De locatie van een voormalige koepoort in Den Bosch is veranderd in een bezoekerscentrum. Inwoners en toeristen vinden hier een startpunt voor stadswandelingen met gids en het maken van boottochten. Het is ook een aangename plek om te ontspannen en iets te eten. Bolwerk Sint Jan is gedeeltelijk onder de grond gebouwd en heeft dezelfde structuur als enkele van de oudste aspecten van de stad. Het dak van het centrum doet dienst als openbaar park compleet met zitruimte en bomen.
- 22 February 2019
Bolwerk Sint Jan is een levendige plek geworden waar mensen zich kunnen ontspannen en elkaar ontmoeten. Het laat bewoners en bezoekers echt kennismaken met de verschillende aspecten van de stad.
Het Bolwerk Sint Jan was vroeger één van de vier hoofdingangen tot de oude vestingstad. De architecten lieten zich voor hun ontwerp inspireren door deze historie. Bij de bouw van het centrum zijn overblijfselen van de poort, de stadsmuren en een stuk middeleeuwse kasseienweg, die bij archeologische opgravingen zijn gevonden, behouden gebleven.
Ondersteund door vrijwilligers
Het project leidde tot het ontstaan van zes vaste voltijdbanen. Het centrum biedt ook vier sociale werkplaatsbanen. Een team van zo’n zestig vrijwilligers treedt op als gastheer of -vrouw, schipper, gids of bestuurslid. Daarnaast heeft de restauratie stageplaatsen voor jonge obers en koks. Het Bolwerk-bezoekerscentrum is eigendom van de gemeente Den Bosch, die de locatie verhuurt aan erfgoedvereniging Vrienden van Den Bosch. Deze vrijwilligersorganisatie beheert de faciliteit die 365 dagen per jaar van 9 tot 23 uur opengesteld is voor publiek.
Het hoekige ontwerp van het gebouw verwijst naar het fort dat vroeger op deze locatie stond. Het publiek maakt kennis met de geschiedenis van het Bolwerk door middel van ultramoderne 3D-presentaties en een ‘archeologische beleveniswandeling’ door het bezoekerscentrum.
High-tech gebouw
Hoewel geschiedenis een hoofdthema is, is het gebouw zelf voorzien van heel moderne technologie. De vloer ligt een halve meter boven de waterlinie van de lokale rivier, maar in natte perioden kan het water tot wel 2,5 meter stijgen. Om het gebouw droog te houden, kunnen er schotten worden geplaatst voor de buitenmuren. Zo blijft het water buiten en kan de ruimte open blijven. Het dakpark is zo ontworpen dat het regenwater opneemt en bij droog weer treedt er een sensorsysteem in werking waarbij computergestuurde druppelaars zorgen dat de bomen en planten voldoende water krijgen.
Het Bolwerk Sint Jan maakt deel uit van de oudste waterlinie van Nederland: de Zuiderwaterlinie. De linie bestond uit een aantal forten die zich uitstrekten over de hele lengte van het land. Het project hoort bij een breder samenwerkingsinitiatief, waaronder ook andere, gelijksoortige erfgoedprojecten langs de Zuiderwaterlinie vallen. Passagiersboten die vanaf het Bolwerk vertrekken, verbinden Den Bosch met een aantal andere vestingsteden aan de Maas.
Totale investering en EU-financiering
De totale investering voor het project ‘bezoekerscentrum Bolwerk Sint Jan’ bedraagt 2 100 000 euro, waarvan 1 000 000 euro is bijgedragen door het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling via het operationele programma ‘Zuid-Holland’ voor de programmeringsperiode 2007-2013. De investering valt onder de prioriteit ‘Stedelijke dimensie’.