Το DISARM ανέπτυξε ένα σύστημα παρατήρησης και έγκαιρης προειδοποίησης για να βοηθήσει τις αρχές να ανταποκριθούν καλύτερα σε ξηρασίες και πυρκαγιές σε Βουλγαρία, Κύπρο και Ελλάδα. Το σύστημα περιλαμβάνει δείκτες κινδύνου δασικών πυρκαγιών και ένα μοντέλο εξάπλωσης πυρκαγιάς υψηλής ευκρίνειας, προσαρμοσμένο στη γεωγραφία και στο κλίμα των Νότιων Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Πέντε εταίροι από τις τρεις χώρες που συνεργάστηκαν στο πλαίσιο του έργου, το οποίο συμβάλλει στις προσπάθειες μείωσης της αποψίλωσης και της ερημοποίησης, και διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή.
- 10 June 2020
Τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν δυνατή η αποστολή φωτογραφιών και βίντεο επί τόπου, οπότε οι επικεφαλής των ομάδων δεν είχαν τις πληροφορίες που χρειάζονταν. Πλέον μπορούμε να αποστέλλουμε φωτογραφίες και βίντεο και, το πιο σημαντικό, διαθέτουμε αυτό το μοντέλο πρόγνωσης πυρκαγιών που δείχνει την εξέλιξη της πυρκαγιάς. Ως αποτέλεσμα, ο επικεφαλής της ομάδας των πυροσβεστών διαθέτει όλα τα δεδομένα και μπορεί να λάβει τις σωστές αποφάσεις.
Οι εταίροι του έργου δημιούργησαν τον δικτυακό τόπο disarmfire.eu, μια εφαρμογή για κινητές συσκευές, και το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης IRIS για υπηρεσίες κατάσβεσης πυρκαγιών. Αναπτύχθηκαν αλγόριθμοι για τον προσδιορισμό των δεικτών αξιολόγησης της ευπάθειας όσον αφορά την εκδήλωση πυρκαγιάς και ξηρασίας για την παροχή βραχυπρόθεσμων και μηνιαίων προγνώσεων.
Αναπτύχθηκαν τεχνικές τηλεπισκόπησης για την ανίχνευση πυρκαγιών από το διάστημα. Προσδιορίστηκαν τα μειονεκτήματα των υφιστάμενων τεχνικών, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών επιπέδων ανίχνευσης κοντά στις ακτές, και προτάθηκαν λύσεις.
Ο κίνδυνος ξηρασίας και πυρκαγιάς για τις τρεις χώρες, για τα επόμενα 50 χρόνια, εκτιμήθηκαν με βάση προσομοιώσεις του κλίματος της περιοχής. Αγοράστηκε το απαραίτητο λογισμικό, υλισμικό και άλλου είδους επιστημονικός εξοπλισμός.
Επιπλέον, επεκτάθηκε ή/και αναβαθμίστηκε το υπάρχον δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών.
Διάδοση του μηνύματος
Η εφαρμογή για κινητές συσκευές διατίθεται στις γλώσσες των τριών εταίρων. Περιλαμβάνει την τρέχουσα κατάσταση κινδύνου πυρκαγιάς/ξηρασίας και προγνώσεις. Σε περίπτωση μεγάλης πυρκαγιάς, η εφαρμογή παρέχει προσομοιώσεις της εξέλιξής της. Οι χρήστες μπορούν να αναφορτώνουν πληροφορίες σχετικά με την παρουσία συσσωρευμένης νεκρής βιομάζας και την τοποθεσία των εστιών.
Ο δικτυακός τόπος του disarmfire διαθέτει λεπτομερείς χάρτες κάθε χώρας. Οι χρήστες έχουν πρόσβαση σε δορυφορικές εικόνες καιρού και δεδομένα προγνώσεων για μεταβλητές όπως η θερμοκρασία, ο άνεμος, η δραστηριότητα κεραυνών, και ο δείκτης Fosberg όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες που ευνοούν τις πυρκαγιές – ένα εργαλείο για την αξιολόγηση του κινδύνου δασικών πυρκαγιών δεδομένης της θερμοκρασίας, της υγρασίας και της ταχύτητας του ανέμου που επικρατεί.
Τα δύο αυτά εργαλεία έχουν καταστήσει δυνατή τη διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου και έχουν αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την ξηρασία και τις πυρκαγιές.
IRIS
Οι εταίροι του έργου ανέπτυξαν το σύστημα πρόγνωσης της εξάπλωσης πυρκαγιών IRIS. Το σύστημα, που πήρε το όνομά του από την Ελληνίδα θεά αγγελιοφόρο, χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, σε συνεργασία με το Ελληνικό Πυροσβεστικό Σώμα.
Όταν λαμβάνεται ειδοποίηση για πυρκαγιά, μια ομάδα φυσικών και μετεωρολόγων στο Εθνικό Παρατηρητήριο Αθηνών χρησιμοποιούν το IRIS για να αποστείλουν πρόγνωση της εξάπλωσης της πυρκαγιάς στους πυροσβέστες για τις επόμενες 6 και 24 ώρες εντός 15 και 60 λεπτών αντίστοιχα. Αυτό τους βοηθά να σχεδιάζουν την απόκρισή τους και να αναπτύσσουν πόρους πιο αποτελεσματικά.
Το σύστημα λαμβάνει υπόψη την αλληλεπίδραση μεταξύ των καιρικών συνθηκών και της πυρκαγιάς και ενσωματώνει δεδομένα σχετικά με την ευρωπαϊκή βλάστηση και τις εκτάσεις που καλύπτει από την υπηρεσία παρακολούθησης ξηράς του Copernicus.
Το IRIS χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά επιχειρησιακά κατά τη διάρκεια της περιόδου δασικών πυρκαγιών του 2019.
Συνεργασία για μεγαλύτερο αντίκτυπο
Το έργο βασίστηκε στη διακρατική συνεργασία για καλύτερη κατανόηση και εύρεση τρόπων αντιμετώπισης της ξηρασίας και των πυρκαγιών. Αυτό επέτρεψε σε κάθε εταίρο να παράσχει την εμπειρογνωμοσύνη του και να μοιραστεί πόρους.
Η αλληλεπίδραση με ενδεχόμενους χρήστες του συστήματος στην περιοχή της Μεσογείου και των Βαλκανίων κατέστησε δυνατή τη δοκιμή του, γεγονός που δεν θα είχε επιτευχθεί αν κάθε εταίρος εργαζόταν μεμονωμένα. Το DISARM αξιοποίησε τις υπερσύγχρονες τεχνικές παρατήρησης και μοντελοποίησης και τον πληθοπορισμό για τη διαμόρφωση ενός κοινού πλαισίου πρόληψης και μετριασμού για την περιοχή. Αναπτύχθηκαν περιφερειακές στρατηγικές για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Συνολική επένδυση και χρηματοδότηση από την ΕΕ
Η συνολική επένδυση για το έργο «Παρατηρητήριο και Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Ξηρασία και Πυρκαγιά (DISARM)» είναι 1 028 547 EUR, με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της ΕΕ να συνεισφέρει 874 265 EUR μέσω του Προγράμματος Συνεργασίας «Interreg Βαλκάνια-Μεσόγειος» για την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Η επένδυση αυτή εμπίπτει στην προτεραιότητα «Περιβάλλον».