Archive:Στατιστικά στοιχεία για την εκπαίδευση και την κατάρτιση σε περιφερειακό επίπεδο

Δεδομένα του Φεβρουαρίου 2012. Πιο πρόσφατα στοιχεία: Περισσότερες πληροφορίες της Eurostat, Βασικοί πίνακες και βάση δεδομένων.

Eκπαίδευση, η επαγγελματική κατάρτιση και η διά βίου μάθηση διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στις οικονομικές και κοινωνικές στρατηγικές της Eυρωπαϊκής Ένωσης (EΕ). Αυτό το άρθρο παρουσιάζει της Eurostat τα στατιστικά εκπαιδευτικά στοιχεία σε επίπεδο περιφέρειας και περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την εγγραφή, το επίπεδο εκπαίδευσης και τη συμμετοχή. Αυτοί οι δείκτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εξέταση της προόδου που σημειώθηκε σε περιφερειακό επίπεδο σε σχέση με μια σειρά επιδιωκόμενων στόχων. Πράγματι, η εκπαίδευση αποτελεί έναν από τους πέντε κεντρικούς πυλώνες οι οποίοι βρίσκονται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής αναπτυξιακής πολιτικής, Eυρώπη 2020.

Χάρτης 1: ποσοστά των τετράχρονων παιδιών στην προσχολική και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (επίπεδα 0 και 1 της ISCED), κατά περιφέρειες NUTS 2, 2010 (1)
(% των τετράχρονων παιδιών)
Πηγή: Eurostat (educ_regind)

Χάρτης 2: μαθητές ηλικίας 17 ετών σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης (επίπεδα 0-6 της ISECD), κατά περιφέρειες NUTS 2, 2010 (1)
(% των νέων ηλικίας 17 ετών)
Πηγή: Eurostat (educ_regind)

Χάρτης 3: νέοι που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση, κατά περιφέρειες NUTS 1, 2010 (1)
(% των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών)
Πηγή: Eurostat (edat_lfse_16)

Χάρτης 4: συνολικός αριθμός φοιτητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (επίπεδα 5 και 6 της ISCED), ως ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 20-24 ετών, κατά περιφέρειες NUTS 2, 2010 (1)
(%)
Πηγή: Eurostat (educ_regind)

Χάρτης 5: άτομα ηλικίας 30-34 ετών, απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (επίπεδα 5 και 6 ISCED), κατά περιφέρειες NUTS 1, 2010 (1)
(% των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών)
Πηγή: Eurostat (edat_lfse_12)

Χάρτης 6: άτομα ηλικίας 25-64 ετών, απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (επίπεδα 5 και 6 ISCED), κατά περιφέρειες NUTS 2, 2010 (1)
(% των ατόμων ηλικίας 25-64 ετών)
Πηγή: Eurostat (edat_lfse_11)

Κύρια στατιστικά στοιχεία

Από τα αριθμητικά στοιχεία για την ΕΕ – 27 για το 2009 προκύπτει ότι περίπου 93 εκατομμύρια φοιτητές ήταν εγγεγραμμένοι στο κανονικό εκπαιδευτικό σύστημα που καλύπτει όλα τα εκπαιδευτικά επίπεδα από τη στοιχειώδη εκπαίδευση μέχρι τις μεταπτυχιακές σπουδές (εκτός της προσχολικής εκπαίδευσης)• επιπλέον 14,6 εκατομμύρια μαθητές ήταν εγγεγραμμένοι στην προσχολική εκπαίδευση σε όλη την ΕΕ-27.

Συμμετοχή τετράχρονων παιδιών στην εκπαίδευση

Η νόμιμη ηλικία για την έναρξη εκπαίδευσης διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών: Στη Βόρεια Ιρλανδία (Ηνωμένο Βασίλειο) η υποχρεωτική εκπαίδευση αρχίζει στην ηλικία των τεσσάρων ετών, ενώ σε άλλες περιφέρειες της ΕΕ αρχίζει στην ηλικία μεταξύ πέντε και επτά ετών• η εγγραφή στην προσχολική εκπαίδευση είναι γενικά εθελοντική στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» τονίζει την αύξηση των ποσοστών συμμετοχής των μικρών παιδιών στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την έναρξη της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Ένας από τους βασικούς στόχους της είναι να αυξηθεί το ποσοστό των παιδιών που συμμετέχουν στην προσχολική εκπαίδευση σε τουλάχιστον 95 % μέχρι το έτος 2020.

