Zespół powołany w celu wsparcia szeregu krajów UE w skuteczniejszym wykorzystaniu funduszy unijnych zakończył swe intensywne prace, na które złożyło się ponad 100 seminariów i spotkań technicznych. We współpracy z ośmioma krajami grupa zadaniowa do spraw lepszej realizacji (TFBI) rozwiązała problem wąskich gardeł i zaległości w przyznawaniu i wydawaniu funduszy strukturalnych UE. Grupa TFBI rozpoczęła pracę w listopadzie 2014 r. od ocenienia, czy Bułgaria,
- 31 March 2016
Zespół powołany w celu wsparcia szeregu krajów UE w skuteczniejszym wykorzystaniu funduszy unijnych zakończył swe intensywne prace, na które złożyło się ponad 100 seminariów i spotkań technicznych. We współpracy z ośmioma krajami grupa zadaniowa do spraw lepszej realizacji (TFBI) rozwiązała problem wąskich gardeł i zaległości w przyznawaniu i wydawaniu funduszy strukturalnych UE.
Grupa TFBI rozpoczęła pracę w listopadzie 2014 r. od ocenienia, czy Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Włochy, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry nie spóźniają się w dostarczaniu finansowania z programów na rzecz projektów. Oprócz identyfikacji wąskich gardeł grupa TFBI współpracowała z władzami krajowymi nad sporządzeniem planów wspomagających faktyczne działania.
Cały proces korzystał z silnego wsparcia politycznego ze strony Komisji i krajów UE. Celem przedsięwzięcia było zapewnienie wszystkim zaangażowanym krajom dopasowanych i skoordynowanych metod poprawy realizacji w taki sposób, aby udało się zamknąć okres programowania 2007–2013.
Napędzanie zmiany
Grupa zadaniowa TFBI rozpoczęła pracę od systematycznego sprawdzania wspieranych przez UE programów, priorytetów, a także poszczególnych projektów. Następnie zidentyfikowano działania, które mogłyby przyśpieszyć realizację i które można by wprowadzić do planów działań krajów UE. Wszystkie te działania zostały uzgodnione wiosną 2015 r. Plany działań sporządzono w taki sposób, aby zawierały mierzalne kamienie milowe i cele, a postępy były monitorowane co dwa miesiące lub co kwartał.
Prace grupy doprowadziły do zmian i dostosowań w szeregu programów i harmonogramów projektów. Niektóre projekty zostały rozłożone na dwa okresy programowania, co oznacza, że mogą być w pełni wdrożone w okresie 2014–2020. Dodatkowo zidentyfikowano i zgłoszono nowe duże projekty. Zwiększono przyznawane środki na instrumenty finansowe, dzięki czemu zainteresowane kraje UE mogą teraz korzystać z większej elastyczności przy zgłaszaniu dodatkowych wydatków.
W ramach procesu zorganizowano także szereg zajęć zwiększających potencjał, w tym seminaria, warsztaty i spotkania techniczne z władzami krajowymi, na których wymieniano się dobrymi praktykami. Chociaż Grupa TFBI zakończyła prace pod koniec 2015 r., Komisja będzie dalej zapewniać pomoc doradczą i organizować podobne wydarzenia dla krajów UE, jak to czyni teraz w ramach programów na okres finansowania na lata 2014–2020.
Krzywa uczenia się
O ile wiele kwestii, nad którymi pracowała grupa TFBI, było specyficznych dla konkretnych krajów UE, pojawiły się także wspólne przyczyny opóźnień, takie jak:
- powolne rozpoczynanie niektórych programów,
- niewystarczające przygotowanie na potrzeby projektów o złożonej infrastrukturze,
- długie cykle projektowe,
- zbyt długie krajowe procedury administracyjne,
- brak zdolności administracyjnych na poziomie krajowym i beneficjenta,
- błędy w procedurach zamówień publicznych.
Pojawiła się także sugestia, że realizacja programu stanowiła zbyt stromą krzywą uczenia się dla wszystkich krajów UE, zwłaszcza tych, które rozpoczynały swój pierwszy okres programowania. Na okres 2014–2020 zaleca się, aby wszystkie władze krajowe jak najszybciej podjęły własne środki realizacji programu.
Grupa TFBI uważa, że w celu zapewnienia powodzenia przedsięwzięcia władze krajowe muszą znaleźć skuteczne sposoby wsparcia beneficjentów projektu w chwili rozpoczęcia wydawania funduszy. Jednym z rozwiązań są regularne działania na rzecz budowania potencjału, zarówno dla organów przydzielających fundusze, jak i dla organizacji je wydających.
Dodatkowo grupa TFBI chciałaby zwiększenia częstotliwości działań Komisji na rzecz budowania potencjału. Miałyby one obejmować proces TAIEX-REGIO PEER 2 PEER, który ma na celu wymianę doświadczeń pomiędzy organami zarządzającymi funduszami w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Funduszem Spójności. Można także stosować pakty na rzecz uczciwości , zapewniające metody osiągania wolnych od korupcji, przejrzystych procesów zamówień publicznych.
Osiągnięcia grupy TFBI w liczbach
- Dzięki interwencjom grupy TFBI Słowacja, Rumunia i Chorwacja nie są już zagrożone utratą funduszy z UE w wysokości 1,3 mld EUR.
- Zmodyfikowano ponad 40 programów finansowanych z budżetu UE w ośmiu krajach UE otrzymujących pomoc, a także 120 dużych projektów.
- Grupa TFBI przeprowadziła ponad sto spotkań technicznych w ramach swojego 12-miesięcznego harmonogramu.
Dobra praktyka
Więcej sprawozdań i poprawa informacji zwrotnej: większość krajów wspieranych przez grupę TFBI poprawiła swoje procedury informacji zwrotnej i złożyła więcej sprawozdań z planów działań. Rumunia, Słowacja i Węgry zorganizowały serię spotkań technicznych w celu szczegółowego zbadania stanu przebiegu różnych programów, często badając każdy projekt lub priorytet oddzielnie.
Poprawa harmonogramów projektów i wypłat: korzystając ze wskazówek Komisji na temat zamknięcia programu, Czechy, Węgry i Słowacja przeprowadziły rygorystyczne i systematyczne przeglądy harmonogramów projektów. Kraje te zwróciły się także do Komisji z prośbą o większe wsparcie w szeregu różnych kwestii technicznych i administracyjnych. Węgry i Słowacja przeprowadziły przegląd swoich metod zgłaszania wydatków w projektach dochodowych i rozważają przyjęcie alternatywnych praktyk księgowych w celu poprawy sposobów przydzielania funduszy.
Dodatkowe informacje: