Celem projektu „Włącz się!”, realizowanego w Katowicach, była pomoc osobom wykluczonym w integracji społecznej i zawodowej. W projekcie wzięło udział 839 mieszkańców doświadczających wykluczenia społecznego lub zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na bezrobocie, niepełnosprawność lub bezdomność.
- 07 August 2019
Zawsze chciałam pracować, ale trudno mi było pogodzić życie rodzinne z zawodowym. Skorzystałam z Programu Aktywności Lokalnej i wzięłam udział w warsztatach oraz szkoleniach z kompetencji społecznych. Ktoś dostrzegł mój potencjał i zaproponował mi start w wyborach do rady dzielnicy jednostki pomocniczej w Wełnowcu-Józefowcu. Postanowiłam skorzystać z tej szansy i już od prawie czterech lat pracuję w radzie. W ramach projektu dołączyłam do Klubu Integracji Społecznej, rozpoczęłam staż i teraz pracuję. Jest to moja pierwsza praca związana z moim wykształceniem z politologii i specjalizacją w polityce społecznej. Daje mi wiele satysfakcji.
Katowice to jedenaste co do wielkości miasto w Polsce, liczące około 300 000 mieszkańców. Podstawą realizacji projektu było przeprowadzone badanie, z którego wynikało, że wiele osób korzystających ze wsparcia Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej pozostaje biernych społecznie i zawodowo ze względu na czynniki psychologiczne albo sytuację życiową lub społeczną.
W ramach projektu takie osoby mogły otrzymać pomoc ze strony asystentów oraz wsparcie pedagogiczne i psychologiczne. Uczestnikami projektu były rodziny z dziećmi z zaburzeniami behawioralnymi oraz osoby bezdomne. W ramach projektu powstały praktyczne, innowacyjne programy dla bezrobotnych, dzieci przysposobionych, młodych rodziców i osób niepełnosprawnych. Oprócz tego w dzielnicach Giszowiec, Zawodzie, Wełnowiec-Józefowiec i Dąb realizowano Programy Aktywności Lokalnej.
W wyniku realizacji projektu co najmniej 107 osób podjęło pracę, m.in. jako sprzedawcy lub kasjerzy, pomocnicy kuchenni, pracownicy biurowi, urzędnicy, ślusarze, operatorzy maszyn, sprzątacze i pracownicy ochrony. Niektóre osoby znalazły zatrudnienie w instytucjach i organizacjach, w których odbywały staże, w tym w organizacjach pozarządowych i firmach produkcyjnych.
Ponadto 75 uczestników projektu uzyskało nowe kwalifikacje zwiększające ich szanse na rynku pracy dzięki ukończeniu specjalnych kursów, które pozwoliły im zdobyć różne certyfikaty, np. Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych, certyfikat znajomości języka angielskiego lub udzielania pierwszej pomocy, oraz uprawnienia, np. do prowadzenia pojazdów kategorii D lub obsługi wózków widłowych. W momencie zakończenia projektu kolejnych 28 uczestników poszukiwało pracy w zawodzie kosmetyczki, sprzedawcy/kasjera, pracownika produkcji lub gastronomii oraz krawca.
Rozwój kompetencji
W ramach projektu realizowano inicjatywy mające na celu budowanie kompetencji społecznych i zawodowych wśród mieszkańców wschodniej dzielnicy Katowic – Giszowca. Jedną z nich był cykl spotkań „W kobiecym kręgu”, umożliwiający uczestniczkom budowanie relacji, aby mogły się wzajemnie wspierać oraz wymieniać wiedzą i umiejętnościami przydatnymi na rynku pracy. Panie mogły także korzystać z indywidualnego poradnictwa.
Kolejną inicjatywę przeznaczono dla mieszkańców osiedla mieszkaniowego w Giszowcu, żeby zachęcić ich do zmiany swojego otoczenia, np. poprzez usuwanie graffiti ze ścian. Inicjatywę wdrożono także po to, aby ludzie poznali się nawzajem, zidentyfikowali swoje potrzeby i wzmocnili swoje kompetencje społeczne. Projekt objął także katowickie ulice Karliczka, Kolistą i Mysłowicką oraz dzielnicę Zawodzie.