Ο χάρτης 1 δείχνει ότι το 90, 5% των παιδιών ηλικίας τεσσάρων ετών ήταν στην προσχολική και την πρωτοβάθμια εκπαίδευση σε όλη την ΕΕ - 27, το 2009. 48 περιφέρειες στην ΕΕ ανέφεραν ότι πάνω από το 99 % των τετράχρονων παιδιών φοιτούσαν στην προσχολική ή πρωτοβάθμια εκπαίδευση το 2010• οι περισσότερες από αυτές τις περιφέρειες ήταν στη Γαλλία (18 περιφέρειεςNUTS επίπεδο 2), την Ισπανία (11 περιφέρειες), το Ηνωμένο Βασίλειο (επτά περιφέρειες NUTS επίπεδο 1), το Βέλγιο (πέντε περιφέρειες) και την Ιταλία (τέσσερις περιφέρειες έκαστη), ενώ οι Κάτω Χώρες (εθνικό επίπεδο) ήταν επίσης πάνω από αυτό το όριο, όπως μια περιφέρεια στη Δανία και μία στην Αυστρία. Τα ποσοστά συμμετοχής των τετράχρονων παιδιών στην εκπαίδευση ήταν γενικά υψηλά στο Βέλγιο, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, τη Μάλτα, τις Κάτω Χώρες, τη Σουηδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο (εκτός από τη Σκοτία), καθώς και στην Ισλανδία και τη Νορβηγία. Αντίθετα, η Ελλάδα, η Ιρλανδία και οι περισσότερες περιφέρειες στην Πολωνία και τη Φινλανδία ανέφεραν ότι ήταν εγγεγραμμένα λιγότερο του 70 % των τετράχρονων παιδιών• αυτό ίσχυε επίσης στην Ελβετία, την Κροατία, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, καθώς και σε όλες τις περιφέρειες της Τουρκίας.

Μαθητές ηλικίας 17 ετών στην εκπαίδευση

Ο αριθμός των σπουδαστών ηλικίας έως 17 ετών στην εκπαίδευση (σε όλα τα επίπεδα) στην ΕΕ-27 το 2009 ήταν 5,2 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 88,3 % του συνόλου των νέων ηλικίας 17 ετών. Η ηλικία των 17 είναι σημαντική δεδομένου ότι συχνά σηματοδοτεί την ηλικία στην οποία οι νέοι βρίσκονται αντιμέτωποι με μια επιλογή μεταξύ της παραμονής στην εκπαίδευση, μετά από κάποια μορφή κατάρτισης, ή αναζήτησης εργασίας. Ο αριθμός των νέων ηλικίας 17 ετών που βρίσκονται στην εκπαίδευση σε σχέση με τον πληθυσμό των νέων ηλικίας 17 ετών υπερέβαινε το 80 % στη συντριπτική πλειονότητα των περιφερειών της ΕΕ, καθώς και στις τρίτες χώρες που φαίνονται στον χάρτη 2. Αυτό σημαίνει ότι για τον ένα ή για τον άλλο λόγο, πολλοί νέοι αυτής της ηλικίας παρέμειναν στο εκπαιδευτικό σύστημα, ακόμη και μετά την ηλικία υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης. Υπήρχαν πολλές περιφέρειες στις οποίες ο αριθμός των νέων ηλικίας 17 ετών που βρίσκονταν στην εκπαίδευση ήταν υψηλότερος από τον αριθμό των νέων ηλικίας 17 ετών που διέμεναν στην ίδια περιφέρεια• μεταξύ άλλων, αυτό μπορεί να προκύψει από σπουδαστές που διαμένουν σε μια περιφέρεια και διέρχονται τα σύνορα της περιφέρειας για να φοιτήσουν σε ένα ίδρυμα άλλης περιφέρειας (ή χώρας) που παρέχει συγκεκριμένο κλάδο σπουδών ή κατάρτισης.

