Veilig werken in luchthavens
Gezondheid en veiligheid

Tijdens uw werk op luchthavens kunt u worden blootgesteld aan uiteenlopende gevaren. Veel van deze gevaren zijn uniek voor deze specifieke douaneactiviteiten. Op alle plaatsen die te maken hebben met luchtverkeer moet u met veel factoren rekening houden om te waarborgen dat u veilig kunt werken zonder uzelf of anderen te verwonden.

In deze afdeling worden de gevaren in twee categorieën ingedeeld:

• Aan de luchtzijde:
  • werken op het platform;
  • werken op vliegtuigen.

Doorgaans krijgt u een specifieke opleiding voordat u aan de luchtzijde werkt (d.w.z. op of in de buurt van vliegtuigen). Dit komt omdat er specifieke gevaren zijn en uw handelingen niet enkel uw eigen veiligheid maar ook die van het vliegtuig en van de vliegtuigpassagiers kunnen beïnvloeden. Bestuurders moeten tevens een extra oogtest afleggen (gericht op kleuronderscheiding tussen rood en groen).

De voornaamste gevaren tijdens uw werk op een luchthaven doen zich voor op het platform. Hier mag u niet werken en u mag het platform ook niet oversteken, tenzij het absoluut nodig is, Ga na of u voorafgaande toestemming van het luchthavenbeheer nodig hebt, bijvoorbeeld op manoeuvreerterreinen. Volg de plaatselijke veiligheidsrichtsnoeren en houd in het bijzonder rekening met de volgende gevaren:

