Archive:Statystyka w dziedzinie turystyki

Dane z września 2012 r. Najnowsze dane: Więcej informacji Eurostatu, główne tabele i baza danych.

Tablica 1: Podróże turystyczne mieszkańców
(w wieku co najmniej 15 lat), 2011 r. - źródło: Eurostat (tour_dem_ttq)

Tablica 2: Wskaźniki turystyczne, lata 2006 i 2011 – źródło: Eurostat (tin00039), (tin00040), (tin00041), (tin00043), (tour_occ_nim), (tin00045) i (pjanbroad)

Wykres 1: Liczba noclegów w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania, UE-27, 2001-2011
(1 000 mln nocy spędzonych przez osoby zamieszkałe i niezamieszkałe w danym kraju) – źródło: Eurostat (tour_occ_ninat) i (tour_occ_nim)

Tablica 3: 10 państw członkowskich, których mieszkańcy odbyli najwięcej zagranicznych podróży turystycznych, 2011 r.
(1 000 nocy spędzonych za granicą na mieszkańca danego państwa) - źródło: Eurostat (tour_dem_tnw) i (tour_dem_tnq)

Wykres 2: Kraj pochodzenia uczestników zagranicznych podróży turystycznych, 2011 r.(1)
(średnia liczba noclegów za granicą na mieszkańca) – źródło: Eurostat (tour_dem_tnw), (tour_dem_tnq) i pjanbroad

Wykres 3: Ośrodki turystyczne – noclegi w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania, 2011 r.(1)
(1 000 mln nocy spędzonych przez osoby zamieszkałe i niezamieszkałe w danym kraju) – źródło: Eurostat (tour_occ_ninat) i (tour_occ_nim)

Tablica 4: 10 najważniejszych ośrodków turystycznych – noclegi w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania, 2011 r.(1)
(1 000 mln nocy spędzonych przez osoby zamieszkałe i niezamieszkałe w danym kraju) – źródło: Eurostat (tour_occ_ninat) i (tour_occ_nim)

Wykres 4: Natężenie ruchu turystycznego, 2011 r.
(noclegi osób zamieszkałych i niezamieszkałych w danym kraju w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania na mieszkańca) – źródło: Eurostat (tour_occ_ninat), (tour_occ_nim) i (tps00001)

Tablica 5: Wpływy z turystyki i wydatki na turystykę w bilansie płatniczym, lata 2001-2011 – źródło: Eurostat (bop_its_deth), (bop_its_det) i (nama_gdp_c)

Niniejszy artykuł zawiera omówienie statystyk z ostatniego okresu, dotyczących turystyki w Unii Europejskiej (UE). Turystyka odgrywa ważną rolę w UE ze względu na potencjał gospodarczy i wpływ na wzrost zatrudnienia, a także aspekty społeczne i środowiskowe. Dane statystyczne dotyczące turystyki wykorzystuje się do monitorowania nie tylko polityki turystycznej UE, lecz także jej polityki w zakresie rozwoju regionalnego i zrównoważonego rozwoju.

W ostatnich dziesięcioleciach turystyka zaczęła odgrywać coraz większą rolę, zarówno dla przedsiębiorstw, jak i dla obywateli. Według oszacowań Dyrekcji Generalnej ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu Komisji Europejskiej z turystyki pochodzi ponad 5 % produktu krajowego brutto (PKB) UE-27. W sektorze zakwaterowania turystów w krajach UE-27 pracuje 2,4 mln osób, a całkowite zatrudnienie w branży turystycznej w UE-27 szacuje się na 12–14 mln osób (według wstępnych danych z rachunków satelitarnych turystyki).

Główne ustalenia statystyczne

Wielkość ruchu turystycznego – popyt i podaż

W 2011 r. mieszkańcy państw UE-27 (w wieku co najmniej 15 lat) odbyli 1 055 mln podróży turystycznych. Krótkie podróże (jeden do trzech noclegów) stanowiły nieco ponad połowę (55,0 %) wszystkich odbytych wyjazdów (zob. tablica 1). Około trzech czwartych (76,3 %) podróży miało miejsce na terenie kraju zamieszkania, natomiast reszta miała charakter zagraniczny.