Υπήρχαν 23 περιφέρειες της ΕΕ στις οποίες λιγότεροι από τέσσερις στους πέντε νέους ηλικίας 17 ετών παρέμειναν στην εκπαίδευση το 2010. Πολλές από αυτές ήταν στην ανατολική Ευρώπη, με επτά περιφέρειες στη Ρουμανία και δύο στη Βουλγαρία, ενώ σχετικώς χαμηλά ποσοστά καταγράφηκαν και στις νησιωτικές περιοχές των Βαλεαρίδων Νήσων (Ισπανία), στη Μάλτα και στις Αζόρες (Πορτογαλία). Χαμηλά ποσοστά φοιτητών καταγράφηκαν επίσης σε τέσσερις περιφέρειες της Βόρειας Ιταλίας (αυτόνομες επαρχίες Bolzano/Bozen και Trento, καθώς και στη Λομβαρδία και στην Valle d 'Aosta ή Vallée d' Aoste) και σε τρεις περιφέρειες NUTS 1 στο Ηνωμένο Βασίλειο (East Midlands, Yorkshire και Humber, και την Ουαλία). Υπήρχαν τέσσερις άλλες χώρες οι οποίες ανέφεραν μια περιφέρεια με λιγότερο από 80 % των νέων ηλικίας 17 ετών που παρέμειναν στην εκπαίδευση, ήταν: Provincie/επαρχία Vlaams-Brabant στο Βέλγιο (2007), Strední Cechy στην Τσεχική Δημοκρατία, Guyane στη Γαλλία και Niederösterreich στην Αυστρία. Σημειωτέον ότι ορισμένοι σπουδαστές που έχουν την κατοικία τους σε μια συγκεκριμένη περιφέρεια μπορεί να επιλέξουν ή είναι υποχρεωμένοι να ταξιδεύουν με κάποια άλλη περιφέρεια (ή χώρα στο παράδειγμα της Μάλτας) προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσουν τις εκπαιδευτικές σπουδές.

Άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση

Ο δείκτης που παρουσιάζει στοιχεία σχετικά με τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση καταγράφει το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18 έως 24 ετών που ολοκλήρωσαν μόνο την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και δεν προέβησαν σε περαιτέρω εκπαίδευση ή κατάρτιση: περίπου το 14,1 % των ατόμων ηλικίας 18 έως 24 ετών στην ΕΕ των 27 ταξινομήθηκαν ως άτομα που εγκατέλειψαν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση το 2010, με λίγο υψηλότερο ποσοστό των ανδρών που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση (16,0 %) σε σύγκριση με τις γυναίκες που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση (12,1 %).

Ο χάρτης 3 δείχνει ότι το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση παρουσίαζε σημαντικές διαφορές στην EΕ το 2010. Υπήρχαν 26 περιφέρειες σε επίπεδο NUTS 1 στις οποίες το 10 % ή λιγότερο του πληθυσμού ηλικίας 18 έως 24 ετών ταξινομήθηκε στην κατηγορία των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση• ως εκ τούτου, έχουν ήδη επιτύχει έναν από τους στόχους που καθορίζονται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Οι περιφέρειες αυτές βρίσκονται σε 15 διαφορετικά κράτη μέλη, όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία (οι οποίες αποτελούν όλες μία περιφέρεια σε επίπεδο NUTS 1)• ο μεγαλύτερος αριθμός περιφερειών βρίσκονταν στην Πολωνία (όλες οι έξι περιφέρειες της Πολωνίας), στη Γερμανία (τρεις περιφέρειες) και στην Αυστρία (και οι τρεις περιφέρειες της Αυστρίας), στη Γαλλία και στη Σουηδία (δύο περιφέρειες η καθεμία). Τα μικρότερα ποσοστά των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο καταγράφθηκαν στην περιφέρεια Poludniowy (Πολωνία) με 3,8 %.

Σε 14 περιφέρειες επίπεδο NUTS 1, το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο αντιπροσώπευε άνω του 20 % του πληθυσμού ηλικίας 18 έως 24 ετών. Οι περιφέρειες αυτές κατανέμονται σε έξι διαφορετικά κράτη μέλη, και βρίσκονται κυρίως στη Νότια Ευρώπη, με έξι από τις επτά περιφέρειες της Ισπανίας, και τις τρεις περιφέρειες της Πορτογαλίας, δύο περιφέρειες της Νότιας Ιταλίας και μία αντιστοίχως από την Ελλάδα, τη Μάλτα (ολόκληρη η χώρα σε επίπεδο NUTS 1) και τη Ρουμανία. Τα υψηλότερα ποσοστά των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο καταγράφηκαν σε τρεις νησιωτικές περιοχές, δηλαδή, τις πορτογαλικές νησιωτικές περιοχές, τις Αζόρες και τη Μαδέρα, καθώς και τη Μάλτα. Σημειώστε ότι οι νέοι που διαμένουν επισήμως στη διεύθυνση των γονέων τους σε ένα από αυτά τα νησιά ενδέχεται να παρακολουθούν εκπαιδευτικό κύκλο μαθημάτων στην ηπειρωτική χώρα ή σε άλλη χώρα και, ως εκ τούτου, ο δείκτης πρέπει να ερμηνευθεί με προσοχή όταν μεγάλος αριθμός μαθητών εγκαταλείπουν μια περιφέρεια για να σπουδάσουν κάπου αλλού.

