Τα χρηματοοικονομικά εργαλεία αποτελούν έναν αποδοτικό στην χρήση πόρων τρόπο για την ανάπτυξη πόρων πολιτικής συνοχής στην πορεία επίτευξης των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Μέσω της στόχευσης έργων με πιθανή οικονομική βιωσιμότητα, τα χρηματοοικονομικά εργαλεία παρέχουν υποστήριξη για επενδύσεις μέσω δανείων, εγγυήσεων, μετοχικού κεφαλαίου ή άλλων μηχανισμών ανάληψης κινδύνων σε συνδυασμό πιθανώς με τεχνική υποστήριξη, επιδοτήσεις επιτοκίου ή τέλους εγγύησης στο πλαίσιο της ίδιας λειτουργίας.
Πέραν των προφανών οφελών από τα κονδύλια για ανακύκλωση με μακροπρόθεσμη προοπτική, τα χρηματοοικονομικά εργαλεία βοηθούν στην κινητοποίηση επιπρόσθετων δημόσιων ή ιδιωτικών συνεπενδύσεων με σκοπό την αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς σε ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και της πολιτικής συνοχής. Οι δομές υλοποίησής τους περιλαμβάνουν πρόσθετη εξειδίκευση και τεχνογνωσία, η οποία βοηθά στην αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας της διάθεσης δημόσιων πόρων. Επιπλέον, αυτά τα εργαλεία παρέχουν ποικιλία κινήτρων για καλύτερη απόδοση, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης χρηματοοικονομικής πειθαρχίας στο επίπεδο των υποστηριζόμενων έργων.
Τα χρηματοοικονομικά εργαλεία χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση επενδύσεων για τα διαρθρωτικά ταμεία ήδη από την προγραμματική περίοδο 1994-1999. Η σχετική τους σημασία αυξήθηκε στη διάρκεια της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου 2007-2013 και τώρα αποτελούν περίπου 5 % των συνολικών πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Υπό το φως της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης και την αυξανόμενη έλλειψη δημόσιων πόρων, τα χρηματοοικονομικά εργαλεία αναμένονται να παίξουν ακόμα πιο σημαντικό ρόλο στην πολιτική συνοχής κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020.