W ramach projektu CircUse promowany jest zrównoważony rozwój obszarów miejskich oparty na ograniczaniu wykorzystania nowych obszarów zielonych oraz ponownym wykorzystaniu terenów eksploatowanych bądź mało wykorzystywanych w przeszłości. Współpraca terytorialna w tym projekcie polegała na tym, że różne regiony w różnych krajach mogły pilotować różne aspekty zrównoważonego użytkowania gruntów, stosując podejście oparte na sloganie: „unikanie – recykling – kompensacja”.
- 24 June 2015
Partnerzy CircUse są głęboko przekonani o konieczności wspierania zrównoważonego użytkowania gruntów oraz zmian w tym zakresie na bazie dalszego rozwijania koncepcji CircUse i narzędzi informacyjnych na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym. Celem wspólnym jest dalsza promocja koncepcji CircUse i utrzymanie kontaktów sieciowych.
CircUse to odpowiedź na ogromną ekspansję miejską i zmiany demograficzne zachodzące w Europie. Zmiany te doprowadziły do takich wzorców użytkowania terenu, które nie mają nic wspólnego ani z konkurencyjnością, ani ze zrównoważonym rozwojem. Warto podkreślić, że zwiększona suburbanizacja zmniejsza nasze możliwości w zakresie efektywnego radzenia sobie ze zmianami klimatu, rosnącymi kosztami infrastruktury i degradacją gleby.
Recykling gruntów
Aby pokonać te problemy, zarządzanie użytkowaniem gruntów oparte na ruchu okrężnym — co stanowi podstawę CircUse — uosabia odmienne podejście do użytkowania gruntów. Podejście to jest podobne do metod stosowanych w systemach gospodarowania odpadami, w których materiały się najpierw wytwarza, następnie wykorzystuje, a na koniec usuwa. W najgorszym wypadku materiały te są wyrzucane i nie wykorzystuje się ich ponownie ani nie poddaje recyklingowi. Niemniej w najbardziej optymistycznym wariancie materiał wykorzystywany jest ponownie (np. w innym celu) lub poddaje się go efektywnemu recyklingowi, tak by można było z niego jeszcze raz skorzystać. W projekcie CircUse taka logika znajduje zastosowanie w gospodarce gruntowej — trzeba sobie wyobrazić, że grunty poddaje się eksploatacji, następnie stają się odpadem i/lub potrzebny jest recykling.
Część gruntów wykorzystuje się co prawda non stop, ale inne są pozostawiane samym sobie, zaś ich właściciele czy użytkownicy nie zwracają na nie żadnej uwagi. Należy to porównać z najgorszym scenariuszem, w którym materiałów nie wykorzystuje się ponownie i stają się odpadem. Jednym z głównych założeń projektu CircUse jest identyfikacja tych nikomu niepotrzebnych terenów i poddanie ich „recyklingowi”, aby można je było ponownie wykorzystać. W omawianym podejściu uwzględniono identyfikację miejsc i budynków oraz zastosowano następujące definicje: objęty planem, wykorzystywany, wykorzystanie zakończone, opuszczony, wykorzystanie tymczasowe, obiekt przeznaczony do ponownego wykorzystania i/lub zabudowy.
Stosując tę koncepcję recyklingu gruntów, ogranicza się ekspansję miasta na nowe, niewykorzystywane wcześniej tereny, zaś opuszczone i nikomu niepotrzebne części miasta poddaje się recyklingowi i przekształca na nowe formy użytkowania. Natomiast na obszarach, gdzie nie da się uniknąć ekspansywnego rozwoju, jest miejsce na kompensację.
Operacje pilotażowe
Każdy uczestniczący region podjął się realizacji projektu pilotażowego ukierunkowanego na opracowanie planu działań zmierzających do wdrożenia gospodarki gruntowej opartej na ruchu okrężnym, konsolidacji centrów miast, ponownego zagospodarowania obszarów zdegradowanych, zagospodarowania pustych obiektów budowlanych i ochrony terenów otwartych. Zespół wdrożeniowy projektu CircUse stosował różne metody informowania wyznaczonych grup docelowych o wynikach programu. Grupy te to m.in. sektor publiczny, obywatele, naukowcy, sektor prywatny. Część z nich brała bezpośredni udział w zarządzaniu gruntami. Projekt stanowi ważny wkład w prace UE na rzecz wspierania miejskiego wymiaru unijnej polityki.
Łączna wartość inwestycji i środki finansowania z UE
Łączna wartość inwestycji dla programu CIRCUSE Project wyniosła 152 318 EUR, z czego Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego wyłożył 129 470 EUR w ramach programu operacyjnego „Program dla Europy Środkowej” w okresie programowania 2007–2013.