Bazując na zasadzie „nic o nas bez nas”, muzea z Włoch, Austrii, Chorwacji, Słowenii, Niemiec i Polski nawiązały współpracę ze stowarzyszeniami osób niepełnosprawnych, naukowcami, instytucjami szkoleniowymi i decydentami politycznymi, żeby opracować transnarodowe normy zwiększające dostępność do muzeów.
- 18 September 2019
Dostęp do kultury to podstawowe prawo każdego człowieka, musimy więc zlikwidować bariery, żeby wszyscy mogli z niego korzystać. Dostępność jest procesem, a projekt COME-IN! wspiera ten proces, oferując poznawanie dziedzictwa kulturowego na nowe, wielozmysłowe sposoby, tym samym promując inkluzywne muzea, w których nie ma szczególnych potrzeb – jest po prostu kultura dla wszystkich.
W realizację projektu COME-IN! zaangażowało się sześć krajów Europy Środkowej, za cel stawiając sobie zwiększenie liczby osób odwiedzających małe i średnie muzea poprzez dostosowanie ich do potrzeb osób niepełnosprawnych. Kolejnym priorytetem projektu było zwiększanie świadomości na temat tego, jak ważne są włączenie społeczne i dostępność.
W ramach projektu powstały wytyczne „COME-IN! Guidelines”, czyli zbiór norm i zasad, które mają pomóc muzeom poprawić dostępność i promować dostęp do kultury dzięki zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań. Na podstawie tych wytycznych opracowano specjalną odznakę COME-IN!, która potwierdza poziom dostępności muzeum i gwarantuje jego zgodność z określonymi normami.
Ocena, planowanie i szkolenie
W ramach projektu wybrano sześć muzeów z Europy Środkowej do przeprowadzenia działań pilotażowych. Dzięki dialogowi pomiędzy różnymi instytucjami i grupami roboczymi udało się określić najlepsze praktyki i wprowadzić holistyczne podejście do wyzwania, jakim jest zwiększenie dostępności do muzeów.
Każde muzeum oceniło swój poziom dostępności na podstawie swojej oferty, biorąc pod uwagę najważniejsze aspekty wizyty, w tym informacje dostarczane podczas zwiedzania i po jego zakończeniu. Moment przybycia do muzeum, wejście do budynku, kasy, szatnia, a także sale wystawowe i sklep muzealny – każdy aspekt został sprawdzony pod kątem odpowiednich kryteriów dostępności, nie tylko fizycznych, ale także informacyjnych, komunikacyjnych, społecznych i ekonomicznych. Celem takiej oceny było zidentyfikowanie wszelkich ograniczeń i zaplanowanie odpowiednich zmian.
Zagwarantowana dostępność
Odznaka COME-IN! powstała z myślą o stworzeniu akceptowanego na całym świecie systemu potwierdzającego wysoki poziom dostępności każdego muzeum, które ją otrzymało. Obecnie odznaka jest wykorzystywana do promowania działań projektowych na szczeblu transnarodowym, krajowym i lokalnym oraz, co ważniejsze, do popularyzowania rezultatów projektu jako działań, które można łatwo powielać.
Od stycznia 2020 roku muzea będą mogły ubiegać się o przyznanie im odznaki COME-IN! Jeśli muzeum spełni szereg wyznaczonych kryteriów, otrzyma odznakę na pięć lat. Na przykład każde muzeum ubiegające się o odznakę będzie musiało przeszkolić cały personel, aby był bardziej świadomy znaczenia i wartości dodanej włączenia i dostępności. Jak dotąd w warsztatach szkoleniowych wzięło udział ponad 150 pracowników muzeów, korzystając ze specjalnego podręcznika szkoleniowego opracowanego w ramach projektu COME-IN!
Nic o nas bez nas
Od rozpoczęcia projektu do jego zakończenia w jego realizację byli zaangażowani eksperci ds. dostępności i przedstawiciele stowarzyszeń osób niepełnosprawnych. Nie tylko brali udział w opracowywaniu wytycznych, ale także pomagali projektować wielozmysłowe ekspozycje, a nawet nowe wystawy. Na przykład Muzeum Morskie w słoweńskim Piranie zatrudniło osobę z porażeniem mózgowym, aby towarzyszyła odwiedzającym podczas zwiedzania nowych, bardziej dostępnych wystaw.
Aby zebrać informacje zwrotne na temat działań projektowych, opracowano kwestionariusz dla odwiedzających, w którym mogli wyrazić swoją opinię na temat muzeów pilotażowych. Dane zebrane z ponad 1 100 kwestionariuszy wskazują, że goście doceniają osiągnięcia projektu.
Znaczenie dostępności i włączenia społecznego w muzeach było głównym tematem konferencji projektu COME-IN! zorganizowanej w Trieście we Włoszech. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli i decydentów z 13 ministerstw kultury z krajów Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej.
Łączna wartość inwestycji i dofinansowania UE
Łączna wartość inwestycji w projekt „COME-IN! – Współpraca nad otwartym dostępem do muzeów dążąca do większego włączenia” wyniosła 2 580 000 EUR, przy czym wkład unijnego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego o wartości 2 090 000 EUR został wniesiony za pośrednictwem Programu Operacyjnego Interreg Europa Środkowa na okres programowania 2014–2020. Inwestycja objęta jest priorytetem „Miejsca pracy, wzrost i inwestycje”.