Archive:Statystyka finansów sektora instytucji rządowych i samorządowych

Dane z kwietnia 2012 r. i sierpnia 2011 r. Najświeższe dane: Więcej informacji Eurostatu, Główne tabele i Baza danych.

Artykuł ten poświęcony jest ewolucji wskaźników finansowych dla sektora instytucji rządowych i samorządowych w Unii Europejskiej (UE) i w strefie euro (EA-17). Analiza obejmuje deficyt budżetowy (sektora instytucji rządowych i samorządowych), dług brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych, dochód i wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych, jak również podatki i składki na ubezpieczenie społeczne, stanowiące główne źródło dochodu tego sektora.

Statystyka ta jest źródłem podstawowych wskaźników do oceny stanu gospodarki państwa członkowskiego. Zgodnie z warunkami paktu stabilności i wzrostu UE państwa członkowskie zobowiązały się do utrzymywania swojego deficytu i zadłużenia poniżej określonego poziomu: deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych państwa członkowskiego nie może być wyższy niż -3 % produktu krajowego brutto (PKB) tego państwa, a jego dług publiczny nie może przekroczyć 60 % PKB. Jeśli państwo członkowskie nie przestrzega tych limitów, wszczyna się tzw. procedurę nadmiernego deficytu. Procedura taka jest wielostopniowa i obejmuje również możliwość nałożenia sankcji, aby skłonić objęte nim państwo członkowskie do podjęcia stosownych działań w celu poprawy sytuacji. Te limity dotyczące deficytu i długu publicznego stanowią jednocześnie kryteria członkostwa w unii gospodarczej i walutowej (UGW) i w konsekwencji warunki wejścia do strefy euro. Najnowsza wersja zintegrowanych wytycznych dotyczących polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia (zaktualizowanych jako część strategii „Europa 2020” na rzecz zatrudnienia i inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu) zawiera ponadto wytyczne mające na celu zapewnienie wysokiej jakości i stabilności finansów publicznych. Kryzys finansowy i gospodarczy spowodował, że wiele rządów państw europejskich stanęło przed poważnymi wyzwaniami. Główne problemy wiążą się ze zdolnością krajowych administracji do obsługi długu publicznego i do podejmowania niezbędnych działań w celu zapewnienia kontroli nad wydatkami publicznymi, przy jednoczesnych staraniach ukierunkowanych na stymulowanie rozwoju gospodarczego.

Ilustracja 1: Saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych, lata 2010 i 2011 (1)
(wierzytelności netto/zadłużenie netto skonsolidowanego sektora instytucji rządowych i samorządowych, w % PKB) – źródło: Eurostat (tsieb080)

Główne dane statystyczne

Tabela 1: Saldo i dług brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych, 2008-2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (tsieb080) i (tsieb090)

Wykres 2: Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych, lata 2010 i 2011 (1)
(skonsolidowany dług brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych, w % PKB) - źródło: Eurostat (tsieb090)

Wykres 3: Ewolucja całkowitych wydatków i całkowitego dochodu, 2001-2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 4: Ewolucja całkowitych wydatków i całkowitego dochodu, 2001-2011 (1)
(1 000 mln EUR) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 5: Dochód i wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych , 2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 6: Struktura całkowitego dochodu, 2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 7: Główne źródła całkowitego dochodu sektora instytucji rządowych i samorządowych, 2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 8: Struktura całkowitych wydatków, 2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 9: Główne źródła całkowitych wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych, 2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 10: Wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych według funkcji COFOG, 2010 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_exp)

Wykres 11: Główne kategorie podatków i składek na ubezpieczenie społeczne, EU-27, 2001-2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 12: Główne kategorie podatków i składek na ubezpieczenie społeczne, 2011 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_a_main)

Wykres 13: Zamówienia publiczne, lata 2004 i 2009 (1)
(wartość zamówień publicznych w trybie przetargu nieograniczonego, w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_oth_procur), Służby Komisji Europejskiej

Wykres 14: Pomoc państwa, 2009 (1)
(w % PKB) - źródło: Eurostat (gov_oth_staid), Służby Komisji Europejskiej

W 2011 r., deficyt budżetowy (dług netto skonsolidowanego sektora finansów rządowych i samorządowych wyrażony jako część PKB) dla EU-27 i dla strefy euro (EA-17) uległ obniżeniu w porównaniu z 2010 r., podczas gdy zwiększył się dług brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych.

Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych

Stosunek procentowy deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB zmniejszył się w UE-27 z -6,5 % w 2010 r. do -4,5 % w 2011 r., a w strefie euro z -6,2 % do -4,1 %. W 17 państwach członkowskich wskaźnik deficytu był w 2011 r. wyższy niż próg referencyjny w wysokości -3 % PKB. Dziesięć państw członkowskich miało deficyt budżetowy powyżej progu -3 % w całym okresie sprawozdawczym obejmującym lata 2008–2011. Największy deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych (w % PKB) odnotowano w 2011 r. w Irlandii (-13,1 %), Grecji (-9,1 %), Hiszpanii (-8,5 %) i w Zjednoczonym Królestwie (-8,3 %). Dwadzieścia pięć państw członkowskich odnotowało w 2011 r. zmniejszenie się deficytu lub wzrost nadwyżki sektora instytucji rządowych i samorządowych (w stosunku do PKB) w porównaniu z 2010 r. Nadwyżkę w 2011 r. odnotowano na Węgrzech, w Estonii i w Szwecji. Siedem państw członkowskich, a mianowicie Bułgaria, Dania, Niemcy, Luksemburg, Malta, Austria i Finlandia, odnotowało w 2011 r. deficyt poniżej progu -3 % (Wykres 1). W dwóch państwach członkowskich – na Cyprze i w Słowenii – odnotowano w 2011 r. większy deficyt niż w 2010 r.

Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych

W UE-27 wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrósł z 80,0 % pod koniec 2010 r. do 82,5 % pod koniec 2011 r., a w strefie euro z 85,3 % do 87,2 %. W 14 państwach członkowskich odnotowano w 2011 r. wskaźnik zadłużenia powyżej 60 % PKB. Pod koniec 2011 r. najniższe wskaźniki zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych odnotowano w Estonii (6,0 %), Bułgarii (16,3 %) i Luksemburgu (18,2 %) – Wykres 2. W 2011 r. wskaźnik zadłużenia w porównaniu z 2010 r. wzrósł dla 21 państw członkowskich UE, a dla sześciu państw członkowskich obniżył się: dla Niemiec, Estonii, Łotwy, Luksemburga, Węgier i Szwecji. Największy wrost wskaźnika zadłużenia pomiędzy rokiem 2010 a 2011 odnotowano w Grecji (20,4 %), Irlandii (15,7 %), Portugalii (14,4 %) i na Cyprze (10,2 %).

Dochód i wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych

Znaczenie sektora instytucji rządowych i samorządowych w gospodarce można mierzyć jako stosunek procentowy całkowitego dochodu i wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB. W UE-27 całkowity dochód sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł w 2011 r. 44,6 % PKB (wzrost z poziomu 44,1 % PKB w 2010 r.), a wydatki 49,1 % PKB (spadek z poziomu 50,6 % w 2010 r.). W strefie euro całkowite wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniosły 49,4 % PKB w 2011 r. a całkowity dochód 45,3 % PKB – Wykres 3.

W wartościach bezwzględnych całkowite wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych stale wzrastały w okresie od 2001 r. do 2010 r. zarówno w UE-27, jak i w strefie euro (Wykres 4). Między 2010 r. a 2011 r. całkowite wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych obniżyły się w wartościach bezwzględnych tak w UE-27, jak i w strefie euro. Dochód w UE-27 i w strefie euro również stale wzrastał do 2007 r., w 2008 r. pozostawał względnie niezmieniony, w 2009 r. obniżył się, by następnie ponownie wykazać wzrost w latach 2010–2011.

Pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi UE istnieją znaczne różnice w poziomie wydatków i dochodu sektora instytucji rządowych i samorządowych (Wykres 5). W 2011 r. państwami o najwyższym łącznym poziomie wydatków i dochodu sektora instytucji rządowych i samorządowych w stosunku do PKB (powyżej 100 %), były Dania, Finlandia, Francja, Belgia, Szwecja i Węgry, a spośród państw EFTA Norwegia. Siedem państw członkowskich zgłosiło względnie niski łączny poziom (poniżej 80 % PKB); były to Bułgaria, Litwa, Słowacja, Rumunia, Łotwa, Estonia i Hiszpania, a spośród członków EFTA najniższy poziom zgłosiła Szwajcaria (68,9 % w 2010 r., ostatni dostępny rok).

Dla państw UE-27, głównymi źródłami całkowitego dochodu sektora instytucji rządowych i samorządowych są podatki i składki na ubezpieczenie społeczne (Wykres 6). W 2011 r. podatki stanowiły 58,2 % całkowitego dochodu UE-27 (55,1 % w strefie euro), podczas gdy składki na ubezpieczenie społeczne 31,2 % całkowitego dochodu (34,6 % w strefie euro). Pomiędzy wszystkimi państwami członkowskimi istnieją duże różnice pod względem znaczenia poszczególnych kategorii dochodu. Podatki stanowiły przykładowo w 2011 r. mniej niż 50 % dochodu sektora instytucji rządowych i samorządowych na Węgrzech, w Republice Czeskiej i na Słowacji, ale prawie 85 % w Danii (Wykres 7).

Największa część wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych UE-27 związana była w 2011 r. z redystrybucją dochodów w formie transferów socjalnych w gotówce lub w naturze (Wykres 8 i Wykres 9). Transfery socjalne stanowiły 43,4 % całkowitych wydatków w UE-27 (46,8 % w strefie euro). Wynagrodzenia dla urzędników stanowiły 22,0 % wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych (21,5 % w strefie euro). Dochody z tytułu własności, których zdecydowanie największa część to płatności z tytułu odsetek, stanowiły 6,0 % wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych w UE-27 (6,2 % w strefie euro), wskaźnik ten wyższy był w Grecji i w Islandii, gdzie wyniósł odpowiednio 13,9 % i 10,1 % całkowitych wydatków.

Analizę wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych można przeprowadzać bardziej szczegółowo przy pomocy Klasyfikacji funkcji sektora instytucji rządowych i samorządowych (COFOG). W 2010 r. środki na ochronę społeczną stanowiły główną część wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych we wszystkich państwach członkowskich UE, przy czym średnia dla UE-27 wynosiła 19,9 % PKB. Model ten utrzymywał się w całej Unii, z wyjątkiem Irlandii, gdzie transfery kapitałowe dla wsparcia irlandzkiego sektora bankowego były przyczyną wysokiego udziału funkcji „sprawy gospodarcze”. Udział funkcji „ochrona socjalna” plasował się pomiędzy 25,4 % PKB w Danii, 24,2 % we Francji i 23,9 % w Finlandii a 11,7 % na Cyprze i 11,2 % w Islandii. Kolejnymi pod względem wagi funkcjami COFOG w UE-27 były ochrona zdrowia (7,5 % PKB), ogólne usługi publiczne (6,5 %) i szkolnictwo (5,5 %). Wydatki na sprawy gospodarcze w UE-27 stanowiły w 2010 r. 4,7 % PKB, podczas gdy 2 % PKB przeznaczone było na obronność, porządek i bezpieczeństwo publiczne, ochronę środowiska, mieszkalnictwo i udogodnienia komunalne, wypoczynek lub religię i kulturę (wszystkie te funkcje uwzględnione są w Wykres 10 łącznie jako „inne”).

Podstawowe rodzaje dochodów sektora instytucji rządowych i samorządowych to podatki bieżące od dochodów, majątku itp., podatki związane z produkcją i importem, oraz składki na ubezpieczenie społeczne; podatki od kapitału stanowiły w 2011 r. jedynie 0,6 % całkowitego dochodu tego sektora w EU-27. W okresie między 2007 r. a 2009 r. zwiększeniu uległo w UE-27 względne znaczenie wpływów ze składek na ubezpieczenie społeczne, sytuacja ta odwróciła się jednak w 2010 r. i wpływy z tego tytułu utrzymywały się między 2010 r. a 2011 r. na prawie jednolitym poziomie (13,9 % PKB). Względne znaczenie podatków bieżących od dochodów, majątku itp. zmniejszyło się w latach 2007 do 2009, po czym utrzymywało się na stabilnym poziomie od roku 2009 do 2010, a w 2011 r. wzrosło do 12,6 % PKB. Podatki związane z produkcją i importem wzrosły o 0,4 % PKB z niskiej pozycji w 2009 r. do 13,1 % PKB w 2011 r. (Wykres 11).

Pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi UE były w 2011 r. istotne różnice pod względem struktury wpływów z podatków (Wykres 12). Jak można się było spodziewać, państwa, które zgłosiły stosunkowo wysoki poziom wydatków, były jednocześnie tymi państwami, które pobierały wyższe podatki (w stosunku do PKB). W 2011 r. najwyższy dochód z głównych źródeł podatków i składek na ubezpieczenie społeczne odnotowała przykładowo Dania (48,8 % PKB), na kolejnej pozycji były Francja i Belgia (odpowiednio 45,3 % i 45,2 %), podczas gdy procentowy udział takiego dochodu stanowił poniżej 30 % PKB w sześciu państwach członkowskich: w Irlandii, na Słowacji, na Łotwie, w Rumunii, w Bułgarii i na Litwie (gdzie odnotowano najniższy poziom 26,2 % PKB). Także w Szwajcarii odnotowano poziom poniżej 30 %.

W 2009 r. wartość zamówień publicznych w trybie przetargu nieograniczonego osiągnęła w Bułgarii poziom 12,2 % PKB, ponad trzy razy tyle co przeciętna dla UE-27, czyli 3,6 % (Wykres 13). Żadne z państw członkowskich, które przystąpiły do UE w 2004 r. lub 2007 r. nie odnotowało w 2009 r. poziomu poniżej przeciętnej UE-27. Spośród państw członkowskich UE-15 najwyższe poziomy wartości zamówień publicznych w trybie przetargu nieograniczonego w stosunku do PKB odnotowały Zjednoczone Królestwo (6,2 %) i Finlandia (4,9 %), a najniższe Niemcy (1,4 %) i Luksemburg (1,5 %).

Całkowita pomoc państwa w UE-27 wyniosła w 2009 r. 3,5 % PKB. Ten względnie wysoki poziom odzwierciedla działania podjęte na skutek kryzysu finansowego i gospodarczego – dla porównania wskaźnik ten pozostawał względnie stabilny w okresie poprzedzającym kryzys i oscylował pomiędzy 0,4 a 0,5 % PKB. Za taką średnią dla UE-27 kryją się znaczne różnice występujące między poszczególnymi państwami członkowskimi (Wykres 14).

Źródła i dostępność danych

Zgodnie z procedurą nadmiernego deficytu państwa członkowskie UE zobowiązane są do przedstawienia Komisji Europejskiej przed 1 kwietnia i przed 1 października każdego roku swoich danych statystycznych dotyczących deficytu budżetowego i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych. Eurostat gromadzi ponadto bardziej szczegółowe dane dotyczące finansów publicznych w ramach programu ESA transmission programme, poprzez który przekazywane są [[Glossary:National accounts (NA)|dane z zakresu rachunków narodowych]. Główne agregaty danych zebrane dla sektora instytucji rządowych i samorządowych dostarczane są Eurostatowi dwa razy do roku, natomiast dane statystyczne dotyczące funkcji COFOG oraz szczegółowe dane dotyczące wpływów z podatków i ze składek na ubezpieczenie społeczne powinny być dostarczane odpowiednio w ciągu roku po zakończeniu okresu referencyjnego i w ciągu dziewięciu miesięcy po zakończeniu takiego okresu.

Dane przedstawione w tym artykule dotyczą głównych pozycji sektora instytucji rządowych i samorządowych oliczanych zgodnie z europejskim systemem rachunków narodowych i regionalnych (ESA 95). Różnica pomiędzy całkowitym dochodem a całkowitymi wydatkami – z nakładami inwestycyjnymi włącznie (w szczególności z nakładami brutto na środki trwałe) – równa jest kwocie wierzytelności netto/zadłużenie netto dla sektora instytucji rządowych i samorządowych, która jest również pozycją bilansującą niefinansowych sprawozdań sektora instytucji rządowych i samorządowych.

Zakres sektora instytucji rządowych i samorządowych

Sektor instytucji rządowych i samorządowych składa się ze wszystkich jednostek instytucjonalnych, których produkcja globalna przeznaczona jest na spożycie indywidualne i ogólnospołeczne, finansowanych głównie z obowiązkowych płatności dokonywanych przez jednostki należące do pozostałych sektorów lub wszystkich jednostek instytucjonalnych, których podstawową działalnością jest redystrybucja dochodu i bogactwa narodowego. Sektor instytucji rządowych i samorządowych dzieli się na cztery podsektory: instytucje rządowe na szczeblu centralnym, rząd regionalny – w stosownych przypadkach, samorząd terytorialny, and fundusze zabezpieczenia społecznego – w stosownych przypadkach.

Podstawowe wskaźniki

Saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych definiuje się jako wierzytelności netto/zadłużenie netto sektora instytucji rządowych i samorządowych zgłoszone zgodnie z procedurą nadmiernego deficytu i podaje się w stosunku do PKB. Zgodnie z Protokołem w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu dług sektora instytucji rządowych i samorządowych oznacza całkowitą sumę długu brutto tego sektora w wartości nominalnej, występującą na koniec roku i skonsolidowaną.

Podstawowy dochód sektora instytucji rządowych i samorządowych składa się z podatków, składek na ubezpieczenie społeczne i dochodów z tytułu sprzedaży i własności. W ESA 95 jest on zdefiniowany poprzez odniesienie do listy kategorii: produkcja globalna rynkowa, produkcja globalna na własne cele finalne, płatności za pozostałą produkcję globalną nierynkową, podatki związane z produkcją i importem, inne dotacje związane z produkcją, dochody otrzymywane z tytułu własności, podatki bieżące od dochodów, majątku itp., składki na ubezpieczenie społeczne, inne transfery bieżące i transfery kapitałowe.

Na główne pozycje wydatków składają się wynagrodzenia dla urzędników, świadczenia społeczne, odsetki od długu publicznego, dotacje i nakłady brutto na środki trwałe. Całkowite wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych zdefiniowane są w ESA 95 poprzez odniesienie do listy kategorii: zużycie pośrednie, akumulacja brutto, wynagrodzenie urzędników, inne podatki związane z produkcją, dotacje, płatny dochód z tytułu własności, podatki bieżące od dochodów i majątku, świadczenia społeczne, niektóre transfery socjalne, inne bieżące transfery, niektóre wyrównania, transfery kapitałowe i transakcje dotyczące aktywów nieprodukowanych.

Przekazywane w ramach ESA 95 dane dotyczące głównych agregatów i wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych muszą być skonsolidowane. Oznacza to, że poszczególne transakcje pomiędzy jednostkami administracyjnymi sektora – „dochody z tytułu własności”, „inne transfery bieżące ” i „transfery kapitałowe” – nie są uwzględniane. Należy dokonać konsolidacji w obrębie każdego podsektora, ale nie pomiędzy podsektorami. Dane na poziomie sektorów powinny więc odpowiadać sumie danych dla podsektorów, ale bez pozycji „dochody z tytułu własności”, „inne transfery bieżące ” i „transfery kapitałowe”, które są skonsolidowane. W odniesieniu do tych ostatnich pozycji i w konsekwencji do całkowitych dochodów i wydatków suma dla podsektorów powinna być większa niż wartość dla sektora.

Podatki i składki na ubezpieczenie społeczne odpowiadają dochodom otrzymywanym w gotówce lub w naturze przez władze centralne i lokalne oraz przez fundusze zabezpieczenia społecznego. Kontrybucje te (powszechnie zwane podatkami) dzielą się na trzy główne rodzaje:

• podatki od dochodu i majątku itp., włącznie ze wszystkimi obowiązkowymi opłatami pobieranymi okresowo przez władze od dochodu i majątku przedsiębiorstw i gospodarstw domowych;
• podatki związane z produkcją i importem, włącznie ze wszystkimi obowiązkowymi opłatami pobieranymi przez władze w związku z wytwarzaniem i importem towarów i usług, zatrudnianiem pracowników, własnością lub użytkowaniem gruntów, budynków lub innych aktywów wykorzystywanych w produkcji;
• składki na ubezpieczenie społeczne, włącznie ze wszystkimi pokrywanymi przez pracodawców i pracowników kosztami zabezpieczenia społecznego, jak również przypisane umownie składki na ubezpieczenie społeczne, stanowiące odpowiednik świadczeń społecznych płaconych bezpośrednio przez pracodawców.

Dane dotyczące zamówień publicznych oparte są na informacjach zawartych w zaproszeniach do ubiegania się o zamówienie i ogłoszeniach o udzieleniu zamówienia publikowanych w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich (w serii C). Licznikiem jest wartość zamówienia publicznego, którą podaje się do wiadomości publicznej. Dla każdego z sektorów – prace, dostawy i usługi – ilość opublikowanych zaproszeń do ubiegania się o zamówienie mnożona jest przez średnią wartość opartą ogólnie na wszystkich cenach podanych w ogłoszeniach o udzieleniu zamówienia opublikowanych w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich w danym roku. Wartość zamówień publicznych podawana jest następnie w stosunku do PKB.

Na pomoc państwa składają się: sektorowa pomoc państwa (udzielana na konkretne rodzaje działalności, takie jak rolnictwo, rybołówstwo, przemysł wytwórczy, górnictwo, usługi), pomoc doraźna (udzielana indywidualnym przedsiębiorstwom np. na ratowanie lub restrukturyzację) i pomoc na przekrojowe (poziome) cele, takie jak badania naukowe i rozwój, ochrona środowiska, wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, tworzenie nowych miejsc pracy lub szkolenie, z pomocą na rozwój regionalny włącznie. Pierwsze dwa z tych rodzajów pomocy (sektorowa i doraźna) uważane są za potencjalnie bardziej szkodliwe dla konkurencji.

Kontekst

Wymogi zawarte w pakcie stabilności i wzrostu mają na celu umożliwienie dość szerokiej synchronizacji rozwoju sytuacji gospodarczej w UE, a zwłaszcza w krajach strefy euro. Celem paktu stabilności i wzrostu jest również uniemożliwienie podejmowania przez państwa członkowskie działań oznaczających korzyści dla własnej gospodarki kosztem innych państw. Pakt stabilności i wzrostu opiera się na dwóch podstawowych zasadach: deficit (planowany lub rzeczywisty) nie może przekroczyć -3 % PKB, a wskaźnik zadłużenia nie może być wyższy niż 60 % (lub powinien obniżać się do tej wartości). Pakt stabilności i wzrostu, podobnie jak i zarządzanie gospodarką UE ogólnie, został znacznie wzmocniony w 2011 r.

Co roku państwa członkowskie przekazują Komisji Europejskiej szczegółowe informacje na temat realizowanej polityki gospodarczej oraz stanu finansów publicznych. Państwa strefy euro przekazują te informacje w ramach programów stabilności, a pozostałe państwa członkowskie w ramach programów konwergencji. Komisja Europejska ocenia, czy prowadzona polityka jest zgodna z przyjętymi celami gospodarczymi, społecznymi i środowiskowymi. Komisja może również podjąć decyzję o udzieleniu upomnienia, jeżeli uzna, że deficyt danego państwa staje się zbyt wysoki. Działanie to prowadzić może do stwierdzenia przez Radę nadmiernego deficytu, co oznacza wyznaczenie terminu na jego zredukowanie.

Więcej informacji Eurostatu

Publikacje

• General government expenditure trends 2005-2010: EU countries compared - Statistics in Focus 42/2011
• Government expenditure by sub-sector of general government - Statistics in Focus 16/2012
• Government finance statistics – summary tables
• Tax revenue in the European Union - Statistics in Focus 2/2012
• Taxation trends in the European Union – data for the EU Member States, Iceland and Norway
• Taxation trends in the European Union – Focus on the crisis: the main impacts on EU tax systems
• The effect of the economic and financial crisis on government revenue and expenditure - Statistics in Focus 45/2011

Główne tabele

• Government statistics (t_gov), zobacz:

Annual government finance statistics (t_gov_a)

Government deficit and debt (t_gov_dd)

Other government indicators (t_gov_oth)

Baza danych

• Government statistics (gov), zobacz:

Annual government finance statistics (gov_a)

Government deficit and debt (gov_dd)

Quarterly government finance statistics (gov_q)

Other government indicators (gov_oth)

Sekcja specjalna

• Government finance statistics

Metodyka / Metadane

• General government expenditure by function (COFOG) (ESMS metadata file - gov_a_exp_esms)
• Government deficit and debt (ESMS metadata file - gov_dd_esms)
• Government revenue, expenditure and main aggregates (ESMS metadata file - gov_a_main_esms)
• Quarterly financial accounts for general government (ESMS metadata file - gov_q_ggfa_esms)
• Quarterly government debt (ESMS metadata file - gov_q_ggdebt_esms)
• Quarterly non-financial accounts for general government (ESMS metadata file - gov_q_ggnfa_esms)
• State aid (ESMS metadata file - gov_oth_staid_esms)
• Structure of government debt (ESMS metadata file - gov_dd_sgd_esms)

[edit] Dane źródłowe tablic i wykresów (MS Excel)

• Government finance statistics: tables and figures

Pozostałe informacje

• Manual on government deficit and debt - implementation of ESA95
• Manual on compilation of taxes and social payments on a quarterly basis – first edition
• Manual on quarterly non-financial accounts for general government - 2011 edition
• Manual on sources and methods for the compilation of COFOG statistics - Classifications of the Functions of Government - 2011 edition
• Manual on sources and methods for the compilation of ESA95 financial accounts - 2nd edition - 2011 update

External links

• European Central Bank - Government finance - ECB Fiscal Dashboard
• Komisja Europejska - Sprawy Gospodarcze i Finansowe - Pakt na rzecz Stabilności i Wzrostu
• Komisja Europejska - Sprawy Gospodarcze i Finansowe - Procedura nadmiernego deficytu

See also

• General government expenditure statistics
• Integrated government finance statistics presentation
• Structure of government debt
• Tax revenue statistics
• Update of the SNA 1993 and revision of ESA95 (Background article)