Το κολοσσιαίο αυτό έργο, που βρίσκεται πάνω από ένα τεκτονικό ρήγμα και έχει συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΤΠΑ, αποτελεί στοιχείο-κλειδί για το ελληνικό δίκτυο μεταφορών και έχει σημαντικές επιπτώσεις στις παρακείμενες περιφέρειες.
Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης: ένα ηράκλειο έργο
- 01 June 2006
Περιβάλλον
Μια γέφυρα στον Κορινθιακό Κόλπο, ανάμεσα στο Ρίο και το Αντίρριο, που θα συνέδεε την Πελοπόννησο με την ηπειρωτική Ελλάδα: για τον Χαρίλαο Τρικούπη, που εκλέχθηκε πρωθυπουργός της Ελλάδας το 1880, το όραμα αυτό θα παρέμενε όνειρο το οποίο οι τεχνικές γνώσεις της εποχής δεν μπορούσαν να υλοποιήσουν. Έπρεπε να περιμένουμε περισσότερο από έναν αιώνα για την πραγματοποίησή του!
Τρία χιλιόμετρα από τη μια ακτή στην άλλη, 65 μέτρα βάθος, με θαλάσσιο πυθμένα αποτελούμενο από ένα στρώμα τουλάχιστον 100 μέτρων με ασταθή ιζήματα, χωρίς προσβάσιμο βραχώδες στρώμα, σε μια σεισμική περιοχή που θεωρείται από τις πιο δραστήριες στην Ελλάδα, λόγω του τεκτονικού ρήγματος μεταξύ της νότιας και της βόρειας ακτής… Το έργο, αδιανόητο πριν από μόλις είκοσι χρόνια, μπόρεσε να πραγματοποιηθεί χάρη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας μοντελοποίησης της συμπεριφοράς της ύλης. Η τελική επιλογή εμπνέεται από ένα πρόγραμμα κατασκευής γέφυρας πάνω από τη Μάγχη που είχε ανταγωνιστεί αυτό της σημερινής σήραγγας. Στις 3 Ιανουαρίου 1996, το Ελληνικό Δημόσιο εμπιστεύεται στη γαλλο-ελληνική παραχωρησιούχο εταιρεία ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε. την παραχώρηση για 42 χρόνια για τη μελέτη, κατασκευή, εκμετάλλευση και συντήρηση της Γέφυρας Χαρίλαος Τρικούπης. Η ΕΕ θα προσφέρει στο φιλόδοξο αυτό έργο σημαντική οικονομική υποστήριξη: επιδοτήσεις από το ΕΤΠΑ και δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Κολοσσός υψηλής τεχνολογίας
Πρόκειται για ένα ηράκλειο έργο: 250.000 κυβικά μέτρα μπετόν, μεταλλικός σκελετός 172.000 τόνων, τέσσερις πυλώνες ύψους περίπου 220 μέτρων από τον πυθμένα της θάλασσας μέχρι την κεφαλή τους, οι οποίοι συγκρατούν 368 καλώδια, τοποθετημένα ανά διαστήματα, τα οποία στηρίζουν ένα συνεχές και πλήρως αναρτημένο κατάστρωμα μήκους 2.252 μέτρων. Η Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης είναι η μεγαλύτερη καλωδιωτή γέφυρα του κόσμου.
Ωστόσο, διακρίνεται κυρίως από τα κριτήρια ασφαλείας που υπαγόρευσαν τη σχεδίαση της ώστε να αντέχει σε ανέμους ταχύτητας 250 χλμ/ώρα, σε πρόσκρουση τάνκερ 180.000 τόνων που κινείται με ταχύτητα 16 κόμβων ή σε σεισμική δόνηση εντάσεως μεγαλύτερης των 7 Ρίχτερ. Τα πλατιά και ρηχά θεμέλια θεωρήθηκαν η καλύτερη λύση για τη θεμελίωση της γέφυρας. Σε περίπτωση μεγάλου σεισμού, μεταλλικοί βραχίονες που βρίσκονται στο ύψος των βάθρων της γέφυρας, κάτω από το κατάστρωμα, θα σπάσουν απελευθερώνοντας το κατάστρωμα ώστε να σχηματίσει μια τεράστια κούνια, που θα κρέμεται από τα καλώδια, ενώ οι τεράστιοι αποσβεστήρες θα περιορίζουν τις ταλαντώσεις.
Τα τεχνικά επιτεύγματα του έργου που πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια της κατασκευής αποτελούν άλλο ένα στοιχείο που εντυπωσιάζει. Για να ενισχυθεί ο πυθμένας της θάλασσας, μεγάλοι ατσάλινοι σωλήνες τοποθετήθηκαν στο σημείο που επρόκειτο να εδραστεί κάθε βάθρο της γέφυρας, δηλαδή 200 ενθέματα ανά βάθρο. Πρόκειται για μια παγκόσμια πρώτη. Στη συνέχεια, ο πυθμένας καλύφθηκε με ένα χοντρό στρώμα αμμοχάλικου. Κάθε βάση, βάρους 75.000 τόνων, κατασκευάστηκε σε ξηρά δεξαμενή και στη συνέχεια ρυμουλκήθηκε επιπλέοντας στην οριστική της θέση όπου συνεχίστηκε η κατασκευή μέσα στο νερό με τη βοήθεια ενός οικοδομικού γερανού, μέχρι το βάρος της να επιτρέψει την πόντισή της στην οριστική της θέση. Και αυτό το εγχείρημα έγινε για πρώτη φορά.
Αποτελέσματα
Σύμφωνα με τα πρώτα συμπεράσματα μιας μελέτης που εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο Πατρών, οι δραστηριότητες που συνδέονται με την κατασκευή της Γέφυρας συνεισέφεραν στην εθνική οικονομία περίπου 1,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 67% στην περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδας. Ήδη από τον πρώτο χρόνο της λειτουργίας της, τη Γέφυρα, που παραδόθηκε στην κυκλοφορία στις 12 Αυγούστου 2004, τέσσερις μήνες νωρίτερα από τον αρχικό σχεδιασμό, διέσχισαν 4,5 εκατ. οχήματα, κερδίζοντας χρόνο 40 λεπτών σε σχέση με τον διάπλου των Στενών με το πορθμείο, χωρίς να υπολογίζεται ο χρόνος αναμονής στην ουρά. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι το 2005, το 44% των διελεύσεων έγιναν για επαγγελματικούς σκοπούς.
Η νέα γέφυρα, που βρίσκεται στο σταυροδρόμι δύο σημαντικών οδικών αξόνων (του αυτοκινητοδρόμου Πατρών-Αθηνών-Θεσσαλονίκης που συνδέει τις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας και της διαγωνίου Καλαμάτας-Πάτρας-Ηγουμενίτσας στα δυτικά), αποτελεί στοιχείο-κλειδί για το ελληνικό δίκτυο μεταφορών και θα έχει σημαντικές συνέπειες στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη γύρω από την Πάτρα, στα νότια, καθώς και στην πιο αγροτική περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας, στα βόρεια. Θα προσφέρει στον τουρισμό, διασφαλίζοντας αμεσότερη πρόσβαση μεταξύ περιοχών όπως οι Δελφοί, στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο.