Projekt odtworzenia naturalnej retencji przeciwpowodziowej doliny Odry przepływającej przez gminę Wołów, między wsiami Domaszków i Tarchalice, w regionie dolnośląskim w Polsce pozwala zmniejszyć zagrożenie powodziowe. Istniejące wały odsunięto od koryta rzeki, dzięki czemu wody mogą rozlewać się na tereny zalewowe o powierzchni 599 hektarów.Przyczyniło się to do odtworzenia naturalnego środowiska koryta Odry, jego siedlisk i różnorodności biologicznej.
Domaszków-Tarchalice – zmniejszenie zagrożenia powodziowego i przywrócenie różnorodności biologicznej
- 01 December 2015
Projekt reprezentuje innowacyjne podejście do ochrony przeciwpowodziowej i poprawy środowiska. Działania z nim związane umożliwiają również przywrócenie siedlisk przyrodniczych w dolinie Odry przez odtworzenie naturalnego charakteru zalewów. Odbywa się to poprzez przywrócenie wylewów rzeki na dawny obszar zalewowy. Ma to kluczowe znaczenie dla właściwego funkcjonowania obszaru Łęgi Odrzańskie Natura 2000 w kontekście ochrony przeciwpowodziowej poprzez usunięcie obecnego przewężenia dla przepływu wielkich wód oraz zmniejszenie ryzyka przerwania obwałowań i zalania sąsiednich wsi.
Dostosowano istniejący system gospodarki leśnej, tak aby był zgodny ze schematami powodzi i w celu stworzenia naturalnego obszaru retencji przeciwpowodziowej. Topografia obszaru umożliwia jego naturalne zalewanie i odwadnianie bez konieczności wprowadzania jakichkolwiek modyfikacji technicznych.
Wymiana wałów to alternatywne podejście do konwencjonalnych planów przeciwpowodziowych, takich jak budowa zbiornika. Nowy wał ma ponad sześć kilometrów długości. W wyniku realizacji projektu szczytowe przepływy wody powinny się zmniejszyć, co zapewni ochronę obszaru o powierzchni 1605 hektarów i jego 427 mieszkańców.
Zaangażowanie lokalnej społeczności i zwiększenie świadomości ekologicznej
Projekt przyniósł korzyści społeczne w postaci zaangażowania lokalnej społeczności w proces podejmowania decyzji. Przyczynił się do zwiększenia świadomości naturalnej wartości obszarów zalewowych Odry. Stanowi też solidną podstawę działań edukacyjnych. Ponadto dzięki niemu obniżono koszty powodowane powodziami w dole rzeki.
Przywrócenie połączenia rzeki z terenami zalewowymi zapobiega degradacji siedlisk bagiennych i utracie różnorodności biologicznej. Odcinek doliny Odry, objęty tym projektem, jest dobrze znany z wielkich lasów nadbrzeżnych, w których występuje wiele gatunków flory i fauny. Stanowi także część obszaru Łęgi Odrzańskie Natura 2000. Prace przeprowadzone w ramach projektu mają kluczowe znaczenie dla ochrony naturalnych funkcji tej części doliny Odry.
Łączna wartość inwestycji i środki finansowania z UE
Łączna wartość inwestycji w ramach projektu „Domaszków-Tarchalice – odtworzenie naturalnej retencji przeciwpowodziowej doliny rzeki Odry, gm. Wołów” to 4 791 108 EUR, z czego 3 680 219 EUR pochodziło ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” w okresie programowania 2007–2013.