Science Flash For You

Η ενεργοποίηση του συστήματος αποσκοπούσε στην παροχή λεπτομερών χωρικών πληροφοριών σχετικά με τον αντίκτυπο και την έκταση της πυρκαγιάς με στόχο την υποστήριξη του σχεδιασμού ανάκαμψης και αποκατάστασης της πληγείσας περιοχής.

Από την ανάλυση διαπιστώθηκε ότι κάηκαν συνολικά 1.308 εκτάρια, με τις χορτολιβαδικές εκτάσεις και τα αλπικά φυτά να καλύπτουν το 94,6% της πληγείσας έκτασης. Το 52,6 % της περιοχής αντιμετώπισε επιπτώσεις μέτριας σοβαρότητας και το 27,3 % αντιμετώπισε επιπτώσεις μεγάλης σοβαρότητας. Τα εν λόγω δεδομένα παρέχουν κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τη χωρική κατανομή των ζημιών και υποστηρίζουν στοχευμένες προσπάθειες αποκατάστασης.

Η CEMS είναι μία από τις έξι βασικές υπηρεσίες του προγράμματος γεωσκόπησης Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρέχει γεωγραφικές πληροφορίες οι οποίες προέρχονται κυρίως από δορυφορικές εικόνες, για την υποστήριξη φορέων που είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση καταστροφών. Το JRC είναι υπεύθυνο για τη CEMS και για την υλοποίηση ενός μέρους των εργασιών της, μέσω συμβάσεων παροχής υπηρεσιών με την ευρωπαϊκή βιομηχανία και την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, κατά την περίοδο των δασικών πυρκαγιών του 2023 καταγράφηκαν συνολικά 941 δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα, με συνολική πληγείσα καμένη έκταση 136.498 εκταρίων δασικών ή μη δασικών εκτάσεων. Ήταν η πιο ακραία περίοδος στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Αν και ο αριθμός των χαρτογραφημένων πυρκαγιών ήταν χαμηλότερος σε σχέση με τα προηγούμενα τρία έτη, το μέγεθος ορισμένων εξ αυτών ήταν το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί από το 2007, έτος ακραίων φαινομένων.

Η περίοδος δασικών πυρκαγιών του 2023 συγκαταλέγεται μεταξύ των χειρότερων στην ΕΕ εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Οι πυρκαγιές έπληξαν τεράστιες περιοχές, απειλώντας τα οικοσυστήματα και τις ζωές. Η έκθεση περιέχει ετήσια περίληψη για την περίοδο πυρκαγιών του 2023 με επίσημα στοιχεία από 34 χώρες σχετικά με τον αριθμό των πυρκαγιών, των καμένων περιοχών και των προσπαθειών πρόληψης πυρκαγιών, καθώς και με ανάλυση του κινδύνου πυρκαγιάς και των περιοχών που χαρτογραφήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), το οποίο τελεί υπό τη διαχείριση του JRC.

Με το πέρας του καλοκαιριού, στην προκαταρκτική αξιολόγηση της περιόδου των δασικών πυρκαγιών του 2024 στην ΕΕ αναφέρεται ότι, έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, η έκταση που επλήγη από τις πυρκαγιές στην ΕΕ ήταν χαμηλότερη από τον μέσο όρο των δύο τελευταίων δεκαετιών. Αυτό οφείλεται κυρίως στις περιοδικές βροχοπτώσεις που επηρέασαν μεγάλο μέρος της επικράτειας της ΕΕ κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού. Το 2024 μπορεί να θεωρηθεί ως λιγότερο σοβαρή περίοδος δασικών πυρκαγιών, καθώς σηματοδοτεί μια περίοδο χαμηλότερων ζημιών μετά από τρία διαδοχικά έτη καταστροφικών πυρκαγιών.

Εκείνη τη χρονιά, οι τομείς της γαλάζιας οικονομίας απασχολούσαν περίπου το 11,4% του εθνικού εργατικού δυναμικού. Το ποσοστό αυτό αποτελεί αύξηση από το 6,8% που καταγράφηκε το 2020 και σχεδόν επιστρέφει στα προ της πανδημίας COVID-19 επίπεδα (ήταν 14,6% το 2019).

Στην ΕΕ, η Ελλάδα ήταν ο 5ος σημαντικότερος συνεισφέρων στην ΑΠΑ και ο 2ος σημαντικότερος συνεισφέρων στην απασχόληση για τον παράκτιο τουρισμό το 2021.

Το παρατηρητήριο γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση για τον τομέα, η οποία καταρτίζεται από το JRC και τη Γενική Διεύθυνση Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εξετάζει την κλίμακα και το εύρος της γαλάζιας οικονομίας στην ΕΕ, παρέχοντας καθοδήγηση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και στα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με την προώθηση της βιώσιμης προόδου των ωκεανών και των παράκτιων πόρων.

Η έκθεση παρουσιάζει δεδομένα σχετικά με τους έμβιους και μη έμβιους θαλάσσιους πόρους, τις θαλάσσιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (υπεράκτια αιολική ενέργεια), τις λιμενικές δραστηριότητες, τις ναυπηγικές εργασίες και τις επισκευές πλοίων, τις θαλάσσιες μεταφορές και τον παράκτιο τουρισμό. Προσφέρει επίσης σημαντικές πληροφορίες για καινοτόμους τομείς της γαλάζιας οικονομίας, όπως η αφαλάτωση και η γαλάζια βιοτεχνολογία.