W niektórych państwach członkowskich UE ponad połowa wszystkich podróży turystycznych to wyjazdy zagraniczne. Sytuacja taka miała miejsce w Luksemburgu, Belgii, Słowenii i Niderlandach. W przypadku mieszkańców Rumunii, Hiszpanii, Grecji i Portugalii wyjazdy zagraniczne stanowiły jednak mniej niż 10 % podróży turystycznych. Wydaje się, że przedstawione dane liczbowe są uwarunkowane wielkością i położeniem geograficznym państwa członkowskiego (zwykle w krajach mniejszych i położonych bardziej na północ obserwuje się większą skłonność mieszkańców do wyjeżdżania na wakacje za granicę).

Szacuje się, że w 2011 r. aktywność turystyczną przejawiło, czyli odbyło w ciągu roku co najmniej jedną podróż obejmującą co najmniej cztery noclegi, 51,9 % ludności UE-27. Także pod tym względem widoczne są duże różnice między państwami członkowskimi UE, gdyż wskaźnik aktywności wynosił od 6,4 % w Bułgarii do 90,3 % na Cyprze (zob. tablica 2).

Z punktu widzenia podaży szacuje się, że w 2011 r. w UE-27 działało nieco ponad 202 000 hoteli i podobnych obiektów; ponadto istniało blisko 271 000 innych turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania (takich jak kempingi oraz domy i mieszkania wakacyjne). Hotele i podobne obiekty oferowały prawie 12,6 mln miejsc noclegowych, z czego niemal połowa (46,4 %) przypadała na trzy państwa członkowskie EU, tj. Włochy (2,3 mln miejsc noclegowych), Hiszpanię (1,8 mln) i Niemcy (1,7 mln). W 2011 r. turyści krajowi i zagraniczni w UE-27 skorzystali w hotelach i podobnych obiektach z ponad 1 600 mln noclegów.

W ciągu ostatnich dziesięcioleci liczba noclegów turystów w obiektach zbiorowego zakwaterowania zasadniczo wykazywała tendencję zwyżkową (zob. wykres 1). Początek okresu analizowanego na wykresie 1 cechuje stosunkowo niska liczba, czemu częściowo winien jest spadek liczby odbywanych podróży po atakach terrorystycznych w Stanach Zjednoczonych w 2001 r. Odnotowano również krótkoterminowe spadki liczby noclegów w obiektach zbiorowego zakwaterowania w latach 2008 i 2009 wynikające z kryzysu finansowego i gospodarczego: liczba noclegów w UE-27 spadła w 2008 r. o 0,6 %, a w 2009 r. o dalsze 2,8 %. W 2010 r. liczba noclegów w takich obiektach wzrosła jednak o 0,8 %. Ta pozytywna tendencja była kontynuowana w 2011 r., kiedy liczba ta wzrosła o 5,0 %, osiągając poziom 2 364 noclegów spędzonych w obiektach zbiorowego zakwaterowania (zob. wykres 1).

Turyści najczęściej podróżujący za granicę

W 2011 r. mieszkańcy UE-27 podczas pobytu za granicą na wakacjach (tylko podczas wyjazdów prywatnych) skorzystali z 2 263 mln noclegów (zob. tablica 3). W 2011 r. mieszkańcy Niemiec skorzystali z 656 mln noclegów w czasie podróży wakacyjnych poza terytorium Niemiec, podczas gdy mieszkańcy Zjednoczonego Królestwa nocowali za granicą 502,9 mln razy; na mieszkańców tych dwóch państw członkowskich przypadała ponad połowa (51,2 %) całkowitej liczby noclegów wykupionych na wakacjach za granicą przez mieszkańców UE-27.

