoogte bent en deze naleeft.

Gebruik altijd een ademhalingsmasker als u in een stoffige omgeving moet werken. Leidinggevenden moeten bepalen of een ademhalingsmasker nodig is op basis van hun gezondheids- en veiligheidsrisicobeoordelingen.

Ademhalingsbescherming in combinatie met volledige lichaamsbescherming en passende handschoenen moeten ook worden gedragen bij het omgaan met gevaarlijke goederen of chemische stoffen waarvan de samenstelling onbekend is.

Het is belangrijk dat u alle soorten ademhalingsbescherming kunt gebruiken. Uw leidinggevende moet u opleiden met betrekking tot het volgende:

• welk gevaar kan zich voordoen en wat kan er gebeuren als u de uitrusting niet gebruikt;
• waarom is het ademhalingsmasker geschikt voor het gevaar in kwestie (m.a.w. waartegen wordt u beschermd);
• de beperkingen van de uitrusting;
• het gebruik van de uitrusting; en
• praktijk in het omgaan met, het aandoen van en het controleren van de uitrusting.

Het is uiterst belangrijk dat het gelaatsstuk goed past. Het moet luchtdicht zijn. Om die reden zijn volgelaatsmaskers niet geschikt voor ambtenaren met een baard of een bril.

Voordat u het ademhalingsmasker gebruikt, moet u als volgt controleren dat het gelaatsstuk goed past:

• sluit de inlaatklep;
• adem zachtjes in zodat het gelaatsstuk enigszins dichtplooit en houd uw adem 10 seconden in;
• als het gelaatsstuk enigszins dichtgeplooid blijft en er geen lucht binnendringt, past het gelaatsstuk naar behoren;
• als u luchtlekken vaststelt, moet u het gelaatsstuk bijstellen en de test herhalen. Als u nog steeds luchtlekken merkt, is het gelaatsstuk waarschijnlijk gebrekkig en mag u het niet gebruiken. (Trek de bandjes niet te strak over uw hoofd, stel ze alleen bij om het gelaatsstuk luchtdicht op uw gezicht te laten passen);
• om hygiëneredenen wordt elk verstrekt ademhalingsmasker bij voorkeur slechts door één ambtenaar gebruikt. Ademhalingsmaskers moeten bovendien onmiddellijk na gebruik worden schoongemaakt en ontsmet.

Bewaren: Bewaar het ademhalingsmasker in de draagtas ervan, in een schone metalen doos of in een schone polyethyleenzak.

Controles: Controleer alle ademhalingsmaskers vóór gebruik als volgt:

Gelaatsstuk	Controleer op barsten, gaatjes of andere schade
Hoofdband	Controleer dat de naden intact zijn
Kleppen	Controleer op schade en zorg dat ze vrij bewegen en de bevestigingen goed vast zitten
filters	Controleer dat ze vrij zijn van schade, goed vastzitten en van het juiste type zijn voor de materialen waarmee u te maken kunt krijgen
Overige onderdelen	Controleer dat ze goed vastzitten en vrij zijn van schade

Filters vervangen: Vervang de filters in overeenstemming met de aanwijzingen van de fabrikant of eerder als u bij gebruik van het ademhalingsmasker ademhalingsmoeilijkheden ondervindt. Bewaar reservefilterpatronen op een donkere en droge plaats bij kamertemperatuur. Ongebruikte filters hebben een houdbaarheidstermijn en mogen niet worden gebruikt na de aangegeven uiterste gebruiksdatum.

Reiniging: Houd het ademhalingsmasker schoon en ontsmet en controleer het visueel na elk gebruik. Was het filter niet; demonteer de uitrusting en was de rest met zeep en water (geen schoonmaakmiddelen of oplossingsmiddelen). Reinig en controleer de uitademklep en ontsmet de volledige eenheid met een zacht vloeibaar product voor huishoudelijk gebruik. Vervang het filter pas wanneer de eenheid volledig droog is, maar bescherm het ademhalingsmasker tegen rechtstreeks zonlicht.

Onderhoud en reparaties: Enkel ervaren personeel, meestal dat van de fabrikant, mag het onderhoud en reparaties uitvoeren. Probeer zelfs geen kleine reparaties uit te voeren, met uitzondering van het vervangen van de filterpatronen.