Wat heeft u verwijderd van dit eerste Europese burgerpanel, dat zich concentreerde op de vermindering van voedselverspilling?

Het was inspirerend om de betrokkenheid van de EU-burgers bij dit proces te zien, en hun bereidheid om bij te dragen aan de beleidsvorming van de EU. Tijdens de slotzitting riepen de burgers op tot een grotere stem in de beleidsvorming met betrekking tot voedselsystemen, niet alleen op EU-niveau, maar ook door de oprichting van lokale en nationale platforms voor burgerparticipatie.

De burgers hebben een brede, systemische aanpak gevolgd bij de aanpak van voedselverspilling, waarbij zij aandringen op een eerlijke en billijke voedselvoorzieningsketen die solidariteit waarborgt.

Hun aanbevelingen uit 23 hebben betrekking op drie belangrijke gebieden: 1) samenwerking in de voedselwaardeketen: van boer tot bord; 2) initiatieven van levensmiddelenbedrijven en 3) ondersteuning van gedragsverandering bij consumenten.

En ze lieten geen middel onbeproefd in hun beraadslagingen. Alleen al in het eerste weekend ontving een kenniscomité — bestaande uit deskundigen op het gebied van voedselduurzaamheid, preventie van voedselverspilling, consumentengedrag en beleidsmakers, waaronder ambtenaren van de Commissie — meer dan 80 vragen van burgers om hun werk te helpen informeren.

Is voedselverspilling nog steeds een ernstig probleem? Maken we vooruitgang bij het terugdringen ervan?

Voedselverspilling is een maatschappelijk probleem dat nog steeds bij ons ligt, met bijna 57 miljoen ton voedselverspilling in de EU in 2020 (ofwel 127 kg per persoon), met een geschatte waarde van 130 miljard EUR.

In de EU hebben we actie ondernomen om voedselverspilling te voorkomen met de goedkeuring van het eerste actieplan voor de circulaire economie in 2015, dat tot doel heeft alle spelers, en met name de lidstaten, te mobiliseren.

Hoewel veel lidstaten maatregelen hebben genomen om voedselverspilling terug te dringen, is de vooruitgang die in de EU is geboekt niet voldoende als we de ambitieuze doelstelling inzake duurzame ontwikkeling (SDG’s) beschouwen om de wereldwijde voedselverspilling per hoofd van de bevolking tegen 2030 te halveren. De invoering van EU-brede, juridisch bindende doelstellingen voor de vermindering van voedselverspilling door middel van een nieuw wetgevingsvoorstel is bedoeld om de lidstaten ertoe aan te zetten ambitieuzere maatregelen te nemen en de vooruitgang van de EU in de richting van de mondiale doelstelling te versnellen.

Wat doet de Commissie momenteel om dit al te bekende probleem te verminderen?

De EU en haar lidstaten zetten zich in voor de mondiale doelstelling van de Verenigde Naties. De Europese Commissie pakt voedselverspilling op verschillende manieren aan, niet alleen om burgers geld te besparen in deze tijd van financiële moeilijkheden en om de herverdeling van voedseloverschotten aan mensen in nood te vergemakkelijken, maar ook om de milieu- en klimaatimpact van voedselproductie en -consumptie te verminderen.

De Commissie heeft sinds 2015 belangrijke stappen gezet om voedselverspilling te voorkomen, waaronder: invoering van EU-brede monitoring van voedselverspilling op basis van een gemeenschappelijke EU-methodologie; oprichting van het EU-platform inzake voedselverlies en -verspilling om alle belangrijke spelers bij elkaar te brengen; en de vaststelling van EU-richtsnoeren om voedseldonatie en het gebruik van niet langer voor menselijke consumptie bestemde levensmiddelen als diervoeder te vergemakkelijken.   

In 2020 lanceerden we de „van boer tot bord” -strategie, waarin een reeks maatregelen wordt voorgesteld om de overgang naar een duurzaam voedselsysteem in de EU mogelijk te maken.

Het terugdringen van voedselverspilling maakt integraal deel uit van de strategie die de Commissie ertoe aanzet juridisch bindende doelstellingen voor de vermindering van voedselverspilling in de hele EU voor te stellen (juni 2023) en een herziening van de EU-regels inzake datumaanduidingen („te gebruiken tot” en „ten minste houdbaar tot”) om voedselverspilling in verband met misverstanden en/of misbruik van deze data te voorkomen.

Op het gebied van voedselverspilling lijkt het erop dat iedereen een rol speelt: huishoudens, voedingsdiensten, detailhandelaren, producenten en overheidsinstanties. Denkt u dat deze boodschap is verschenen en wat er nog kan worden gedaan om iedereen in dezelfde richting te laten gaan?

De cijfers in verband met voedselverspilling die ik aanhaalt, zijn schokkend en kunnen onder druk komen te staan. Als we echter van mening zijn dat meer dan de helft van de totale voedselverspilling verband houdt met huishoudens, betekent dit dat preventiemaatregelen van elk van ons grote en onmiddellijke gevolgen kunnen hebben. En als consumenten moeten we worden ondersteund met de juiste informatie en instrumenten.

Hier kunnen levensmiddelenbedrijven een belangrijke rol spelen. Wereldwijd zien we dat bedrijven meer actie ondernemen om voedselverlies en -verspilling aan te pakken dan overheidsinstanties.

We zien ook steeds meer dat nationale en lokale overheden betrokken zijn bij de bestrijding van voedselverspilling.  Op EU-niveau brengt het EU-platform inzake voedselverlies en -verspilling iedereen op tafel om voedselafval beter te identificeren, te meten, te begrijpen en oplossingen te vinden.

De aanbevelingen van de burgers weerspiegelen deze behoefte aan verdere samenwerking, aangezien zij betrekking hebben op maatregelen die in de hele voedselvoorzieningsketen moeten worden genomen, met inbegrip van de burgers zelf, waarbij alle actoren samenwerken om voedselverspilling uit onze voedselsystemen te halen. We moedigen iedereen aan om deze aanbevelingen te lezen en na te denken, aangezien zij actie ondernemen om voedselverspilling in hun dagelijks leven tegen te gaan.

Voor meer informatie kunt u terecht op: https://food.ec.europa.eu/safety/food-waste_en