Φοιτητές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Ως τριτοβάθμια εκπαίδευση νοείται το επίπεδο εκπαίδευσης που παρέχεται από πανεπιστήμια, πανεπιστήμια επαγγελματικής κατάρτισης, τεχνολογικά ιδρύματα και λοιπά ιδρύματα που απονέμουν ακαδημαϊκούς τίτλους ή τίτλους επαγγελματικής κατάρτισης. Το 2009 (ακαδημαϊκό έτος 2008/2009), ο αριθμός των σπουδαστών που είχαν εγγραφεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ΕΕ των 27 ανήλθε σε 19,5 εκατομμύρια• αυτό ισοδυναμούσε στο 61,3 & amp; nbsp;% όλων των ατόμων ηλικίας 20 έως 24.

Ο χάρτης 4 δείχνει τον αριθμό των σπουδαστών που έχουν εγγραφεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε κάθε περιφέρεια ανάλογα με τον αριθμό των κατοίκων ηλικίας 20 έως 24 ετών στην εν λόγω περιφέρεια: αυτό δίνει μια εικόνα της ελκυστικότητας της περιφέρειας για τους σπουδαστές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σημειωτέον ότι ενδέχεται ορισμένοι σπουδαστές να μην κατοικούν στην περιοχή στην οποία σπουδάζουν. Για το λόγο αυτό, υπάρχουν ορισμένες περιφέρειες που παρουσιάζουν πολύ υψηλές τιμές (ιδίως αυτές που έχουν ποσοστό άνω του 100 & amp; nbsp;%), επειδή φιλοξενούν μεγάλα πανεπιστήμια ή άλλα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα υψηλά αυτά ποσοστά αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι προσελκύουν μεγάλο αριθμό σπουδαστών εκτός της περιφέρειάς τους. Επισημαίνεται επίσης, ότι με την προώθηση της εκπαίδευσης και της μάθησης για όλα τα μέλη της κοινωνίας, όλο και περισσότερο σπουδαστές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν εμπίπτουν στην παραδοσιακή ηλικιακή ομάδα των 20 έως 24 ετών (που χρησιμοποιήθηκε ως παρονομαστής για το ποσοστό αυτό).

Δέκα από τις 15 περιφέρειες που ανέφεραν περισσότερους σπουδαστές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τους κατοίκους ηλικίας 20 έως 24 ετών το 2010 ήταν μητροπολιτικές περιφέρειες: Bucuresti – Ilfov (Ρουμανία), Praha (η Τσεχική Δημοκρατία), Bratislavský kraj (Σλοβακία), Βιέννη (Aυστρία), Zahodna Slovenija (Σλοβενία), Région de Bruxelles-Capitale/Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Bέλγιο, τα στοιχεία είναι του 2008), Mazowieckie (Πολωνία), Aττική (Ελλάδα), Közép-Magyarország (Ουγγαρία) και Lisboa (Πορτογαλία). Μία από τις άλλες πέντε περιφέρειες με περισσότερους σπουδαστές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τους κατοίκους ηλικίας 20 έως 24 ετών ήταν στο Βέλγιο και οι άλλες τέσσερις ήταν στην Ελλάδα — οι τέσσερις αυτές περιφέρειες της Ελλάδας είχαν ποσοστό σπουδαστών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που ήταν υψηλότερο από αυτό των κατοίκων ηλικίας 20 έως 24 ετών στην περιφέρεια της πρωτεύουσας Αττική. Οι περιφέρειες των πρωτευουσών ανέφεραν την υψηλότερη συγκέντρωση των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Βουλγαρία, τη Δανία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, παρά το γεγονός ότι στις περιπτώσεις αυτές τα ποσοστά ήταν κάτω του 100 %. Ως εκ τούτου, η Γερμανία ήταν το μόνο μεγάλο κράτος μέλος που αποτελούσε εξαίρεση στον κανόνα αυτόν, με την πιο πυκνή συγκέντρωση φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που διαπιστώθηκε στο Αμβούργο (75,6 %) και στη Βρέμη (74,1 %) σε αντίθεση με το Βερολίνο (67,3 %) • στις Κάτω Χώρες το Groningen (89,8 %) είχε την υψηλότερη συγκέντρωση φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ στη Σουηδία την υψηλότερη συγκέντρωση είχε η πόλη Övre Norrland (97,5 & amp; nbsp;%).

