Verdovende middelen & illegale stoffen
Gezondheid en veiligheid

Uw dienst moet procedures hebben vastgelegd om veilig om te gaan met (legale en illegale) verdovende middelen. Deze richtsnoeren dienen bijgevolg als overzicht van de voorzorgen die u moet nemen, en vervangen in geen geval uw eigen risicobeoordelingen en richtlijnen voor veilige praktijken op het werk. Zie ook het hoofdstuk Bemonstering van gevaarlijke, illegale en onbekende goederen.

U mag in geen geval stoffen, met inbegrip van vloeistoffen, waarvan bekend is of vermoed wordt dat het verdovende middelen zijn, opsnuiven of proeven. Probeer de omgang met vermoedelijke verdovende middelen zoveel mogelijk te beperken om het risico van aantasting te vermijden.

De toxiciteit van sommige verdovende middelen kan een aanzienlijke risico vormen voor wie ermee omgaat. Er kan sprake zijn van beroepsmatige blootstelling wanneer de controlemaatregelen ontoereikend zijn. Blootstelling kan zich voordoen door:

• contact met de huid,
• opname via de huid,
• inademing van aerosolen en deeltjes van verdovende middelen,
• inslikken en naaldprikletsels.

Er mag zich geen voedsel of drank bevinden in de buurt van de goederen of de bemonsteringsplaats.
Eet of drink niets totdat u de bemonstering hebt voltooid, alle persoonlijke beschermingsmiddelen hebt verwijderd en uw handen hebt gewassen.

NEE. De minste blootstelling aan een verdovend middel kan enorme lichamelijke en geestelijke gevolgen hebben voor u. Vermijd contact met stoffen waarvan bekend is of vermoed wordt dat het verdovende middelen zijn. Stoffen kunnen schadelijk zijn als ze worden ingeslikt, opgenomen, ingeademd en verteerd. Denk eraan: gesmokkelde of illegale verdovende middelen kunnen veel zuiverder (geconcentreerder) zijn dan wanneer ze uiteindelijk worden verkocht op straat.

Draag goed passende persoonlijke beschermingsmiddelen, bijvoorbeeld nitrilhandschoenen, wegwerpoveralls enz. Maak gebruik van ademhalingsbescherming bij bepaalde uiterst gevaarlijke stoffen, zoals fentanyl. Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten na gebruik met de nodige zorg worden uitgetrokken en correct verwijderd.

• Vraag onmiddellijk om medische hulp.
• Gebruik een antidotum als dat voorhanden is, zoals nyxoid (bereiding op basis van naloxon). Nyxoid moet onmiddellijk worden toegediend als een noodbehandeling van een bekende of vermoede overdosering van opioïden, die zich manifesteert door respiratoire depressie en/of depressie van het centrale zenuwstelsel, zowel in de gezondheidszorg als daarbuiten. Nyxoid is geïndiceerd bij volwassenen en adolescenten van 14 jaar en ouder. Nyxoid is geen substituut voor medische spoedhulp.

Het vervoer van verdovende middelen (met name grote in beslag genomen partijen) van één plaats naar een andere, bv. naar een douanemagazijn of een rechtbank, brengt gevaren met zich mee. Risico’s zoals onderschepping en overval moeten worden voorkomen of tot een minimum worden herleid. Het mag niet merkbaar zijn dat er verdovende middelen worden vervoerd en het personeel dat instaat voor het vervoer, moet uiterst waakzaam zijn.

Colli moeten dubbel worden verpakt en afgesloten. Ze moeten worden vervoerd in een veilig voertuig (of in de kofferbak als een auto wordt gebruikt).

Aanzienlijke hoeveelheden moeten worden vervoerd in een ambtsvoertuig of een pantservoertuig, naargelang uw nationale procedures.

In beslag genomen en geconfisqueerde verdovende middelen moeten in speciaal beveiligde officiële opslagplaatsen worden bewaard.

Waarschuwing: Er bestaat een risico van zelfontbranding als cannabis in grote hoeveelheden wordt opgeslagen, zeker in vochtige omstandigheden. Grote pakken moeten worden verdeeld in kleinere partijen van maximaal 15 kg om dit risico te minimaliseren.

Er bestaat een risico dat criminele organisaties in beslag genomen verdovende middelen proberen te stelen (of terug te krijgen) wegens de hoge waarde ervan. Er moeten geschikte risicobeoordelingen en richtlijnen voor veilige praktijken op het werk worden opgesteld. De voornaamste zorg moet de veiligheid van het douanepersoneel zijn.

