Społeczności żydowskie od wieków zamieszkiwały pogranicze Polski, Białorusi i Ukrainy. Żeby promować dziedzictwo żydowskie i zwiększyć ruch turystyczny w regionie, powstały szlaki kulturowe, prowadzące przez 60 miasteczek.
- 21 May 2019
„Cennym rezultatem projektu, mającym zasięg transgraniczny, jest aktywizacja wielu instytucji badawczych i kulturalnych z trzech krajów do działań mających na celu promowanie dziedzictwa kulturowego w turystyce oraz rozwój lokalnych społeczności. Partnerom udało się stworzyć unikalny produkt turystyczny, zwiększając ruch turystyczny w regionie. Wytyczenie szlaków, opracowanie przewodnika turystycznego oraz organizacja szkoleń dla przewodników miały ogromny wpływ na rozwój turystyki śladami żydowskiego dziedzictwa w tym przygranicznym regionie”.
Ślady kultury żydowskiej można znaleźć w trzech wymienionych krajach, ale lokalna spuścizna materialna i niematerialna wschodnioeuropejskich Żydów do tej pory nie uzyskała odpowiedniego uznania jako część europejskiego dziedzictwa. Z myślą o wykorzystaniu potencjału turystycznego odkrywania historii i kultury Żydów w tym regionie, powstał wyjątkowy produkt turystyczny, przynoszący cenne korzyści całemu regionowi przygranicznemu.
W każdym kraju wytyczono szlaki turystyczne prowadzące przez 20 miejscowości. Powstał też jeden szlak transgraniczny oraz internetowy portal turystyczny. Wytyczenie szlaków nie byłoby możliwe bez ekspedycji badawczych do 60 miasteczek. Dzięki wszystkim działaniom powstały także: przewodnik turystyczny w pięciu językach oraz wirtualne makiety 3D 15 miasteczek, prezentowane na portalu.
Dokumentowanie historii i kultury
Ekspedycje badawcze, które odwiedziły 60 miasteczek, szukały śladów historii i spisywały wspomnienia świadków wielokulturowej przeszłości tych miejsc. Stworzyły także opisy każdej miejscowości oraz przygotowały dokumentację filmową i fotograficzną zabytków.
Zdobyta w ten sposób wiedza posłużyła do opracowania mapy szlaków turystycznych, a także do stworzenia komputerowej bazy informacji turystycznej i promocji. Szlaki umieszczono na portalu w wersji polskiej, rosyjskiej, ukraińskiej, angielskiej i hebrajskiej.
Dla przewodników zorganizowano szkolenia na temat historii każdego miejsca, tym samym rozwijając ich wiedzę i umiejętności dotyczące regionalnego żydowskiego dziedzictwa kulturowego oraz usług turystycznych.
Podróż w czasie
Portal „Shtetl Routes: Żydowskie miasteczka Europy Wschodniej” został zaprojektowany w taki sposób, by można było z niego wygodnie korzystać na telefonach komórkowych. Pięć małych miejscowości z każdego kraju przedstawiono w formie wirtualnych makiet 3D, korzystając z grafiki stworzonej podczas poprzednich projektów przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”. Prezentowane na portalu modele pozwalają odwiedzającym udać się w podróż w czasie i zobaczyć, jak te miasteczka wyglądały 100 lat temu. Do modelowania 3D wykorzystano programy: Unity, Google Sketchup oraz Google Earth.
Na portalu turyści mogą również znaleźć aktualne informacje między innymi na temat zakwaterowania i oferty gastronomicznej. Oprócz tego portal umożliwia sprawdzanie odległości pomiędzy miejscowościami lub opcji transportowych, zawiera także praktyczne podpowiedzi dla turystów dotyczące sposobów samodzielnego zwiedzania oraz najciekawszych miejsc i wydarzeń. Portal jest również wykorzystywany do kontaktów z lokalnymi instytucjami samorządowymi.
Łączna wartość inwestycji i dofinansowania UE
Łączna wartość inwestycji w projekt „Shtetl Routes” wyniosła 417 171 EUR, przy czym wkład unijnego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego o wartości 375 287 EUR został wniesiony za pośrednictwem Programu Współpracy Transgranicznej Polska–Białoruś–Ukraina na okres programowania 2007–2013.