Het project Living Labs Brussels Retrofit bevordert de renovatie van huizen in Brussel om gebouwen energie-efficiënter te maken. Dat gebeurt door het opzetten van vijf living labs waarin 20 industriële, onderzoeks- en non-profitorganisaties samenwerken, en een coördinatiecentrum. De labs zullen vier jaar lang ruimte bieden voor experimenten en innovatie. De labs maken de verwerving van knowhow mogelijk en verbeteren de samenwerking met de bouwsector, met als doel een grootschalige toepassing van renovatie te garanderen.
- 19 September 2019
Living Labs Brussels Retrofit heeft een nieuw concept gelanceerd voor experimenten en innovatie in het Hoofdstedelijk Gewest Brussel: de ‚living labs’ Deze experimentele platforms bieden vijf projecten die worden geleid door de industrie en in nauwe samenwerking met onderzoeksorganisaties. De projecten hebben als doel om innovatieve technieken te ontwikkelen en te testen, om zodoende een antwoord te bieden op de uitdagingen van energierenovatie van de woningvoorraad in Brussel, namelijk: energie, bedrijfsmodellen, optimalisatie van kosten, duurzaam bouwen, beperking van effecten in een stedelijke omgeving en erfgoedwaarden.
Een van de living labs, Bruwatt, creëert bedrijfsmodellen voor externe investeerders om de renovatie van grote appartementencomplexen te steunen. Een ander living lab, Reno-Lab-C, ontwikkelt goedkope bedrijfsmodellen voor collectieve renovaties in de wijk Molenbeek. In beide gevallen helpen inwoners bij de uitwerking van de modellen.
In een derde lab, Modul’Air, prefabriceert een sociale woningbouwmaatschappij gevels met geïntegreerde isolatie en ventilatie om haar appartementen sneller te kunnen renoveren met minimale overlast voor bewoners. Een vierde lab, Prio Climat, test het comfortniveau van diverse hybride indoor-ventilatiesystemen voor sociale woningbouw.
Ten slotte test WVDM vier benaderingen voor de renovatie van naoorlogse studentenwoningen op basis van criteria voor duurzaamheid, energiebesparing en behoud van architectonisch erfgoed.
Coördinatie en financiering
Het coördinatiecentrum, bekend onder de naam Retrofit Platform, bestaat uit drie onderdelen: een programmabureau dat verantwoordelijk is voor het definiëren en opzetten van het living lab-programma en het publiceren van oproepen voor deelname; een wetenschappelijk bureau dat toezicht houdt op het energieverbruik, de kosten en de resultaten op het gebied van duurzaamheid; en een „industrieel effect-bureau” dat de bouwsector mobiliseert en de resultaten verspreidt.
Er is een financieringsinstrument – Test-it – in het leven geroepen om de Brusselse bouwsector aan te moedigen deel te nemen aan de living labs. Een oproep in het kader van Test-it is bekendgemaakt via een communicatiecampagne en een start-up event dat door meer dan 100 mensen werd bijgewoond en door anderen via live streaming werd gevolgd. Er werd een workshop gehouden over het samenstellen van consortia en het uitwerken van concepten, waardoor netwerken konden worden opgebouwd.
Als reactie op de oproep zijn er 14 inschrijvingen ingediend, waarbij ongeveer 50 industriële en onderzoeksorganisaties waren betrokken. Daaruit zijn de vijf definitieve projecten geselecteerd. De eerste resultaten van de living labs zijn inmiddels beschikbaar en worden verspreid naar de bouwsector en andere geïnteresseerde partijen om renovatie verder te stimuleren. Het Test-it-concept is al met succes toegepast voor het opzetten van living labs voor slimme mobiliteit.
Groene banen creëren
Brussel heeft een hoog werkloosheidscijfer (17,6 % in totaal en 31,4 % voor jongeren onder de 25 in 2016). Renovatie is arbeidsintensief en kan dus zorgen voor meer werkgelegenheid in de stad.
Het belang ervan wordt ook onderstreept door het feit dat gebouwen verantwoordelijk zijn voor 68,66 % van de uitstoot van broeikasgassen in Brussel. Om deze situatie te verbeteren, wil het gewest het huidige percentage meergezinswoningen dat jaarlijks energiezuiniger wordt gemaakt verhogen van 0,5 % naar 3 % in 2030.
Living labs zoals die zijn opgezet in het project, zijn een essentieel instrument om deze doelstelling te realiseren, omdat hierin bouwbedrijven, onderzoeksinstellingen, overheden en inwoners worden samengebracht om oplossingen voor problemen te bedenken en deze in de praktijk te testen.
Totale investering en EU-financiering
De totale investering voor het project „Living Labs Brussels Retrofit” bedraagt 5 440 017 EUR. Daarvan wordt 1 826 412 EUR bijgedragen door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling via het operationele programma „Hoofdstedelijk Gewest Brussel” voor de programmeringsperiode 2014-2020. De investering valt onder de prioriteit „Koolstofarme economie”.