Volg de procedures van uw nationale overheidsdienst om in beslag genomen verdovende middelen die niet langer nodig zijn als bewijsmateriaal, op passende wijze te vernietigen. Dergelijke procedures moeten het volgende waarborgen:

• de goederen in kwestie worden volledig vernietigd (sommige verdovende middelen zijn bestand tegen zeer hoge temperaturen);
• de toxische effecten komen niet in de omgeving terecht tijdens het vernietigingsproces.

Het kan voorkomen dat chemische precursoren als legale goederen worden aangegeven en met het juiste veiligheidsinformatieblad en andere veiligheidsinformatie en -etikettering worden verzonden. De kans is echter groter dat de aangifte niet correct is en dat de informatie, ondanks de bijgevoegde documenten en aangebrachte etiketten, misleidend of volledig fout is. Raadpleeg voor meer informatie het hoofdstuk Gevaarlijke stoffen en het hoofdstuk Bemonstering van gevaarlijke, illegale en onbekende goederen.

In sommige diensten beschikken ambtenaren over gespecialiseerde proefsets om vermoedelijke verdovende middelen ter plaatse te testen. De proefset bevat doorgaans reagentia om de meest voorkomende verdovende middelen te testen. Het verkregen bewijsmateriaal is echter louter indicatief en doorgaans zijn volledige laboratoriumproeven nodig om bewijsmateriaal voor een rechtszaak te verkrijgen.

Probeer een veldproefset voor verdovende middelen niet te gebruiken als u hiervoor geen specifieke opleiding hebt genoten. Naast de risico’s die vermoedelijke verdovende middelen met zich meebrengen, kan de inhoud van de proefset gevaarlijk zijn als er niet juist mee wordt omgegaan.

• Vermijd dit zo veel mogelijk wegens het risico van opname, inademing of kruisbesmetting.
• Als het toch nodig is, draag dan wegwerphandschoenen, een overall en een masker of ademhalingsbescherming als het stoffig materiaal betreft.
• Gebruik een tang en/of gevouwen filterpapier.
• Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten met de nodige zorg worden uitgetrokken en verwijderd.
• Was altijd grondig uw handen na het testen.

• Scheid vezelige monsters met behulp van een tang of een prepareernaald.
• Gebruik een microspatel om pillen en harsen te scheiden of vermorzel tussen twee stukken filterpapier met behulp van een stomp voorwerp.

Er bestaat een risico van ontploffing: onbekende stoffen kunnen ontploffen wanneer ze reageren met een reagens. Wees uiterst voorzichtig met alle stoffen. Gebruik uiterst kleine monsters voor uw tests en draag een veiligheidsbril.

• De reagentia in een veldproefset zijn doorgaans bijtend. Vaak worden ze geleverd in kleine glazen ampullen voor eenmalig gebruik. Wees er dus uiterst voorzichtig mee.
• Draag handschoenen en gebruik een ampullenbreker om ze te openen.
• Als de inhoud ervan wordt gemorst, gebruik dan een neutralisator om het reagens pasteus te maken voordat u het weggooit. Probeer de inhoud niet af te wassen met water voordat u het reagens hebt geneutraliseerd, aangezien de reactie met water hevig kan zijn.

• Het is verboden te roken, te eten of te drinken in de testruimte.
• Was alle herbruikbare instrumenten (bv. tang) grondig na gebruik om kruisbesmetting te voorkomen.
• Behandel verontreinigde kleding met de neutraliserende stof in uw proefset of gebruik natriumbicarbonaat, wrijf het goed in, laat het drogen en borstel het dan af.
• Verwijder materiaal voor eenmalig gebruik zorgvuldig. Denk eraan: reagentia moeten worden geneutraliseerd en alle handschoenen, filterpapier en andere voorwerpen moeten in gemarkeerde vuilniszakken worden gedaan.
• Vergeet niet uw handen grondig te wassen na het testen.

• De meeste reagentia voor chemische analyse zijn bijtend. Spoel de ogen in geval van contact onmiddellijk uit en raadpleeg dringend een arts.
• Was in geval van contact met de huid de betrokken zone onmiddellijk af en raadpleeg indien nodig een arts. De neutraliserende stof kan voor lichte vlekken zorgen op de huid maar is onschadelijk.

Als iemand anders de stof in uw aanwezigheid controleert, zorg er dan voor dat alle nodige veiligheidsmaatregelen zijn getroffen.