Cohesiebeleid van de EU: 623 miljoen euro voor een rechtvaardige transitie naar klimaatneutraliteit in Nederland

02 December 2022

De Commissie heeft het Nederlandse territoriale plan voor een rechtvaardige transitie (TJTP) goedgekeurd, waardoor 623 miljoen euro beschikbaar wordt uit het Fonds voor een rechtvaardige transitie (JTF) om een rechtvaardige transitie naar een klimaatneutrale economie te ondersteunen.

Het fonds zal zes Nederlandse regio's – Groningen en Emmen, IJmond, Groot-Rijnmond, Zeeuws-Vlaanderen, West-Noord-Brabant en Zuid-Limburg – ondersteunen bij de transitie weg van een op de winning van fossiele brandstoffen of koolstofintensieve industrieën gebaseerde economie.

Investeringen in schone technologieën

Het JTF zal investeren in groene technologieën voor de chemische industrie en de staalproductie. Het zal ook het gebruik van biogebaseerde grondstoffen in de chemische industrie ondersteunen.

Er zullen regionale netwerken voor hernieuwbare waterstof worden ontwikkeld en de plaatselijke elektriciteitsnetwerken zullen worden verbeterd om de elektrificatie van industriële processen te ondersteunen.

Het fonds zal nog meer innovatie op het gebied van circulariteit voor de industrie ondersteunen en het zal nieuwe industriële waardeketens helpen creëren ten behoeve van lokale kleine en middelgrote ondernemingen.

Tot slot zal het JTF ook steun verlenen voor energie-efficiënte huisvesting, de productie van hernieuwbare energiebronnen en klimaatneutrale logistiek, bijvoorbeeld via de elektrificatie van binnenschepen.

Groene banen en omscholing van plaatselijke werknemers

Het JTF zal investeren in de opleiding van 49 000 werknemers die momenteel in de fossiele sector werkzaam zijn. Doel is hen uit te rusten met nieuwe vaardigheden om in hernieuwbare en klimaatneutrale bedrijfstakken te werken.

Het fonds zal zo ook de lokale arbeidsmobiliteit bevorderen en de werknemers ondersteunen door in menselijk kapitaal en de diversificatie van de lokale economieën te investeren, waardoor nieuwe banen in koolstofneutrale sectoren worden gecreëerd.

Enkele reacties van leden van de Commissie:

Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter voor de Europese Green Deal: Nederland heeft een sterke uitgangspositie om de vruchten te kunnen plukken van de overgang naar een klimaatneutraal Europa. Bedrijven staan klaar om werk te maken van hernieuwbare waterstof en andere toekomstige technologieën en Nederlanders kijken uit naar het moment waarop deze kansen realiteit worden. Het plan dat we samen met de regio’s hebben ontwikkeld toont heel concreet hoe steun vanuit de Europese Unie ten goede komt aan nieuwe economische activiteiten in Groningen en Emmen, IJmond, Groot-Rijnmond, Zeeuws-Vlaanderen, West-Noord-Brabant, en Zuid-Limburg.

Elisa Ferreira, commissaris voor Cohesie en Hervormingen: Mede dankzij de EU-financiering kan Nederland zijn burgers en werknemers een groenere en rechtvaardigere toekomst bieden. De investeringen uit het Fonds voor een rechtvaardige transitie helpen Europa klimaatneutraler te worden en dragen tegelijkertijd bij tot de ontwikkeling van de Nederlandse economie en nieuwe kansen voor de Nederlandse bevolking.

Achtergrondinformatie

Het JTF verleent steun aan gebieden die bijzonder zwaar worden getroffen door de transitie naar een klimaatneutrale economie. In de territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie zijn die gebieden samen met de Commissie aangewezen tijdens de onderhandelingen over de partnerschapsovereenkomsten voor 2021-2027 en de bijbehorende programma's. De Commissie heeft de partnerschapsovereenkomst met Nederland in juni 2022 goedgekeurd. De territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie worden in nauw overleg met lokale partners opgesteld en vermelden de uitdagingen en de ontwikkelingsbehoeften in elk gebied en de doelstellingen die tegen 2030 moeten worden verwezenlijkt. Ze vermelden ook de geplande acties met specifieke governancemechanismen.

De goedkeuring van de territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie opent de deur voor specifieke financiering in het kader van de twee andere pijlers van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie (Just Transition Mechanism, JTM): een regeling voor een rechtvaardige transitie in het kader van InvestEU en een leenfaciliteit voor de overheidssector voor een rechtvaardige transitie, die subsidies van de Commissie combineert met leningen van de Europese Investeringsbank.

Het JTM is een belangrijk instrument om ervoor te zorgen dat de transitie naar een klimaatneutrale economie rechtvaardig verloopt en niemand aan zijn lot wordt overgelaten. Het verleent gerichte steun om in de periode 2021-2027 ongeveer 55 miljard euro te helpen mobiliseren in de zwaarst getroffen regio's.

Het platform voor een rechtvaardige transitie ten slotte ondersteunt alle belanghebbenden die bij een rechtvaardige transitie betrokken zijn, en helpt ervaringen en beste praktijken uit te wisselen om een rechtvaardige transitie te versnellen.

Meer informatie

@TimmermansEU @ElisaFerreiraEC @EUinmyRegion