Jako że dzielnica Wełnowiec-Józefowiec jest zamieszkana głównie przez starzejącą się społeczność, powstały tam inicjatywy przeznaczone dla osób starszych, zwłaszcza samotnych i wykluczonych z życia społecznego i kulturalnego. Jedną z takich osób jest pan Roman: „Biorę udział w PAL od czterech lat. Robię to, bo tam nie jestem sam. Mogę z kimś porozmawiać, poznać nowych ludzi, a życie toczy się dalej i nie mam żadnych zmartwień. Lubię to, bo wszystko jest za darmo, np. wyjścia do kina czy teatru”.
Osobne zajęcia przeznaczono dla osób niepełnosprawnych, żeby pomóc im rozwijać kompetencje społeczne. Zajęcia odbywały się w formie cotygodniowych spotkań i warsztatów artystycznych, otwarto też klub filmowy. Nawiązano kontakty z instytucjami kulturalnymi i sportowymi, szkołami i organizacjami społecznymi, aby promować aktywności, w których mogłyby uczestniczyć osoby niepełnosprawne.
Mieszkanie treningowe
Ważną częścią projektu była wielokrotnie nagradzana inicjatywa uruchomienia mieszkania treningowego. Mieszkanie przekazało miasto, aby osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogły uczyć się umiejętności niezbędnych do zachowania niezależności. Poza domami pomocy społecznej i mieszkaniami chronionymi w Katowicach nie było wcześniej innych możliwości pomocy tej grupie osób.
Mieszkanie o powierzchni 130 metrów kwadratowych udostępniono w styczniu 2016 roku. Beneficjentami jest 16 osób podzielonych na cztery grupy damskie i męskie. Każda grupa może przebywać w mieszkaniu przez maksymalnie jeden miesiąc pod opieką opiekuna. Podopieczni uczą się prowadzić dom, gotować, sprzątać, planować i organizować swój czas oraz zajmować się sprawami administracyjnymi, takimi jak wyrobienie paszportu. Mieszkanie nie tylko umożliwia podopiecznym zdobywanie kompetencji społecznych, ale także pozwala rodzicom dzieci niepełnosprawnych trochę odpocząć.
Świętowanie sukcesu
Priorytetem projektu było nawiązanie nieformalnych partnerstw lokalnych pomiędzy urzędnikami miejskimi, organizacjami samorządowymi, instytucjami kulturalnymi, przedstawicielami biznesu, liderami społecznymi i radnymi. Celem projektu było zaangażowanie lokalnych decydentów w bieżące sprawy dzielnic i wdrażanie oddolnych inicjatyw.
Jednym z przykładów są Dni Wełnowca-Józefowca – święto dzielnicy przywrócone po 18 latach dzięki lokalnym podmiotom, liderom i wolontariuszom. W programie imprezy, dostępnej dla wszystkich mieszkańców, są występy lokalnych artystów, studentów, harcerzy i chórów.
Jak mówi Maria, mieszkanka dzielnicy: „Pierwsze święto dzielnicy pokazało, że ludzie potrzebują takich wydarzeń i chcą w nich uczestniczyć. Widzę ludzi, którzy do tej pory nie wykazywali żadnej inicjatywy, np. mój mąż, a teraz są wolontariuszami i działają na rzecz Wełnowca-Józefowca”.
Łączna wartość inwestycji i dofinansowania UE
Łączna wartość inwestycji w projekt „Włącz się! Program aktywizacji zawodowej i społecznej w Katowicach” wyniosła 1 129 013 EUR (4 800 000 PLN), przy czym wkład Europejskiego Funduszu Społecznego o wartości 959 661 EUR (4 080 000 PLN) został wniesiony za pośrednictwem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na okres programowania 2014–2020. Inwestycja objęta jest priorytetem „Włączenie społeczne”.