Europese fondsen worden ingezet om een op de gemeenschap gericht model voor land en betaalbare huisvesting te laten zien in vier steden in België, Frankrijk en het VK. De proeflocaties zijn op dit moment in ontwikkeling en zullen worden geanalyseerd om te kijken hoe elders in Europa een start kan worden gemaakt met duurzame en inclusieve gemeenschappen. Het project wil informatie en expertise beschikbaar stellen aan mensen die hopen hun eigen initiatief te kunnen starten.
- 10 July 2020
Community land trusts zijn democratische organisaties die woningen ontwikkelen en beheren die betaalbaar zijn voor mensen met een laag of middeninkomen, en ook in de toekomst betaalbaar blijven. Door de betrokkenheid van de gemeenschap en bewoners zorgen CLT's voor samenhangende wijken.
Noordwest-Europa kampt met een crisis door onbetaalbare huisvesting. Volgens de stichting Abbé Pierre wonen meer dan 26 miljoen mensen in de Europese Unie in overvolle en ongeschikte gebouwen. Community land trusts (CLT's) zouden hiervoor een oplossing kunnen bieden, met betaalbare woningen voor langdurig gebruik voor kwetsbare personen.
Het project Duurzame huisvesting voor inclusieve en samenhangende steden (SHICC) gebruikt de proeflocaties in Brussel, Gent, Rijsel en Londen om te laten zien hoe het concept werkt en hoe dit elders zou kunnen worden toegepast.
Meer zeggenschap voor gemeenschappen
Een CLT is een non-profitorganisatie die woningen, openbare gebouwen, bedrijfsruimte en ander collectief eigendom ontwikkelt en exploiteert. In Frankrijk wordt dit een „organisme de foncier solidaire” genoemd. CLT's helpen gemeenschappen meer zeggenschap te krijgen over hun wijk en huisvesting te creëren die beter is afgestemd op alle bewoners.
In de Verenigde Staten bestaat het CLT-model al 50 jaar. Ook in het VK is het model met succes toegepast. In stedelijke gebieden en de EU heeft het concept echter geen vlucht genomen.
Voorstanders van het model beweren dat CLT's voor een evenwicht zorgen tussen de bewonersbelangen en de langetermijnbelangen van de gemeenschap doordat de huizenprijzen worden gewaarborgd. Elke CLT heeft een bestuur, dat doorgaans bestaat uit bewoners of pachters en leden uit het maatschappelijk middenveld.
Door zich te richten op de gemeenschap en bewoners op te leiden, willen CLT's bewoners emanciperen en de sociale cohesie versterken. SHICC zal voor alle vier de pilots workshops en cursussen organiseren over onder meer energieverbruik en gebouwbeheer.
Kennis delen
De pilots in het project hebben betrekking op vijf bestaande huisvestingsprojecten in de vier steden van in totaal 45 woningen en negen woningen die nog worden gebouwd. Afgezien van de pilots heeft het project ook met succes een voucherregeling ingesteld, waardoor nieuwe land trusts toegang hebben tot expertise.
De regeling is gebaseerd op een systeem uit het VK dat de CLT-beweging al met succes heeft ondersteund. Startende stedelijke CLT's kunnen de vouchers gebruiken om technische ondersteuning in te kopen, zoals diensten van architecten, projectmanagement en advies over financiële en juridische kwesties. Er zijn al diensten goedgekeurd voor trusts in het VK, België, Frankrijk, Nederland, Duitsland en Ierland.
SHICC heeft tot nu toe de start van 33 nieuwe stedelijke CLT's mogelijk gemaakt. In 2020 is een gids gepubliceerd voor het opzetten en runnen van een CLT.
In Frankrijk heeft het project een bijdrage geleverd aan de lancering van een landelijk netwerk waarin alle daar opgerichte CLT's verenigd zijn.
SHICC wil bijdragen aan de lancering van 66 stedelijke CLT's die 250 woningen beheren en 750 mensen met een laag of middeninkomen huisvesten. Het project ondersteunt de uitbreiding van de CLT-beweging buiten Noordwest-Europa.
Totale investering en EU-financiering
De totale investering voor het project „Duurzame huisvesting voor inclusieve en samenhangende steden” bedraagt EUR 2 953 652. Daarvan wordt EUR 1 772 191 bijgedragen door het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling via het operationeel programma „Noordwest-Europa” voor de programmeringsperiode 2014-2020.