Αποφοίτηση τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Οι χάρτες 5 και 6 παρουσιάζουν δύο επιπλέον δείκτες που αφορούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο πρώτος παρουσιάζει το επίπεδο εκπαίδευσης που επέτυχε μια σχετικά νέα ηλικιακή ομάδα, τα άτομα ηλικίας 30 έως 34, που είναι ενδεικτική για το πρόσφατο επίπεδο επιτυχίας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο δεύτερος δείκτης εξετάζει τα άτομα ηλικίας 25 έως 64 ετών, και παρέχει πληροφορίες όσον αφορά το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού που έχει ολοκληρώσει μια τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Συνολικά για την ΕΕ - 27, το 2010, μόλις πάνω από το ένα τρίτο (33,6& nbsp;%) των ατόμων ηλικίας από 30 έως 34 ετών είχαν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα στοιχεία αυτά υποστηρίζουν την υπόθεση ότι έχει αυξηθεί το ποσοστό του πληθυσμού της ΕΕ που έχει σπουδάσει σε υψηλότερο επίπεδο. Η τάση αυτή είναι σύμφωνη με έναν από τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», δηλαδή, ότι μέχρι το 2020 τουλάχιστον 40 % των ατόμων ηλικίας 30 έως 34 θα έχουν ολοκληρώσει το επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ο χάρτης 5 δείχνει ότι το 2010 υπήρχαν 28 περιφέρειες στα κράτη μέλη (μεταξύ των 91 περιφερειών σε επίπεδο NUTS 1 για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία) που ανέφεραν ότι περισσότερα από τέσσερα στα δέκα άτομα ηλικίας 30 έως 34 ετών είχαν ολοκληρώσει το επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης• ποσοστά άνω του 40 % καταγράφηκαν επίσης στη Νορβηγία, την Ελβετία και την Ισλανδία. Αντίθετα, υπήρχαν εννέα περιφέρειες στις οποίες λιγότερα από ένα στα πέντε άτομα ηλικίας 30 έως 34 ετών είχαν ολοκληρώσει το επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τρεις από αυτές τις εννέα περιφέρειες ήταν στη Ρουμανία, συμπεριλαμβανομένης της περιφέρειας με το χαμηλότερο ποσοστό — Macroregiunea doi (14,3 %) — άλλες τρεις ήταν στην Ιταλία, ενώ η Ελλάδα, η Γερμανία και η Ουγγαρία είχαν καθεμιά μία τέτοιου είδους περιοχή. Μεταξύ των υποψηφίων χωρών, όλες οι περιφέρειες εκτός από μία στην Τουρκία (Bati Anadolu) ανέφεραν ποσοστό λιγότερο του 20 %.

Δεδομένου ότι τα περισσότερα άτομα ηλικίας 30 έως 34 ετών θα έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευσή τους πριν από την ηλικία των 30 ετών, ο δείκτης αυτός μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να αξιολογηθεί η ελκυστικότητα (ή ελκτική ισχύ) των περιφερειών όσον αφορά τις ευκαιρίες απασχόλησης των πτυχιούχων. Άνω του ήμισυ των ατόμων ηλικίας 30 έως 34 ετών που διαμένουν στο Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο), στο Noreste και στην Comunidad de Madrid (Ισπανία) και στο Île de France (Γαλλία) είχε ολοκληρώσει τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Στον χάρτη 6 απεικονίζεται το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 25 έως 64 ετών που είχε ολοκληρώσει επιτυχώς πανεπιστημιακή ή συναφή (τριτοβάθμια) εκπαίδευση• τα δημογραφικά χαρακτηριστικά μιας περιφέρειας βρίσκονται σε συνάρτηση με το ποσοστό αυτό, επειδή οι νεότερες γενιές τείνουν να αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης από τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Το 2010, το 25,9 % της ΕΕ των 27 κατά μέσο όρο του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας (25 έως 64 ετών) είχε ολοκληρώσει το επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Υπήρχαν 14 περιφέρειες, σε επίπεδο NUTS 2 (από τις συνολικά 266 περιφέρειες) στην ΕΕ, όπου πάνω από 40 % του πληθυσμού ηλικίας 25 έως 64 ετών είχαν ολοκληρώσει το επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Πέντε από τις περιφέρειες αυτές ήταν στο Ηνωμένο Βασίλειο (τέσσερις βρίσκονται μέσα ή γύρω από το Λονδίνο και η πέμπτη στη βορειοανατολική Σκωτία η οποία παρέχει υποστήριξη για την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου της Βορείου Θαλάσσης), οι τρεις ήταν στο Βέλγιο (εντός και γύρω από τη βελγική πρωτεύουσα), ενώ οι υπόλοιπες ήταν οι περιφέρειες των πρωτευουσών της Δανίας, της Σουηδίας, της Φινλανδίας και της Ισπανίας, καθώς και η País Vasco (Ισπανία) και η Utrecht (Κάτω Χώρες). Εκτός των κρατών μελών της ΕΕ, το Όσλο (Νορβηγία) και η Ζυρίχη (Ελβετία) ανέφεραν επίσης ότι άνω του 40 % των κατοίκων τους μεταξύ των ηλικιών 25 και 64 ετών που κατείχε τίτλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Στις τελευταίες βαθμίδες της κατάταξης υπήρχαν 36 περιοχές που ανέφεραν ότι το 15 % ή λιγότερο των ατόμων ηλικίας 25 έως 64 ετών είχαν ολοκληρώσει το επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μεταξύ αυτών υπάρχουν 12 περιοχές στην Ιταλία (μόλις άνω του ήμισυ όλων των περιφερειών της Ιταλίας), επτά περιφέρειες στη Ρουμανία (όλες εκτός από την περιφέρεια της πρωτεύουσας Bουκουρέστι – Ilfov), έξι περιφέρειες στην Πορτογαλία (όλα εκτός από την περιφέρεια της πρωτεύουσας Lisboa), τέσσερις περιφέρειες στην Τσεχική Δημοκρατία, δύο περιφέρειες στην Ελλάδα και στη Σλοβακία αντιστοίχως, και μία περιφέρεια στην Ουγγαρία και στην Αυστρία έκαστη• Η Μάλτα (η οποία αποτελεί απλώς μία περιφέρεια επιπέδου NUTS 2) είχε επίσης δείκτη κάτω του 15 %. Κοιτάζοντας στο εσωτερικό κάθε χώρας, οι περιφέρειες που είχαν το χαμηλότερο ποσοστό του κατοίκων σε ενεργό ηλικία με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν συχνά συγκεντρωμένες σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιφέρειες — για παράδειγμα, η νησιωτική περιοχή των Αζορών (Πορτογαλία), ή η περιοχή Valle d’osta/Vallée d 'Aoste (Ιταλία).

Πηγές στοιχείων και διαθεσιμότητα

Δεδομένου ότι η δομή των εκπαιδευτικών συστημάτων διαφέρει από χώρα σε χώρα, προϋπόθεση για τη συγκρισιμότητα είναι η ύπαρξη πλαισίου για τη συγκέντρωση, την επεξεργασία και παρουσίαση περιφερειακών, εθνικών και διεθνών στατιστικών στοιχείων και δεικτών για την εκπαίδευση. Η Διεθνής Τυποποιημένη Ταξινόμηση της Εκπαίδευσης (ISCED) αποτελεί τη βάση για τη συλλογή δεδομένων για την εκπαίδευση. Η ISCED-97, η τρέχουσα έκδοση της ταξινόμησης που θεσπίστηκε το 1997, ταξινομεί όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα κατά τομέα εκπαίδευσης και επίπεδο• ακολουθεί τυποποιημένες έννοιες, ορισμούς και ταξινομήσεις. Πλήρης περιγραφή διατίθεται στην διεύθυνση δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Στατιστικής της UNESCO.

Η Eurostat συνθέτει εκπαιδευτικές στατιστικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως μέρος μιας από κοινού διαχειριζόμενης συλλογής στοιχείων (UOE) που περιλαμβάνει την Υπηρεσία Στατιστικών του Εκπαιδευτικού, Επιστημονικού και Πολιτιστικού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO-UIS) και τον Oργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OΟΣΑ).

Η ηλικία είναι γενικά το μόνο κριτήριο για τη φοίτηση στην υποχρεωτική πρωτοβάθμια εκπαίδευση, η οποία αρχίζει στην ηλικία των πέντε ή έξι ετών στα περισσότερα κράτη μέλη, μολονότι η Βουλγαρία, τα κράτη μέλη της Βαλτικής, η Φινλανδία και η Σουηδία έχουν υποχρεωτική έναρξη της σχολικής φοίτησης στην ηλικία των επτά ετών και η υποχρεωτική εκπαίδευση στην Βόρειο Ιρλανδία (Ηνωμένο Βασίλειο) αρχίζει στην ηλικία των τεσσάρων ετών. Γενικά, η υποχρεωτική εκπαίδευση ολοκληρώνεται στο τέλος της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μολονότι σε ορισμένες χώρες αρχίζει στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Κατά μέσο όρο, η υποχρεωτική εκπαίδευση διαρκεί εννέα ή δέκα χρόνια στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, και διαρκεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στην Ουγγαρία, τις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στην ηλικία των 17 ετών, οι νέοι καλούνται να επιλέξουν εάν θα παραμείνουν στην εκπαίδευση, εάν θα παρακολουθήσουν κάποιο πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης ή εάν θα αναζητήσουν εργασία.

Η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ξεκινά συνήθως μόλις ολοκληρωθεί η υποχρεωτική εκπαίδευση πλήρους φοίτησης και για την είσοδο σε αυτή απαιτούνται κατά κανόνα εννέα ή περισσότερα έτη εκπαίδευσης πλήρους φοίτησης (από την έναρξη της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης). Η γενική ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει σχολικά προγράμματα τα οποία, εφόσον ολοκληρωθούν με επιτυχία, παρέχουν κατά κανόνα πρόσβαση σε προγράμματα πανεπιστημιακού επιπέδου. Στόχος της επαγγελματικής ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι κατά κύριο λόγο η μύηση των μαθητών στον κόσμο της εργασίας και η προετοιμασία τους για την παρακολούθηση περαιτέρω προγραμμάτων επαγγελματικής ή τεχνικής εκπαίδευσης. Οι μαθητές ξεκινούν συνήθως την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην ηλικία των 15 έως 17 ετών και την ολοκληρώνουν δύο έως τέσσερα χρόνια αργότερα. Οι ηλικίες έναρξης/ολοκλήρωσης της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και το ηλικιακό εύρος εξαρτώνται από τα εθνικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προϋποθέτει κατά κανόνα επιτυχή ολοκλήρωση προγράμματος ανώτερης δευτεροβάθμιας και/ή μεταδευτεροβάθμιας μη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Στα στατιστικά στοιχεία για τις εγγραφές στην εκπαίδευση περιλαμβάνονται οι εγγραφές σε όλα τα προγράμματα αρχικής εκπαίδευσης και στο σύνολο της εκπαίδευσης ενηλίκων με περιεχόμενο παρόμοιο με αυτό των προγραμμάτων αρχικής εκπαίδευσης ή με περιεχόμενο που οδηγεί στην απόκτηση προσόντων παρόμοιων με αυτά των αντίστοιχων προγραμμάτων αρχικής εκπαίδευσης. Συμπεριλαμβάνονται ακόμη τα προγράμματα μαθητείας, με εξαίρεση εκείνα που βασίζονται αποκλειστικά στην εργασία και δεν εποπτεύονται από καμία επίσημη εκπαιδευτική αρχή.

Ο δείκτης για άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση δείχνει το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18 έως 24 ετών που έχουν ολοκληρώσει το πολύ την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (επίπεδα ISCED 0, 1, 2, ή 3 στοιχείο γ), και οι οποίοι δεν συμμετέχουν σε περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση.

Ως εκπαιδευτικό επίτευγμα νοείται το ποσοστό των ατόμων δεδομένης ηλικιακής ομάδας (εξαιρουμένων εκείνων που δεν απάντησαν στην ερώτηση σχετικά με το ολοκληρωμένο υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης ή κατάρτισης) που έχουν επιτύχει σε δεδομένο εκπαιδευτικό επίπεδο.

Σημειωτέον ότι οι χάρτες 2 και 4 περιέχουν δύο διακριτές έννοιες, δηλαδή τον αριθμητή με βάση τον αριθμό των σπουδαστών που καταγράφονται ανάλογα με το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι και τον παρονομαστή με βάση τα στατιστικά στοιχεία για τον πληθυσμό που καταγράφονται ανάλογα με τη μόνιμη κατοικία. Ως αποτέλεσμα, η περιφέρεια σπουδών δεν ανταποκρίνεται πάντα στην περιφέρεια κατοικίας. Επιπλέον, στους αριθμούς σπουδαστών μπορούν να συμπεριλαμβάνονται επίσης άτομα που δεν είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο πληθυσμού (π.χ. προσωρινοί αλλοδαποί φοιτητές). Επομένως, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι μια περιφέρεια αναφέρει ποσοστά άνω των 100 % του πληθυσμού παρακολουθεί ένα συγκεκριμένο επίπεδο της εκπαίδευσης (αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης στα οποία η κινητικότητα των σπουδαστών αποτελεί συνηθέστερο φαινόμενο).

Πλαίσιο

Ποικιλομορφία των εθνικών εκπαιδευτικών συστημάτων

Τον Φεβρουάριο του 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο ‘Προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα: Παροχή σε όλα τα παιδιά μας του καλύτερου δυνατού ξεκινήματος για τον κόσμο του αύριο» (COM(2011) 66). Στην ανακοίνωση αυτή παρατηρήθηκε ότι η προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα αποτελεί βασικό θεμέλιο για την επιτυχή δια βίου μάθηση, την κοινωνική ένταξη, την προσωπική ανέλιξη και την μεταγενέστερη απασχολησιμότητα και ότι είναι ιδιαίτερα επωφελής για τους μειονεκτούντες και μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να ξεφύγουν από τη φτώχεια και την οικογενειακή δυσλειτουργία.