Biorąc pod uwagę liczbę ludności, państwem członkowskim, którego mieszkańcy najczęściej korzystali z noclegów za granicą, był Luksemburg (średnio 22,0 noclegi rocznie na mieszkańca w 2011 r.), a na dalszych miejscach znalazły się Cypr (13,3), Irlandia (12,5 - dane za 2010 r.) i Niderlandy (11,5). Na znajdujących się na przeciwległym końcu skali mieszkańców Rumunii, Portugalii, Grecji (dane za 2010 r.), Bułgarii, Polski i Włoch (2010 r.) przypadły w 2011 r. średnio mniej niż dwa wakacyjne noclegi za granicą (zob. wykres 2).

Najpopularniejsze ośrodki turystyczne

W 2011 r. w UE krajem najczęściej odwiedzanym przez zagranicznych turystów była Hiszpania, na którą przypadło 239,4 mln noclegów w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania, czyli prawie jedna czwarta (23,2 %) całkowitej ich liczby w UE-27. Trzema państwami w UE najczęściej odwiedzanymi przez turystów zagranicznych były Hiszpania, Włochy (178,0 mln noclegów) i Francja (123,0 mln noclegów), na które łącznie przypadło 52,5 % wszystkich noclegów wykupionych przez turystów zagranicznych w UE-27. Najrzadziej odwiedzanymi krajami były Luksemburg, Litwa i Łotwa. Interpretując te wartości, należy brać pod uwagę wpływ wielkości tych państw (zob. wykres 3 i tablica 4).

Aby spojrzeć na liczbę noclegów (turystów krajowych i zagranicznych) w perspektywie, należy odnieść ją do liczby ludności każdego kraju, uzyskując w ten sposób wskaźnik natężenia ruchu turystycznego. Według tej miary w 2011 r. najpopularniejszymi ośrodkami turystycznymi w UE-27 były śródziemnomorskie wyspy Malta i Cypr, a także Austria ze swoją ofertą turystyki górskiej i miejskiej (zob. wykres 4).

Gospodarcze aspekty turystyki międzynarodowej

Gospodarcze znaczenie turystyki międzynarodowej można określić, analizując stosunek wpływów z podróży międzynarodowych do PKB. Dane te uzyskuje się na podstawie statystyki bilansu płatniczego – obejmują one podróże służbowe oraz podróże o charakterze wypoczynkowym. W 2011 r. współczynnik wpływów z podróży w stosunku do PKB był najwyższy na Malcie (14,0 %) i Cyprze (10,2 %), co potwierdza wagę turystyki dla tych wyspiarskich krajów (zob. tablica 5); jeszcze wyższy współczynnik odnotowano w Chorwacji (14,7 %). W wartościach bezwzględnych, w 2011 r. najwyższe wpływy z podróży międzynarodowych zarejestrowano w Hiszpanii (43 026 mln EUR) i Francji (38 682 mln EUR), a na kolejnych miejscach znalazły się Włochy, Niemcy i Zjednoczone Królestwo.

Najwyższe wydatki na podróże międzynarodowe stwierdzono w Niemczech, gdzie wyniosły one w 2011 r. łącznie 60 596 mln EUR, natomiast na dalszych pozycjach znalazły się Zjednoczone Królestwo (36 275 mln EUR) i Francja (29 922 mln EUR). Analiza takich wydatków w odniesieniu do liczby ludności w każdym państwie wykazuje, że w przypadku Luksemburga w 2011 r. średnie wydatki na podróże zagraniczne wynosiły 5 289 EUR na mieszkańca, a więc znacznie więcej niż w drugim kraju w rankingu, Belgii (1 466 EUR), za którą z kolei znalazły się Dania, Irlandia, Szwecja i Cypr.

Źródła i dostępność danych

Turystyka, w ujęciu statystycznym, odnosi się do aktywności osób udających się w podróż na nie więcej niż rok do miejsc znajdujących się poza ich zwykłym otoczeniem. Cel takich podróży może być dowolny, w tym służbowy, wypoczynkowy lub innego rodzaju osobisty, inny niż zatrudnienie przez mieszkańca, gospodarstwo domowe lub przedsiębiorstwo w odwiedzanym kraju. W statystykach turystycznych uwzględnia się obecnie tylko wyjazdy obejmujące co najmniej jeden nocleg; od 2014 r. w urzędowych statystykach europejskich będą brane pod uwagę również jednodniowe podróże zagraniczne.

System tworzenia statystyk turystyki ustanowiono dyrektywą Rady 95/57/WE z dnia 23 listopada 1995 r. w sprawie zbierania informacji statystycznych w dziedzinie turystyki. Ta podstawa prawna wymaga od państw członkowskich UE regularnego przekazywania zbiorów porównywalnych danych statystycznych dotyczących turystyki. Zmiany wprowadzone w 2004 i 2006 były związane z rozszerzeniem UE i niedawnymi zmianami na światowym rynku turystyki. W lipcu 2011 r. Parlament Europejski (PE) i Rada Unii Europejskiej przyjęli nowe rozporządzenie 692/2011 sprawie europejskiej statystyki w dziedzinie turystyki i uchylające dyrektywę Rady 95/57/WE; zaczęło ono obowiązywać od roku odniesienia 2012 r.

Statystyki w zakresie turystyki w UE składają się z dwóch głównych komponentów: z jednej strony statystyk dotyczących pojemności i wykorzystania turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania, a z drugiej statystyk dotyczących popytu turystycznego. W większości państw członkowskich dane tego pierwszego rodzaju gromadzi się za pomocą ankiet wypełnianych przez osoby reprezentujące obiekty zakwaterowania, a dane drugiego rodzaju w drodze sondaży prowadzonych wśród podróżnych na przejściach granicznych bądź poprzez badania gospodarstw domowych.

Statystyki dotyczące pojemności turystycznych obiektów zakwaterowania obejmują liczbę takich obiektów, liczbę pokoi sypialnych i liczbę miejsc noclegowych. Takie dane są dostępne w podziale według typu obiektu lub według regionu i są opracowywane corocznie.

Dane statystyczne dotyczące wykorzystania obiektów zbiorowego zakwaterowania odnoszą się do liczby przyjazdów (do obiektu zakwaterowania) i liczby noclegów wykorzystanych przez turystów krajowych i zagranicznych, w podziale według typu obiektu lub regionu; dostępne są miesięczne i roczne szeregi statystyczne. Ponadto opracowuje się statystyki dotyczące (stopnia wykorzystania) miejsc noclegowych.

Dane statystyczne dotyczące popytu turystycznego odnoszą się do aktywności turystycznej, czyli liczby osób, które w okresie odniesienia odbyły co najmniej jedną podróż obejmującą nie mniej niż cztery noclegi. Statystyki te odnoszą się do liczby odbytych podróży turystycznych (oraz liczby noclegów podczas takich podróży), w podziale według:

kraju docelowego;
miesiąca wyjazdu;
długości pobytu;
rodzaju organizacji podróży;
rodzaju transportu;
rodzaju zakwaterowania;
wydatków.

Dane można także analizować w odniesieniu do społeczno-demograficznych zmiennych objaśniających, takich jak wiek i płeć. Takie dane statystyczne są zbierane co kwartał i co roku.

W badaniach dotyczących turystyki można wykorzystać dane z różnych innych źródeł urzędowych. Do takich statystyk należą:

dane dotyczące zatrudnienia w sektorze turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania, pochodzące z badania aktywności ekonomicznej ludności (EU LFS), analizowane w podziale według czasu pracy (w pełnym/niepełnym wymiarze czasu), statusu pracowniczego, wieku, poziomu wykształcenia, płci, trwałości zatrudnienia i stażu pracy u tego samego pracodawcy (dane roczne i kwartalne);
dane dotyczące wpływów uzyskanych przez osoby fizyczne z turystyki oraz ich wydatków na turystykę z bilansu płatniczego;
statystyki transportu (np. lotniczy transport pasażerski);
statystyki strukturalne dotyczące przedsiębiorstw (SBS) można wykorzystać w celu pozyskania dodatkowych informacji o przepływach turystycznych i o wynikach gospodarczych niektórych sektorów związanych z turystyką.

