1. Γενικές αρχές υγείας και ασφάλειας

Kατά τη διαδικασία εξέτασης και δειγματοληψίας ενδέχεται να συντρέχουν πολλοί γενικοί παράγοντες κινδύνου. Υπάρχουν επίσης ειδικοί παράγοντες κινδύνου σε σχέση με συγκεκριμένα εμπορεύματα.

Πρέπει να υιοθετείτε προληπτική προσέγγιση για την προστασία της ασφάλειάς σας και των ανθρώπων που εργάζονται μαζί σας ή για τους οποίους είστε υπεύθυνοι.

Πρέπει επίσης να εξασφαλίζετε ότι δεν εκθέτετε άλλους σε μεγαλύτερους κινδύνους είτε μέσω της μόλυνσης των εμπορευμάτων είτε ως επακόλουθο της δικής σας δράσης, αφήνοντας τα εμπορεύματα σε επικίνδυνη κατάσταση.



2. Διαδικασίες υγείας και ασφάλειας

Οι ορθές πρακτικές υγείας και ασφάλειας είναι ευθύνη του καθενός. Η εθνική νομοθεσία υπαγορεύει τον τρόπο εφαρμογής των πολιτικών σε θέματα υγείας και ασφάλειας. Εντούτοις, ως γενική αρχή, κάθε σύστημα θα πρέπει να περιλαμβάνει:
Κατά την εργασία σε επικίνδυνα περιβάλλοντα, αποτελεί ορθή πρακτική η εργασία σε ομάδες τουλάχιστον δύο ατόμων. Μπορεί επίσης να εφαρμόζεται σύστημα «μαθητείας» κατά το οποίο δύο υπάλληλοι είναι υπεύθυνοι ο ένας για την ασφάλεια του άλλου. Η παροχή βασικής κατάρτισης σε θέματα πρώτων βοηθειών σε όλο το προσωπικό θα επιτρέπει στους εργαζόμενους να παρέχουν άμεση βοήθεια σε κάθε συνάδελφο που αντιμετωπίζει πρόβλημα.


2.1 Εκτιμήσεις κινδύνου

Οι εκτιμήσεις κινδύνου ενδέχεται να καλύπτουν είτε έναν χώρο εργασίας είτε μια διαδικασία. Θα πρέπει να καλύπτουν όλους τους πιθανούς κινδύνους και τις ορθές εργασιακές πρακτικές. Οφείλετε να διενεργείτε εκτιμήσεις κινδύνου για κάθε τοποθεσία όπου πραγματοποιούνται δειγματοληψίες. Θα απαιτηθούν πρόσθετες εκτιμήσεις κινδύνου για ορισμένους τύπους εμπορευμάτων που εγκυμονούν συγκεκριμένο κίνδυνο (π.χ. χύδην φορτία σπόρων σιτηρών - ουσίες ευαισθητοποιητικές του αναπνευστικού συστήματος).

Η εκτίμηση κινδύνου είναι διαδικασία για τη διαχείριση και τον έλεγχο ζητημάτων υγείας και ασφάλειας μέσω:
Αντίγραφα εκτιμήσεων κινδύνου θα πρέπει να είναι διαθέσιμα σε όλους όσοι εισέρχονται ή εργάζονται στον χώρο και θα πρέπει να επανεξετάζονται σε ετήσια βάση ή όποτε υπάρχει μεταβολή που επηρεάζει την τοποθεσία ή τη διαδικασία.

Γενικές εκτιμήσεις κινδύνου μπορούν να χρησιμεύουν ως βάση για τις τοπικές εκτιμήσεις κινδύνου. Υπόδειγμα εκτίμησης κινδύνου παρέχεται στο Προσάρτημα A. Η αρμόδια κρατική αρχή της χώρας σας μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορα έντυπα ή διαδικασίες, που βασίζονται, ωστόσο, στην ίδια αρχή. Πρόσθετες οδηγίες για την εκτίμηση κινδύνου διατίθενται στη διεύθυνση: http://osha.europa.eu/en/topics/riskassessment/guidance.pdf


2.2 Διάθεση αποβλήτων ή αλλοιωμένων εμπορευμάτων που δημιουργούνται κατά τη διαδικασία δειγματοληψίας

