W miejscowości Kruszyniany powstało Centrum Edukacji i Kultury Muzułmańskiej Tatarów Polskich, którego celem jest zachęcanie turystów do odwiedzania Podlasia, a także zachowanie dziedzictwa kulturowego społeczności polskich Tatarów, jednej z najmniej licznych grup etnicznych w Polsce.
- 12 November 2019
Wpływ projektu nie ogranicza się tylko do naszego regionu, odegrał on bowiem także ważną rolę w rozwoju turystyki w całym kraju. Aktywizacja ruchu turystycznego w Kruszynianach oraz rozszerzenie oferty turystycznej Podlasia (regionu, w którym znajduje się Puszcza Białowieska – ostatni fragment lasu pierwotnego w Europie) pozwoliły zwiększyć liczbę turystów z całego świata, odwiedzających te strony, żeby dowiedzieć się więcej o historii współistnienia kultur i religii w tym regionie przygranicznym.
Oprócz Centrum powstała wiata dydaktyczna oraz punkt informacji turystycznej, z kolei budynek dawnej stajni został zaadaptowany na zaplecze turystyczno-rekreacyjne, wybudowano także ogrodzenie.
Centrum uruchomiło stronę internetową oraz system rezerwacji telefonicznej, przy pomocy którego można rezerwować wizyty lub dowiedzieć się więcej o ofercie Centrum. Dzięki temu z oferty Centrum skorzystało więcej odwiedzających. Realizacja projektu przyczyniła się także do rozwoju oferty noclegowej, gastronomicznej, restauracyjnej i konferencyjnej miejscowości, a w samym Centrum powstały dwa nowe miejsca pracy.
Promocja różnorodności kulturowej
Kruszyniany to wieś położona na Podlasiu przy wschodniej granicy kraju. Jest to miejsce o ogromnym znaczeniu historycznym i kulturowym dla Tatarów, którzy zamieszkują te tereny od XVI wieku. Centrum zbudowano w pobliżu dwóch wyjątkowych zabytków: drewnianego meczetu muzułmańskiego z XVIII wieku, z którego nadal korzystają wierni, oraz mizaru, czyli zabytkowego cmentarza muzułmańskiego, wpisanego w 2012 roku przez prezydenta Polski do rejestru zabytków, co stanowi najważniejsze w kraju wyróżnienie rangi i powagi obiektu.
Od wieków kultura tatarska była integralną częścią polskiej kultury, co jest historycznym świadectwem współistnienia i przenikania się różnych narodowości i kultur. Jednym z celów projektu było zachowanie religii, zwyczajów i tradycji mieszkańców regionu, jednocześnie okazując szacunek dla praw mniejszości. W tym celu Centrum nawiązało współpracę z Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutem Historii Uniwersytetu w Białymstoku. Uczelnie będą organizować praktyki studenckie i warsztaty międzykulturowe dla studentów.
Atrakcyjna oferta turystyczna
Program „Kruszyniany – historia Tatarów Polskich” wprowadza odwiedzających w świat kultury Tatarów dzięki organizowaniu działań edukacyjno-informacyjnych, między innymi warsztatów, prezentacji i wydarzeń, a także zapraszaniu odwiedzających do udziału w obrzędach, zwiedzania zabytków, dzielenia się historiami i poznawania kuchni tatarskiej. Dzięki jego realizacji w miejscowości zostały otwarte nowe obiekty noclegowe, gastronomiczne i konferencyjne dla turystów.
Dodatkowo zwiększyła się liczba osób odwiedzających Podlasie – region znany ze swojej różnorodności kulturowej i religijnej oraz Puszczy Białowieskiej.Dzięki organizacji wydarzeń przez cały rok, między innymi zawodów narciarskich i kuligów w zimie, wydłużył się sezon turystyczny. Dodatkowo na miejscu działa punkt informacji turystycznej, a turyści mogą korzystać z systemu rezerwacji telefonicznej.
Łączna wartość inwestycji i dofinansowania UE
Łączna wartość inwestycji w projekt „Centrum Edukacji i Kultury Muzułmańskiej Tatarów Polskich” wyniosła 1 203 943 EUR, przy czym wkład Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego o wartości 805 362 EUR został wniesiony za pośrednictwem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na okres programowania 2007–2013. Inwestycja objęta jest priorytetem „Włączenie społeczne” oraz „Sprawiedliwość i prawa podstawowe”.