Kontekst

UE to ważny kierunek wyjazdów turystycznych, a sześć z jej państw członkowskich należy do dziesiątki krajów świata najchętniej odwiedzanych przez turystów. Turystyka może przyczyniać się do tworzenia miejsc pracy i do wzrostu gospodarczego, a także rozwoju w obszarach wiejskich, peryferyjnych i słabiej rozwiniętych. Są to czynniki zwiększające popyt na wiarygodne i zharmonizowane statystyki w tej dziedzinie, a także w szerszym kontekście polityki regionalnej i polityki zrównoważonego rozwoju.

Turystyka może odgrywać istotną rolę w rozwoju regionów europejskich. Infrastruktura budowana do jej celów przyczynia się do rozwoju lokalnego, a tworzone lub utrzymywane miejsca pracy mogą ułatwić przeciwdziałanie skutkom upadku przemysłu lub rolnictwa. Zrównoważona turystyka umożliwia zachowanie i wzmacnianie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego w różnych dziedzinach, od sztuki po lokalną gastronomię czy ochronę różnorodności biologicznej.

W 2006 r. Komisja Europejska przyjęła komunikat zatytułowany „Odnowiona polityka turystyczna UE: ku silniejszemu partnerstwu na rzecz turystyki europejskiej” (COM(2006) 134 final). Dotyczył on szeregu wyzwań, które będą kształtować sektor turystyczny w nadchodzących latach, w tym starzenia się społeczeństwa europejskiego, coraz silniejszej konkurencji zewnętrznej, zapotrzebowania konsumentów na bardziej wyspecjalizowane rodzaje turystyki, a także konieczności wypracowania bardziej zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska praktyk turystycznych. Stwierdzono w nim, że większa konkurencyjność przemysłu turystycznego oraz zrównoważenie w zakresie ośrodków turystycznych przyczyniłoby się do zwiększenia zadowolenia turystów oraz zabezpieczenia pozycji Europy jako wiodącego światowego ośrodka turystyki. Następnie w październiku 2007 r. przyjęto kolejny komunikat, zatytułowany „Agenda dla zrównoważonej i konkurencyjnej turystyki europejskiej” (COM(2007) 621 final), w którym zaproponowano działania odnoszące się do zrównoważonego zarządzania ośrodkami turystycznymi, uwzględnienia problemów zrównoważonego rozwoju w działaniach przedsiębiorców i świadomości turystów w tym zakresie.

W Traktacie z Lizbony potwierdzono wagę turystyki, określając w tej dziedzinie odpowiednie kompetencje UE i umożliwiając podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną. Jeden z artykułów Traktatu stanowi, że UE „uzupełnia działania państw członkowskich w sektorze turystycznym, w szczególności przez wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw Unii w tym sektorze”. Komunikat „Europa – najpopularniejszy kierunek turystyczny na świecie – nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego” (COM(2010) 352 final) został przyjęty przez Komisję Europejską w czerwcu 2010 r. W komunikacie tym Komisja zachęcała do przyjęcia skoordynowanego podejścia w inicjatywach związanych z turystyką i określiła nowe ramy działania mające na celu zwiększenie konkurencyjności turystyki i jej zdolności do zrównoważonego rozwoju. Zaproponowała wiele europejskich lub międzynarodowych inicjatyw, w tym konsolidację podstaw wiedzy społeczno-gospodarczej w zakresie turystyki z myślą o osiągnięciu wspomnianych celów.

Więcej informacji Eurostatu

Publikacje

Bieżące publikacje Eurostatu na temat turystyki (w jęz. angielskim)

Główne tabele

Tourism (t_tour) (w jęz. angielskim)

Baza danych

Tourism (tour) (w jęz. angielskim)

Sekcja specjalna

Tourism statistics (w jęz. angielskim)

Linki zewnętrzne

Komisja Europejska – Przedsiębiorstwa i przemysł – Wspieranie turystyki europejskiej (w jęz. angielskim)

Zobacz także

Tourism statistics at regional level (w jęz. angielskim)