Σε πολλές διαδικασίες δειγματοληψίας παράγονται εμπορεύματα ή υλικά που έχουν υποστεί αλλοίωση ή δεν χρησιμοποιούνται ως μέρος του δείγματος, αλλά τα οποία δεν είναι δυνατόν να επανατοποθετηθούν στο φορτίο. Κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:

2.3 Οδηγοί ασφαλούς πρακτικής για την εργασία

Οφείλετε να εγκρίνετε πρότυπες πρακτικές ασφαλούς εργασίας με διαχειριστές ή/και εμπειρογνώμονες σε θέματα υγείας και ασφάλειας για συγκεκριμένες εγκαταστάσεις και διαδικασίες. Αυτές περιλαμβάνουν εργασία μέσα σε ή επάνω σε:
Οι ασφαλείς εργασιακές πρακτικές μπορεί να καλύπτουν στοιχεία όπως:
Παράδειγμα οδηγού ασφαλούς πρακτικής για την εργασία παρέχεται στο Προσάρτημα B. Η αρμόδια κρατική αρχή της χώρας σας μπορεί να χρησιμοποιεί διαφορετικά έντυπα ή διαδικασίες, αλλά η ουσία παραμένει η ίδια.



3. Σημάνσεις ασφαλείας και προειδοποιητικά σήματα

Παρέχονται σήματα και ετικέτες για την προστασία της υγείας και ασφάλειάς σας καθώς και των ανθρώπων που εργάζονται μαζί σας και γύρω σας. Πρέπει να τηρείτε πάντοτε τις σημάνσεις και να λαμβάνετε όλα τα μέτρα προφύλαξης.

Έχουν εκδοθεί ευρωπαϊκές οδηγίες για την τυποποίηση των σημάνσεων ασφαλείας και προειδοποιητικών σημάτων. Εντούτοις, τα υφιστάμενα σήματα ενδέχεται να μην αντιστοιχούν σε νέα σχέδια. Εάν δεν είστε σίγουροι τι σημαίνει ένα σήμα, θα πρέπει να συμβουλευθείτε τον υπεύθυνο για τα θέματα υγείας και ασφάλειας στον χώρο εργασίας σας, ανεξάρτητα από το αν αυτός ο χώρος είναι λιμένας, αποβάθρα, αποθήκη, πλοίο ή αεροσκάφος.

Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν θεσπίσει διεθνή προειδοποιητικά σήματα κινδύνου για τη μεταφορά εμπορευμάτων, τα οποία χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο.

Συνεπώς, το παρόν τμήμα παρουσιάζει μια ανασκόπηση των τύπων των χρησιμοποιούμενων σημάτων και της γενικής σημασίας τους.


3.1 Απαγορευτικά σήματα

Ένα απαγορευτικό σήμα δηλώνει ότι η εικονιζόμενη ενέργεια ή δραστηριότητα απαγορεύεται. Πρέπει να υπακούετε πάντοτε σε αυτά τα σήματα. Ορισμένα σήματα απεικονίζουν απλώς ένα σύμβολο, ενώ κάτω από άλλα υπάρχει και επεξηγηματικό κείμενο.

Απαγορεύεται το κάπνισμα Μη πόσιμο νερό Απαγορεύεται η διέλευση πεζών

Η μη τήρηση αυτών των σημάτων θα μπορούσε να θέσει εσάς και άλλα άτομα σε κίνδυνο σωματικής βλάβης ή θανάτου.


3.2 Προειδοποιητικά σήματα

Σκοπός των προειδοποιητικών σημάτων είναι να σας προειδοποιήσουν για πιθανούς κινδύνους. Ο κίνδυνος ενδέχεται να είναι περιοδικός ή μόνιμος. Το σήμα υπάρχει για να σας υπενθυμίζει τον πιθανό κίνδυνο.