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δαπανούν πολύ περισσότερο χρόνο στην εκπαίδευση από τον ελάχιστο νόμιμα απαιτούμενο. Αυτό οφείλεται στην επιλογή εγγραφής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και την αυξανόμενη εγγραφή στην προσχολική εκπαίδευση και την ευρύτερη συμμετοχή σε πρωτοβουλίες διά βίου μάθησης, όπως η επιστροφή ώριμης ηλικίας (ενήλικων) σπουδαστών στην εκπαίδευση — συχνά προκειμένου να επανακαταρτιστούν ή να αποκτήσουν εφόδια για μια αλλαγή σταδιοδρομίας.

Eκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και γενικότερα η διά βίου μάθηση διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό πλαίσιο. Οι ευκαιρίες που προσφέρει η ΕΕ στους πολίτες της να ζουν, να σπουδάζουν και να εργάζονται σε άλλες χώρες αποτελούν μείζονα συμβολή στη διαπολιτισμική κατανόηση, στην προσωπική ανάπτυξη και στην αξιοποίηση του πλήρους οικονομικού δυναμικού της ΕΕ. Κάθε χρόνο, πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες της ΕΕ όλων των ηλικιών επωφελούνται από χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα στον τομέα της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της προώθησης της ιδιότητας του πολίτη.

Eκπαίδευση και κατάρτιση 2020

Ωστόσο, περίπου ένα στα επτά παιδιά εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο ή την κατάρτιση και το γεγονός αυτό έχει συνέπειες στα άτομα, την κοινωνία και τις οικονομίες. Τον Ιανουάριο του 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο ‘Αντιμετώπιση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου: μια βασική συμβολή στην ατζέντα «Ευρώπη 2020»» (COM(2011) 18). Στην ανακοίνωση αυτή περιέγραφε τους λόγους για τους οποίους οι μαθητές αποφασίζουν να εγκαταλείψουν πρόωρα το σχολείο και παρείχε μια γενική επισκόπηση των υφιστάμενων και προγραμματισμένων μέτρων για την αντιμετώπιση του εν λόγω θέματος σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η πολιτική συνεργασία εντός της ΕΕ έχει ενισχυθεί μέσω του προγράμματος εργασίας του 2010 για την εκπαίδευση και κατάρτιση στο οποίο ενσωματώθηκαν προηγούμενες δράσεις στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Η συνέχεια αυτού του προγράμματος είναι το στρατηγικό πλαίσιο για ευρωπαϊκή συνεργασία στην εκπαίδευση και κατάρτιση (γνωστή ως EΚ 2020) το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Μάιο 2009. Αυτό το πλαίσιο ορίζει σειρά κριτηρίων αναφοράς που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2020:

τουλάχιστον το 95 % των παιδιών μεταξύ της ηλικίας τεσσάρων ετών και της ηλικίας έναρξης της υποχρεωτικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να συμμετάσχει στην προσχολική εκπαίδευση•
το ποσοστό των 15χρονων με χαμηλές επιδόσεις, οι οποίοι έχουν ανεπαρκείς ικανότητες στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες θα πρέπει να μικρότερο του 15 %•
το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση θα πρέπει να είναι λιγότερο του10 %;
το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30 έως 34 ετών με ολοκλήρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 40 %•
τουλάχιστον 15 % κατά μέσο όρο των ενηλίκων ηλικίας 25 έως 64 ετών θα πρέπει να συμμετάσχει στη διά βίου μάθηση.

Ο δείκτης για άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση έχει υιοθετηθεί ως ένας από τους δείκτες αειφόρου ανάπτυξης, στο πλαίσιο του θέματος για την κοινωνική ένταξη. Τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση καθώς και ένας δείκτης για την ολοκλήρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελούν επίσης βασικούς δείκτες για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Συγκεντρώθηκαν για να συμβάλλουν στην παρακολούθηση της προόδου προς μια πιο έξυπνη, βασισμένη στη γνώση και πιο πράσινη οικονομία που θα παρέχει υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Στην εμβληματική πρωτοβουλία ‘Νεολαία σε κίνηση», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καθορίσει τις προτάσεις της σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ μπορεί να επιτύχει τους στόχους της για την «Ευρώπη 2020» στους τομείς της εκπαίδευσης και απασχόλησης τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και στην ΕΕ συνολικά.