Science Flash For You - Polska

W ciągu ostatnich trzydziestu lat emisje zmniejszyły się w prawie wszystkich sektorach, z wyjątkiem sektora transportu, w którym w latach 1990–2021 wzrosły o 223 proc.

Według tego sprawozdania globalne emisje CO₂ z paliw kopalnych wzrosły w 2021 r. o 5,3 proc. w porównaniu z 2020 r. i osiągnęły niemal poziom z 2019 r., tj. sprzed pandemii. W UE całkowite emisje CO₂ z paliw kopalnych wzrosły w 2021 r. o 6,5 proc. Wzrost ten stanowi około połowy redukcji, która miała miejsce w latach 2019–2020 (-10,8 proc.). W związku z tym w latach 2021–2019 emisje w UE-27 spadły o 5 proc., utrzymując tendencję spadkową.

Patrząc dalej wstecz, UE osiągnęła największy względny spadek emisji gazów cieplarnianych wśród największych emitentów. Emisje CO₂ pochodzące z paliw kopalnych w UE-27 w 2021 r. były o 27,3 proc. niższe niż w 1990 r., a ich udział w globalnych emisjach również zmniejszył się z 16,8 proc. w 1990 r. do 7,3 proc. w 2021 r.

Baza danych JRC o emisjach na potrzeby światowych badań atmosferycznych zawiera dane z lat 1970–2021. Uzupełnia ona krajowe wykazy i sprawozdania przygotowane przez strony porozumienia klimatycznego z Paryża i może dostarczać informacji na temat zbiorowych tendencji w zakresie emisji we wszystkich krajach, zgodnie z wymogami Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu (UNFCCC).

Największy spadek wyładunków odnotowano w przypadku śledzia atlantyckiego (-27 proc.), tobiasza (-37 proc.) i dobijaka (-37 proc. ). Połowy w 2021 r. były nadal o 23 proc. niższe niż w 2019 r.

Głównymi przyczynami tego spadku były nadzwyczajne środki ograniczające wprowadzone w celu ochrony dorsza bałtyckiego oraz zmniejszenie kwot śledzia bałtyckiego. Oczekuje się, że tendencja spadkowa utrzyma się w 2022 r. w wyniku dalszego zmniejszenia centralnej kwoty śledzia o 45 %. Wyniki gospodarcze floty prawdopodobnie pogorszą się w 2021 r. w odniesieniu do segmentów gatunków pelagicznych, jednak działalność floty powinna pozostać rentowna. Warunki ekonomiczne innych segmentów, które były uzależnione od połowów dorsza, będą się nadal pogarszać i pozostawać niedochodowe.

Oczekuje się, że unijne rybołówstwo będzie miało trudności z utrzymaniem zysków ze względu na gwałtowny wzrost kosztów energii i inflacji w 2022 r., a unijna flota rybacka może pod koniec 2022 r. odnotować straty. Wyniki przedstawione we wspomnianym sprawozdaniu pokazują również, że cele zrównoważonego rybołówstwa i transformacji energetycznej wzajemnie się wzmacniają i są niezbędne, aby zapewnić długoterminową rentowność społeczno-gospodarczą unijnego sektora rybołówstwa. Oprócz prognoz na 2022 r. w sprawozdaniu przeanalizowano również 2020 r., w którym to roku pandemia COVID-19 wywarła wpływ na omawiany sektor. W sprawozdaniu wspomniano również o wpływie wzrostu cen paliwa, spowodowanego agresją wojskową Rosji na Ukrainę, na koszty operacyjne.

Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020–2030 ma na celu poprawę organizacji systemu opieki zdrowotnej w zakresie onkologii oraz zwiększenie inwestycji w profilaktykę, zasoby ludzkie i innowacje zgodnie z profilem krajowym stworzonym dla Polski w ramach europejskiego rejestru nierówności w przeciwdziałaniu nowotworom (ECIR, ang. European Cancer Inequalities Registry).

Równość jest jedną z podstawowych wartości Unii Europejskiej. Niestety, jeśli chodzi o choroby nowotworowe, w Europie utrzymują się znaczne dysproporcje i nierówności. Wspomniany rejestr Komisji pomaga decydentom i naukowcom w przeciwdziałaniu tym dysproporcjom i nierównościom.  

ECIR jest inicjatywą przewodnią europejskiego planu walki z rakiem. ECIR obejmuje narzędzie w zakresie danych do interaktywnego badania wskaźników nierówności dotyczących chorób nowotworowych, które jest regularnie aktualizowane przez JRC, a także krajowe profile dotyczące chorób nowotworowych opracowywane przez OECD i publikowane z okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem w lutym, pozwalające na zorientowanie się w nierównościach występujących w obrębie poszczególnych państw i zrozumienie ich mocnych i słabych stron w dziedzinie profilaktyki nowotworowej i opieki onkologicznej.

Pozostałe regiony to: Wyspy Egejskie Północne i Macedonia Zachodnia w Grecji, Piemont i Apulia we Włoszech, Nawarra i Andaluzja w Hiszpanii, Centro w Portugalii, Nord-Vest w Rumunii oraz region Manisa w Turcji.

W ramach projektu regiony te będą współpracować z ekspertami i partnerami przy opracowaniu, testowaniu i doskonaleniu ram wskaźników monitorowania realizacji celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych na szczeblu regionalnym. Regiony te pomogą w opracowaniu metody i wyborze odpowiednich wskaźników, które będą następnie stosowane w całej UE.

Celem jest poprawa dostępu do statystyk i wskaźników istotnych z punktu widzenia polityki w odniesieniu do turystyki oraz wspieranie ośrodków turystycznych i organów publicznych w śledzeniu postępów w transformacji ekologicznej i cyfrowej.

Na wniosek państw UE z 2021 r. o opracowanie odpowiedniego narzędzia, JRC i Dyrekcja Generalna ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP Komisji opracowały unijną tablicę wskaźników w obszarze turystyki.

Edycja letniej szkoły w 2023 r. jest organizowana w ramach europejskich inicjatyw edukacyjnych na rzecz likwidacji obiektów jądrowych i remediacji środowiska. Po zakończeniu normalnej eksploatacji obiektu jądrowego rozpoczyna się wielopłaszczyznowy proces obejmujący demontaż, dekontaminację i inne działania. „Likwidacja” oznacza wszystkie te kroki prowadzące do wyłączenia obiektu jądrowego spod kontroli regulacyjnej. W Unii Europejskiej kilka obiektów jądrowych jest zamkniętych lub może zaprzestać działania w nadchodzącym dziesięcioleciu. Konieczność przeprowadzenia likwidacji stwarza potencjał dla nowej działalności przemysłowej.

Letnia szkoła jest wspierana przez JRC, a zatem jest bezpłatna dla przyjętych uczestników. Wsparcie finansowe pokrywa opłatę za kursy, zakwaterowanie (5–6 nocy, pełne wyżywienie) oraz transport wewnętrzny. Zaakceptowani kandydaci sami powinni zorganizować sobie podróż do Ispry i z powrotem i opłacić koszty podróży oraz pozostałe koszty pobytu.