Από τον σεισμό που σημειώθηκε το 2021 στο Αρκαλοχώρι της Κρήτης ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του, τραυματίστηκαν 20 άτομα και περισσότερα από 5.000 κτίρια κρίθηκαν επισφαλή. Ο σεισμός στη Λέσβο το 2017 κατέστρεψε το χωριό Βρίσα, όπου περίπου το 90 % των κατασκευών υπέστη ζημιές.

Το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο NOTICE-EUB αντιπροσωπεύει μια πρωτοποριακή προσέγγιση για την ανακαίνιση των κτιρίων. Αυτή η πρωτοποριακή λύση χρησιμοποιεί τη διασταυρούμενη επικολλητή ξυλεία (CLT) για την ταυτόχρονη ενίσχυση της σεισμικής αντοχής και της ενεργειακής απόδοσης, αντιμετωπίζοντας κρίσιμες προκλήσεις για τη γήρανση του κτιριακού αποθέματος. Το NOTICE-EUB είναι το πρώτο έργο που διεξάγει δοκιμές πλήρους κλίμακας μιας τέτοιας προσέγγισης, με αυστηρά πειράματα που πραγματοποιούνται στο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Δομοστατικών Εκτιμήσεων (ELSA) του JRC.

Τα βαθύτερα αίτια της τρωτότητας έγκεινται στο γεγονός ότι πάνω από το 75% των ελληνικών κτιρίων κατασκευάστηκαν πριν από το 1985, ήτοι πριν από την εισαγωγή των σύγχρονων σεισμικών κανονισμών. Πολλές από αυτές τις δομές δεν διαθέτουν την απαραίτητη ενίσχυση για να αντέξουν σε σεισμούς. Το έργο NOTICE-EUB αντιμετωπίζει αυτή την πρόκληση παρέχοντας μια βιώσιμη, ελαφριά και αναστρέψιμη λύση μετασκευής. Η εν λόγω προσέγγιση είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για την παλαιότερη και συχνά πλούσια σε πολιτιστική κληρονομιά αρχιτεκτονική της Ελλάδας.

Μέσω της διενέργειας πλήρους ελέγχου στο ELSA, το σύστημα που παραδόθηκε από το έργο NOTICE-EUB απέδειξε ότι μπορεί να αλλάξει τον τρόπο μετασκευής των κτιρίων σε σεισμογενείς περιοχές όπως η Ελλάδα.

Η παραγωγή βασικών μετάλλων αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο των περιβαλλοντικών φόρων της Ελλάδας στους τομείς των πρώτων υλών εκτός τροφίμων και εκτός καυσίμων. Το ποσοστό της κυκλικής χρήσης υλικών παραμένει πολύ χαμηλότερο από το μέσο όρο της ΕΕ.

Μεταξύ των βασικών κρίσιμων πρώτων υλών που εισάγονται στην Ελλάδα περιλαμβάνονται το αλουμίνιο (κυρίως από τη Ρωσία και την Ινδία, με πρόσθετες πηγές από το Καζακστάν, τη Μοζαμβίκη και το Ηνωμένο Βασίλειο) και ο χαλκός (κυρίως από το Κονγκό).

Το σύστημα πληροφοριών για τις πρώτες ύλες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρέχει άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τον εφοδιασμό της ΕΕ με επιμέρους πρώτες ύλες σε διάφορα στάδια της μεταποίησης, όπως η εξόρυξη, η επεξεργασία και η ανακύκλωση. Περιλαμβάνει επίσης προφίλ για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και για τις περισσότερες χώρες της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής.

Λειτουργώντας ως ζωτικός σύνδεσμος μεταξύ των ευρωπαϊκών ενδιαφερόμενων μερών και των φορέων πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ, το RMIS επιτρέπει την ενδελεχή και τακτική ανάλυση (συμπεριλαμβανομένων των προβλέψεων) των αλυσίδων εφοδιασμού και αξίας κρίσιμων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας.

Αν και οι ελληνικές ΜΜΕ πρέπει να προχωρήσουν στην υιοθέτηση ενός βασικού επιπέδου ψηφιακής έντασης, η Ελλάδα έχει σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, σύμφωνα με τη δεύτερη ετήσια έκθεση της ΕΕ για την κατάσταση της ψηφιακής δεκαετίας, η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο.

Η έκθεση βασίζεται στις μεθοδολογίες του JRC και αξιολογεί την πρόοδο της ΕΕ προς την επίτευξη των στόχων της ψηφιακής μετάβασης έως το 2030. Η ψηφιακή μετάβαση της ΕΕ είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να καταστούν οι ευρωπαϊκές δημόσιες διοικήσεις και οι επιχειρήσεις κατάλληλες για την ψηφιακή εποχή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη της ΕΕ για να επιτύχουν πρόοδο ως προς την επίτευξη των από κοινού συμφωνηθέντων στόχων στο πλαίσιο της πορείας του ψηφιακού μετασχηματισμού.