Γενικός κίνδυνος Διαβρωτικές ύλες Χαμηλή θερμοκρασία

Πρέπει να έχετε υπόψη τον κίνδυνο και να λαμβάνετε τα αναγκαία μέτρα προφύλαξης. Το πρώτο σήμα ανωτέρω συνιστά γενική προειδοποίηση - μπορεί να προστεθεί κείμενο που να δηλώνει έναν κίνδυνο ο οποίος δεν καλύπτεται από τα αναγνωρισμένα σύμβολα ή μπορεί να δηλώνει ένα φάσμα κινδύνων.


3.3 Υποχρεωτικά σήματα

Τα υποχρεωτικά σήματα δηλώνουν ένα ειδικό μέτρο ασφαλείας το οποίο πρέπει να λαμβάνετε πριν εισέλθετε στον οριζόμενο χώρο ή πριν αρχίσετε τις εργασίες σας. Η μη τήρηση αυτών των σημάτων θα μπορούσε να σας θέσει σε κίνδυνο άμεσης σωματικής βλάβης ή /και μακροχρόνιων προβλημάτων υγείας.

Εάν δεν υπάρχει διαθέσιμος ο σωστός εξοπλισμός, οφείλετε να μην εκτελέσετε την εργασία.

Υποχρεωτική προστασία των ματιών Υποχρεωτική προστασία του κεφαλιού Υποχρεωτική προστασία των αυτιών High Visibility Clothing

Όπως και με τα άλλα σήματα, ενδέχεται να υπάρχει ή να μην υπάρχει επεξηγηματικό κείμενο κάτω από το σήμα (στο σημείο αυτό παρουσιάζονται και άλλα παραδείγματα).


3.4 Σήματα ασφαλείας

Όπως συμβαίνει με τα απαγορευτικά, προειδοποιητικά και υποχρεωτικά σήματα, υπάρχει ένα φάσμα σημάτων ασφαλείας τα οποία περιλαμβάνουν τα σήματα εξόδου κινδύνου σε περίπτωση πυρκαγιάς, τα σήματα πρώτων βοηθειών και σήματα μέσων πυρόσβεσης.

Πρώτες βοήθειες Πλύση ματιών Θάλαμος καταιωνισμού ασφαλείας Πυροσβεστήρας Έξοδος κινδύνου Οδός διαφυγής

Όπως και στις προηγούμενες περιπτώσεις, το σήμα ενδέχεται να περιέχει κείμενο. Πρέπει να εξοικειωθείτε με τους χώρους αυτών των σημάτων πριν αρχίσετε την εργασία σας. Οι οδηγοί ασφαλούς πρακτικής για την εργασία πρέπει να περιλαμβάνουν ασφαλείς εξόδους κινδύνου και διαδικασίες.


3.5 Επισήμανση επικίνδυνων εμπορευμάτων για μεταφορά

Εφόσον η μεταφορά εμπορευμάτων διεξάγεται σε παγκόσμια κλίμακα, τα σήματα και οι ετικέτες που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά χημικών ουσιών και επικίνδυνων εμπορευμάτων έχουν εγκριθεί από τα Ηνωμένα Έθνη στο πλαίσιο του Συστήματος οικουμενικής εναρμόνισης για την ταξινόμηση και την επισήμανση των επικίνδυνων χημικών ουσιών (GHS). Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων (CLP) εναρμόνισε την ευρωπαϊκή νομοθεσία με αυτούς τους κανόνες και συντείνει στην επίτευξη του σκοπού του GHS, ώστε οι ίδιοι κίνδυνοι να περιγράφονται και να επισημαίνονται με τον ίδιο τρόπο σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο κανονισμός CLP χρησιμοποιεί διεθνώς εγκεκριμένα κριτήρια ταξινόμησης και μεθόδους επισήμανσης και συμπληρώνει τον κανονισμό REACH για την καταχώρηση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006).

Μαζί με τη δέσμη προτάσεων για τον κανονισμό CLP, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν δύο συναφείς πράξεις που προσαρμόζουν περαιτέρω τη νομοθεσία της ΕΕ στους νέους κανόνες για την ταξινόμηση και την επισήμανση: την οδηγία 2008/112/ΕΚ και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1336/2008.


Σημείωση: Έχει θεσπιστεί ένα οικουμενικό σύνολο σημάτων και συμβόλων κάντε κλικ εδώ για περισσότερα παραδείγματα.


