Ulepszanie wdrażania polityki
Dobra publiczne i interwencja publiczna w rolnictwie
Dobra i usługi publiczne są dostępne dla każdego i korzystać można z nich wspólnie. Z definicji w większości przypadków mechanizm rynkowy zawodzi w procesie dostarczania dóbr i usług publicznych. Przykładami dóbr publicznych dostarczanych przez rolnictwo są: bioróżnorodność na użytkach rolnych, krajobraz oraz zasoby naturalne, takie jak woda i gleba. Co więcej, rolnictwo oddziałuje na ekonomiczne i społeczne dobra publiczne, takie jak rozwój aktywnych, żywotnych i zamożnych społeczności wiejskich.
Obecnie, biorąc pod uwagę zmiany technologiczne jakie zaszły w rolnictwie, prowadzące do intensyfikacji wykorzystywania ziemi rolnej i rezygnacji z zagospodarowania ziem nieurodzajnych, nie można zakładać, że będzie ono nadal dostarczać dóbr publicznych w takim wymiarze jak dotychczas. Aby przeciwdziałać tym zjawiskom i uniknąć np. dalszego zmniejszania się populacji wielu gatunków i ich siedlisk, braku wody, pożarów lasów, erozji gleby, jak i wyludniania się obszarów wiejskich na rzecz terenów miejskich, potrzebne są odpowiednie działania polityczne.
Dlatego też polityka rolna i polityka rozwoju obszarów wiejskich mogą istotnie przyczynić się do wspierania procesu dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo, co jest coraz częściej dostrzegane przez ogół społeczeństwa.
Tematyczna Grupa Robocza nr 3 (TGR3) „Dobra publiczne i interwencja publiczna” została utworzona na początku 2009 r., aby zająć się kwestią dóbr publicznych i sprawdzić, jak unijna polityka rozwoju obszarów wiejskich przyczynia się do ich powstawania. W skład TGR3 wchodzą eksperci krajowi, przedstawiciele organizacji pozarządowych, a jej pracami kieruje Komisja Europejska (Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich – DG AGRI) przy wsparciu analitycznym ze strony ekspertów naukowych.
W grudniu 2010 r. odbyło się seminarium podsumowujące. Jego celem była prezentacja wyników prac większej grupie zainteresowanych podmiotów oraz wyjaśnienie szerszej publiczności znaczenia dóbr publicznych. Ponadto w trakcie spotkania wykazano, że struktura pojęciowa odnosząca się do dóbr publicznych stanowić może wspólną płaszczyznę do dyskusji na temat Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) i Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW).
Kluczowe wnioski
W trakcie prac TGR3 sformułowano kilka kluczowych wniosków:
- Polityka rozwoju obszarów wiejskich, jako część WPR, dysponuje zestawem efektywnych narzędzi zachęcających do stosowania przyjaznych środowisku systemów rolniczych, praktyk gospodarowania, jak również inwestycji sprzyjających powstawaniu dóbr publicznych.
- Wiele z tych narzędzi, w szczególności działania rolno-środowiskowe, przyczynia się do powstawania pozytywnych efektów zewnętrznych w zakresie aktywności na obszarach wiejskich, wzrostu zatrudnienia, rozwoju turystyki i tworzenia wartości dodanej.
- Rozwijanie umiejętności i przekazywanie wiedzy osobom gospodarującym ziemią, poprzez szkolenia z zakresu prośrodowiskowych technik gospodarowania i porady na temat zrównoważonego wykorzystania zasobów, okazały się szczególnie efektywnym narzędziem stymulowania zmian w sposobie prowadzenia działalności.
- Wybór i wdrażanie działań powinny uwzględniać potrzeby lokalne, dlatego przy ich tworzeniu wskazana jest rozwaga. Dobrze działający system monitoringu i oceny jest konieczny, aby zapewnić efektywne, skuteczne i przejrzyste wdrażanie tych działań.
- Najważniejszym działaniem polityki rozwoju obszarów wiejskich przyczyniającym się do powstawania środowiskowych dóbr publicznych w rolnictwie jest działanie rolno-środowiskowe, które wspiera usługi pro-środowiskowe i przyjazne środowisku praktyki rolnicze. Kluczem do sukcesu tego działania jest jego elastyczność i możliwość dostosowania do lokalnych potrzeb.
Najważniejsze raporty
- TGR3 Raport o stanie – listopad 2010 r. [PDF ]
- TGR3 Struktura pojęciowa [PDF ]
- TGR3 Raport końcowy [PDF ]
Rozpowszechnianie wyników
- Ulotka TGR3 [PDF ]
- Raport syntetyczny, o charakterze technicznym, skierowany jest do odbiorców w celu przedstawienia wyników badań TGR3 w zwięzły i praktyczny sposób [PDF ]
-
Broszura na temat dóbr publicznych i interwencji publicznej w rolnictwie [PDF ]
-
Prezentacja Power Point na temat dóbr publicznych i interwencji publicznej w rolnictwie [PPT ](*) + [PDF ]
(*) Uwaga: plik jest chroniony przed edycją. Aby z niego skorzystać, wystarczy go otworzyć (klikając dwa razy) i kliknąć na „Tylko do odczytu”
Powiązane tematy
- Tematyczna Grupa Robocza nr 1: Ukierunkowanie prac na specyfikę i potrzeby terytorialne obszarów wiejskich.
- Tematyczna Grupa Robocza nr 2: Powiązania między rolnictwem i gospodarką wiejską w szerszym ujęciu.
- Tematyczna Grupa Robocza nr 4: Mechanizmy wdrażania polityki rozwoju obszarów wiejskich UE