Polsko-litewskie połączenie elektroenergetyczne integruje systemy energetyczne państw bałtyckich z europejską siecią energetyczną, dywersyfikując dostawy energii elektrycznej i przyczyniając się do utworzenia połączonego transgranicznego rynku energii elektrycznej w Europie. Zwiększa to niezawodność dostaw dla konsumentów i umożliwia wymianę energii między Polską a krajami bałtyckimi, otwiera nowe możliwości w zakresie handlu energią i rozwiązuje problem zależności Litwy od jednego głównego dostawcy.
Polsko-litewskie połączenie elektroenergetyczne pomiędzy bałtyckimi sieciami elektroenergetycznymi a siecią europejską
- 29 March 2018
Nowe połączenie elektroenergetyczne umożliwiło integrację systemów energetycznych Litwy i innych państw bałtyckich z siecią synchroniczną Europy kontynentalnej. Połączenie elektroenergetyczne pomiędzy Polską a Litwą jest jednym ze strategicznych priorytetów Unii Europejskiej, którego celem jest zagwarantowanie niezawodności i ciągłości dostaw energii oraz otwarcie nowych możliwości w zakresie handlu energią.
Połączenie pomiędzy sieciami polskimi i litewskimi uzupełnia „Pierścień Bałtycki”, czyli łańcuch połączeń elektroenergetycznych na obszarze Morza Bałtyckiego. Projekt obejmuje budowę czterech linii przesyłowych o łącznej długości 400 km oraz pięciu podstacji elektroenergetycznych, a także rozszerzenie kolejnych dwóch podstacji.
Wybudowano łącznie 447 wież (z których 297 znajduje się w Polsce, a 150 na terytorium Litwy), aby obsłużyć linię przesyłową o długości 112 km i mocy 400 kilowoltów (kV), biegnącą z Ełku w Polsce do granicy polsko-litewskiej, oraz linię o długości 51 km, prowadzącą z miasta Olita na Litwie do granicy.
Połączenie dwóch systemów energetycznych
Nowa stacja transformatorowa o mocy 500 megawatów i podstacja o mocy 400 kV w Olicie łączą dwa niezależne systemy elektroenergetyczne: system polski działający w ramach europejskiej sieci kontynentalnej oraz system litewski, który współpracuje z systemami wykorzystywanymi w krajach Wspólnoty Niepodległych Państw.
Istniejące podstacje w Olicie i Ełku zostały zmodernizowane w celu usprawnienia dystrybucji w nowym systemie, a ich zdolność przesyłowa została przetestowana przed uruchomieniem. Inne inwestycje obejmują budowę podstacji w Ołtarzewie i Stanisławowie, budowę linii energetycznej między Ostrołęką i Narwią oraz rozbudowę podstacji na obu jej końcach, budowę podstacji Łomża i Ełk Bis oraz łączącej je linii energetycznej, a także budowę linii z Miłosnej do nowej podstacji Siedlce Ujrzanów.
Polsko-litewskie przedsiębiorstwo
W celu ułatwienia realizacji projektu powołano spółkę LitPol Link będącą współwłasnością operatorów systemów przesyłowych w Polsce i na Litwie, przy czym każdy operator jest w równym stopniu reprezentowany w zarządzie. Jej zadaniem było zdefiniowanie i przygotowanie tras nowych linii, ocena wpływu na środowisko, zajęcie się kwestiami własności gruntów, pozwoleń i licencji, przygotowywanie i koordynacja technicznych aspektów połączeń elektroenergetycznych oraz koordynacja współpracy międzynarodowej.
W projekcie uczestniczyło wiele innych podmiotów, w tym instytucje UE, ministerstwa krajowe, rady lokalne, organizacje pozarządowe, społeczności, organy kontrolne i wykonawcy, przez co konieczne było stworzenie skutecznej platformy współpracy. Opracowanie wspólnych parametrów technicznych dla połączenia obu systemów było niezbędne do zapewnienia bezawaryjnej pracy i bezpieczeństwa obu systemów oraz płynnej i wydajnej wymiany danych i energii.
Opracowano przepisy określające warunki działania, wymogi techniczne i specyfikacje, a także wymogi formalne nałożone przez prawo krajowe. Prace budowlane trwały dwa lata i zakończyły się pod koniec 2015 roku w obu krajach.
Łączna wartość inwestycji i dofinansowania UE
Łączna wartość inwestycji w projekt „Polsko-litewskie połączenie energetyczne” wyniosła 494 400 000 EUR, przy czym wkład unijnego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego o wartości 244 500 000 EUR został wniesiony za pośrednictwem Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” na okres programowania 2007–2013.