Centrum Cyklotronowe Bronowice (CCB) w Krakowie oferuje innowacyjną radioterapię dla pacjentów z chorobą nowotworową z wykorzystaniem zaawansowanych wiązek protonowych. Nowe centrum, wybudowane z funduszy unijnych, oferuje także możliwości badawcze w takich dziedzinach, jak fizyka medyczna, biologia i fizyka jądrowa. Badanie nad nowymi metodami terapii nowotworów są prowadzone w CCB przez naukowców z Polski i partnerów z całej Unii Europejskiej.
- 22 June 2018
W 2015 roku Centrum Cyklotronowe Bronowice było dopiero drugim takim ośrodkiem w środkowej części Europy – i pierwszym w Polsce. Jego budowa była możliwa dzięki doskonałej współpracy między największymi uniwersytetami i ośrodkami klinicznym w Polsce w ramach Narodowego Centrum Radioterapii Hadronowej. Centrum oferuje przełomową terapię nowotworów, a ponadto najwyższej jakości szkolenia dla personelu medycznego i szereg możliwości badawczych. Centrum odwiedzają tysiące gości każdego roku, również w czasie dni otwartych, w tym wiele grup szkolnych.
Nowy ośrodek był budowany w dwóch fazach. W jego skład wchodzi Centrum Cyklotronowe Bronowice wraz ze starszym obiektem wybudowanym w latach dziewięćdziesiątych. Faza pierwsza obejmowała budynek i powiązaną infrastrukturę, w tym instalację Cyklotronu Proteus C235, wykorzystywanego głównie do badań i do terapii nowotworów oka. W ramach fazy drugiej projektu przeprowadzono instalację dwóch konstrukcji terapeutycznych, które służą do precyzyjnego kierowania wiązki protonów w trakcie terapii nowotworu. Nowy ośrodek rozpoczął terapię pacjentów w lutym 2016 roku. Faza 1 CCB umożliwiła dotychczas radioterapię dla około 80 pacjentów z czerniakiem gałki ocznej. Dzięki udostępnieniu rezultatów drugiej fazy terapię ukończyło dotychczas blisko 100 kolejnych pacjentów z chorobą nowotworową. Pacjenci pochodzą z całej Polski, ale planowane jest otwarcie terapii również dla pacjentów z innych krajów, w tym również spoza Unii Europejskiej.
Poprawa wskaźników przeżywalności
Terapia dostępna w CCB ma na celu zwiększenie długoterminowych szans pacjentów na przeżycie bez wystąpienia objawów. Ich jakość życia poprawia się dzięki zmniejszeniu ryzyka działań niepożądanych i wtórnych chorób nowotworowych po radioterapii CCB w porównaniu do innych ścieżek terapeutycznych. Oprócz terapii czerniaka gałki ocznej centrum prowadzi także pacjentów z innymi formami chorób nowotworowych, głównie z wybranymi formami guzów mózgu, głowy i szyi.
Inwestycje w centrum pozwoliły na utworzenie około 40 nowych miejsc pracy dla wykwalifikowanych osób, w tym specjalistów w dziedzinie fizyki medycznej, radioterapii, informatyków i inżynierów cyklotronu. W CCB pracuje również 10 doktorantów. Na szkolenia do CCB przyjeżdżają specjaliści w dziedzinie fizyki medycznej ze współpracujących ośrodków klinicznych – takich jak Szpital Uniwersytecki w Krakowie, Centrum Onkologii i Uniwersytecki Szpital Dziecięcy.
Szersze korzyści naukowe
Kilka grup badawczych z całej Europy – w tym z Belgii, Czech, Chorwacji, Danii, Francji, Niemiec, Włoch, Norwegii, Portugalii, Hiszpanii i Szwecji – korzysta z ośrodka w celu prowadzenia prac eksperymentalnych. Badania radiobiologiczne ujawniły już, że biologiczne znaczenie wiązek protonów może być większe niż początkowo szacowano. Wiązka protonów jest również wykorzystywana do badania wpływu promieniowania na elektronikę dla celów misji kosmicznych oraz eksperymentów w fizyce cząstek elementarnych. Infrastruktura CCB jest dostępna dla międzynarodowej społeczności badawczej pracującej nad projektami wspieranymi w ramach unijnego programu badawczego „Horyzont 2020”.
Łączna wartość inwestycji i dofinansowania UE
Łączna wartość inwestycji w projekt „Narodowe Centrum Radioterapii Hadronowej, fazy 1 i 2: Centrum Cyklotronowe Bronowice” wyniosła 70 441 991 EUR, przy czym wkład unijnego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego o wartości 53 887 662 EUR został wniesiony za pośrednictwem Programu Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka” na okres programowania 2007-2013.