Περισσότερα παραδείγματα σημάτων GHS διατίθενται στη διεύθυνση: http://www.unece.org/trans/danger/publi/ghs/pictograms.html

Περισσότερες πληροφορίες για θέματα υγείας και ασφάλειας του GHS διατίθενται στον ιστότοπο της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/ΗΕ) στη διεύθυνση: http://www.unece.org/trans/danger/danger.html.

Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα αυτό διατίθενται στον διαδικτυακό τόπο Europa στη διεύθυνση: https://echa.europa.eu/-/updated-interactive-guide-on-safety-data-sheets-and-exposure-scenarios-available.

Οι ετικέτες μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν ένα κωδικό γράμμα που δηλώνει τον ακριβή χαρακτήρα του κινδύνου.

EΕκρηκτικό
OΟξειδωτικό
F+Εξαιρετικά εύφλεκτο
FΠολύ εύφλεκτο
R10Εύφλεκτο
T+Πολύ τοξικό
TΤοξικό
XnΕπιβλαβές
CΔιαβρωτικό
XiΕρεθιστικό
R42 και/ή R43Ευαισθητοποιητικό
CarcCat(1)Καρκινογόνο
MutaCat(1)Μεταλλαξιογόνο
ReprCat(1)Τοξικό για την αναπαραγωγή
N και/ή R52, R53, R59Επικίνδυνο για το περιβάλλον


3.6 ADR

Η ADR (Ευρωπαϊκή Συμφωνία για τις Διεθνείς Οδικές Μεταφορές Επικίνδυνων Εμπορευμάτων) είναι μια ευρωπαϊκή συμφωνία σχετικά με τη διεθνή οδική μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων που συνάφθηκε υπό την αιγίδα της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη. Συνάφθηκε το 1957, αλλά επικαιροποιείται σε τακτά διαστήματα. Η ισχύουσα έκδοση εγκρίθηκε το 2019 (ECE/TRANS/215, Τόμοι I και II).

Η συμφωνία καθορίζει τους όρους μεταφοράς επικίνδυνων εμπορευμάτων.
Τα εμπορεύματα που μεταφέρονται οδικώς υποδιαιρούνται σε τάξεις κινδύνου:


Για κάθε καταχώρηση στις διάφορες τάξεις αποδίδεται ένας τετραψήφιος αριθμός UN. Συνήθως δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί(-ούν) η(οι) τάξη(-εις) κινδύνου μίας ουσίας από τον αριθμό UN: θα πρέπει να τις αναζητήσετε σε έναν πίνακα. Εξαίρεση αποτελούν οι ουσίες της τάξης 1, ο αριθμός UN των οποίων αρχίζει πάντοτε με 0.

Σημείωση : Εκτός από την ADR, υπάρχουν παρόμοιες συμφωνίες σχετικά με τις σιδηροδρομικές και εσωτερικές πλωτές μεταφορές εμπορευμάτων:
Η οδηγία 2008/68 της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις εσωτερικές μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων έθεσε σε εφαρμογή τους κανόνες ADR, RID and ADN στις εσωτερικές καθώς και στις διεθνείς μεταφορές.

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Οι εν λόγω τάξεις κινδύνου βάσει της συμφωνίας ADR δεν έχουν άμεση αντιστοιχία με τις κατηγορίες επικινδυνότητας βάσει του GHS. Κατά κανόνα, η τάξη ή η κατηγορία παρέχουν μόνο μια ένδειξη της φύσης του κινδύνου. Θα πρέπει να ελέγχετε τις φράσεις Η και Ρ για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ακριβή φύση του κινδύνου και τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνετε.


3.7 Δελτίο δεδομένων ασφάλειας (ΔΔΑ)

Όλα τα εμπορεύματα που επισημαίνονται ως εμπορεύματα μίας από τις τάξεις που περιγράφονται ανωτέρω θα πρέπει να συνοδεύονται με δελτία δεδομένων ασφαλείας (ΔΔΑ). Τα ΔΔΑ παρέχουν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων που περιλαμβάνουν:
  1. ταυτοποίηση της ουσίας·
  2. σύσταση/στοιχεία για τα συστατικά·
  3. προσδιορισμός των κινδύνων·
  4. μέτρα πρώτων βοηθειών·
  5. μέτρα πυροπροστασίας·
  6. μέτρα τυχαίας έκλυσης·
  7. χειρισμός και αποθήκευση·
  8. προφυλάξεις έκθεσης και ατομική προστασία·
  9. φυσικές και χημικές ιδιότητες·
  10. σταθερότητα και αντιδρασιμότητα·
  11. τοξικολογικές πληροφορίες·
  12. οικολογικές πληροφορίες·
  13. στοιχεία σχετικά με τη διάθεση·
  14. πληροφορίες σχετικά με τη μεταφορά·
  15. κανονιστικές ρυθμίσεις·
  16. άλλες πληροφορίες.
Κάντε κλικ εδώ για να δείτε υπόδειγμα δελτίου δεδομένων ασφαλείας.

Σε όλα τα Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας (ΔΔΑ) θα αναφέρονται τυποποιημένες προειδοποιητικές φράσεις. Πρόκειται για μια σειρά συμφωνημένων δηλώσεων επικινδυνότητας και προφύλαξης (H και P), οι οποίες έχουν μεταφραστεί σε όλες τις γλώσσες. Εάν αναγράφεται ο κωδικός της δήλωσης, η σημασία του μπορεί να γίνει κατανοητή οπουδήποτε στον κόσμο. Ο πλήρης κατάλογος των δηλώσεων και δηλώσεων H και P μπορεί να βρεθεί εδώ.

Οι δηλώσεις Η και Ρ εισάγονται βάσει του συστήματος οικουμενικής εναρμόνισης (GHS) που προώθησε η ΟΕΕ/ΗΕ και βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008.

Οι προειδοποιήσεις, οι περιορισμοί και τα μέτρα πρόληψης που αναγράφονται στα ΔΔΑ πρέπει να τηρούνται σε όλες τις περιπτώσεις.

Αν δεν μπορείτε να διαπιστώσετε με απόλυτη βεβαιότητα ότι τα εμπορεύματα είναι αβλαβή και δεν διαθέτετε ΔΔΑ ή ανάλογες πληροφορίες ή αν υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τη χημική φύση των εμπορευμάτων, πρέπει να ζητήσετε τη γνώμη εμπειρογνώμονα.

Βλ. το κεφάλαιο Δειγματοληψία επικίνδυνων εμπορευμάτων.


Μπορεί επίσης να σας υποβληθεί διεθνής κάρτα χημικής ασφάλειας (ICSC). Η κάρτα αυτή περιέχει παρόμοια στοιχεία με αυτά ενός ΔΑΑ. Εάν δεν υπάρχει διαθέσιμο ΔΔΑ, μπορεί αντ' αυτού να γίνει αποδεκτή μία κάρτα ICSC για λόγους ασφάλειας. Οφείλετε, παρόλα αυτά, να ζητάτε πάντοτε το ΔΔΑ. Κάνε κλικ εδώ για να δείτε ένα υπόδειγμα ICSC.



Για περισσότερες πληροφορίες πρέπει να ανατρέξετε στη νομοθεσία και τις οδηγίες της αρμόδιας κρατικής αρχής της χώρας σας.



Οι οδηγίες που περιέχονται σε αυτό το τμήμα του κειμένου έχουν τον χαρακτήρα γενικής υπόμνησης των κινδύνων που ανακύπτουν ορισμένες φορές κατά τη διαδικασία εξέτασης και δειγματοληψίας και του εξοπλισμού ασφαλείας που οφείλετε να χρησιμοποιείτε και των προφυλάξεων που πρέπει να λαμβάνετε.


Αναθεωρήσεις
Έκδοση Ημερομηνία Αλλαγές
1.0 12.10.2012 Πρώτη έκδοση
1.1 02.07.2019 Επικαιροποίηση - Φράσεις R&S διαγράφησαν, αναθεώρηση συνδέσεις ιστοσελίδων, διορθώσεις κειμένου
1.1.1 30.01.2020 Update - text corrections
1.1.1 15.07.2020 Translation of version 1.1.1