Gevaar	Tegenmaatregel
Vliegtuig in beweging: denk eraan dat een vliegtuig niet zo snel of eenvoudig stopt als wegvoertuigen, zelfs aan lage snelheden als ze aan het taxiën zijn of worden gesleept. Het zicht van de piloot op het platform kan ook beperkt zijn.Vliegtuigen hebben altijd voorrang.	Vliegtuig in beweging: het is verboden zich te voet of in een voertuig voor een vliegtuig in beweging te begeven. Als u het platform moet oversteken wanneer een vliegtuig aan het taxiën is, moet u het laten voorgaan en het platform achter het vliegtuig oversteken. Doorgaans zijn voertuigen verboden op start- en landingsbanen.
Voertuigen in beweging: u kunt nog veel andere soorten voertuigen tegenkomen op het platform, zoals: sleeptrucks voor vliegtuigen; mobiele vliegtuigtrappen; brandstoftankers; bagagewagentjes; vrachtvoertuigen; noodvoertuigen. Hoewel deze voertuigen niet snel mogen rijden, hoort u ze mogelijk niet door het lawaai van het vliegtuig. Sommige van deze voertuigen worden elektrisch aangedreven en zijn zo goed als geruisloos. Andere zijn dan weer moeilijk te manoeuvreren. Aangezien voertuigen op het platform de "verkeersregels" vaak niet naleven, kunnen zij bijzonder gevaarlijk zijn. Als u een douanevoertuig bestuurt, hebt u mogelijk een extra opleiding nodig en moet u een speciale test afleggen om op bepaalde luchthaventerreinen te rijden.	Voertuigen in beweging: de beste manier om te voorkomen dat u wordt aangereden door een rijdend voertuig is aandachtig blijven, goed luisteren en om u heen kijken, zeker wanneer u vanuit een gebouw of entrepot naar het platform gaat. Signaalkleding met hoge zichtbaarheid is doorgaans verplicht op alle buitenterreinen van luchthavens. Als er veilige plaatsen of paden zijn gemarkeerd op de grond, gebruik deze dan altijd maar denk eraan dat vliegtuigen of voertuigen die in een beperkte ruimte moeten manoeuvreren mogelijk niet altijd kunnen vermijden deze markeringen te overschrijden. Blijf dus waakzaam.
Vliegtuigmotoren en -propellers: vliegtuigmotoren zijn heel gevaarlijk. Blijf er ver weg, vooral als ze draaien of kunnen worden gestart. Alle vliegtuigmotoren creëren een zuigkracht die u erin kan slepen. Dit gevaar doet zich zowel voor als naast de motor voor. Dit staat bekend als de "opzuigzone" en kan dodelijk zijn. Motoren geven ook ofwel slipstroom ofwel uitlaatstralen (straalmotoren) af. De afgegeven hitte en krachten zijn aanzienlijk en zijn tot op een grote afstand voelbaar. Er bestaan gevallen waarin de kracht andere uitrusting heeft verplaatst of de ramen uit voertuigen heeft geblazen. Mogelijk ziet u draaiende propellers helemaal niet.	Vliegtuigmotoren en -propellers: blijf ver uit de buurt van vliegtuigmotoren. Als u toch in de buurt moet komen, doe dit dan wanneer ze niet draaien en langs de zijkant van het vliegtuig, maar weg van de motoren, niet ervoor of erachter. Wacht altijd tot de wielen zijn geblokkeerd. Als u van de ene kant van een vliegtuig naar de andere kant moet gaan, loop er dan om heen, langs de achterkant als het een vliegtuig met propelleraandrijving is (wees voorzichtig als het vliegtuig ook achteraan propellers heeft), of langs de voorkant als het een vliegtuig met straalaandrijving betreft, in het geval de motoren onverwacht starten. Denk eraan: loop NOOIT in de buurt van een vliegtuig met draaiende motoren.
Helikopterrotoren: rotorbladen hangen neer wanneer ze draaien, ook aan hoge snelheden. Bovendien kunnen ze een gevaarlijke neerstroming veroorzaken die u omver kan blazen of andere voorwerpen kan verplaatsen. Dit is gevaarlijk zowel wanneer het toestel stilstaat als wanneer het in beweging is. Bovendien bestaat het risico van verwonding door de hitte en de uitlaatgassen van de motor. De achterste rotoren draaien extreem snel en zijn zo goed als onzichtbaar. Daarom veroorzaken ze aanzienlijk meer verwondingen dan de hoofdrotoren. Stof en zelfs redelijk grote voorwerpen kunnen de lucht in worden gezogen en met een aanzienlijke kracht worden rondgeslingerd.	Helikopterrotoren: ga niet naar een helikopter toe tot de bemanning aangeeft dat dit veilig is. Ga er steeds naartoe vanuit de positie "één uur" (de piloot kijkt in de richting van de positie "twaalf uur"). Blijf te allen tijde gebukt en denk eraan andere hoofddeksels dan hoofdbescherming af te doen en alle losse voorwerpen vast te maken.
Vliegtuiglawaai: langdurige blootstelling aan vliegtuiglawaai kan ernstige gehoorschade veroorzaken. Straalmotoren kunnen tot 120 decibel aan hoogfrequent lawaai produceren, wat genoeg is om permanente schade aan te richten als u er zich heel dichtbij bevindt of er langdurig aan wordt blootgesteld. Denk eraan: vliegtuiglawaai kan ervoor zorgen dat u een ander vliegtuig of voertuig niet hoort naderen.	Vliegtuiglawaai: draag altijd gehoorbescherming, bij voorkeur oorbeschermers, wanneer u op het platform werkt. Op sommige plaatsen zijn oorbeschermers verplicht en wordt dit duidelijk aangegeven. Probeer ook zo weinig mogelijk tijd door te brengen in een luidruchtige omgeving, ook al draagt u gehoorbescherming. Langdurige blootstelling aan lage geluidsniveaus kan irriterend zijn en oorbeschermers kunnen ongerieflijk zijn als u ze lang moet dragen.Denk eraan: als u gehoorbescherming draagt, is het mogelijk dat u naderend gevaar niet hoort. Kijk dus voortdurend goed uit.
Algemene gevaren: Uitglijden en vallen – het oppervlak van het platform is doorgaans vlak en kan dus glad zijn wanneer er water of ijs op ligt. Olie of kleine hoeveelheden gemorste brandstof kunnen het platform in bepaalde omstandigheden ook glad maken. Verlichting – op sommige plaatsen van het vliegveld kan de verlichting gering zijn om naderende vliegtuigen niet te verwarren. Dit kan naast de reeds vastgestelde risico's voor extra gevaar zorgen. Wees in het bijzonder voorzichtig in de buurt van vliegtuigen aangezien de punten en randen van vleugels soms moeilijk zichtbaar zijn.	Algemene gevaren: Uitglijden en vallen – draag altijd goedgekeurd schoeisel. Wees voorzichtig wanneer het nat of koud is en kijk uit voor gemorste producten. Verlichting – ga voorzichtig te werk en geef vliegtuigen altijd veel ruimte, vooral als u zelf een voertuig bestuurt.

Doorgaans hoeft u geen vracht te controleren of monsters te nemen op een vliegtuig, maar als dit toch het geval is, zorg dan altijd dat de piloot, het grondpersoneel en eventueel ander personeel in de buurt weten wat u van plan bent.

De veiligste manier om toegang te verkrijgen tot een vliegtuig is door gebruikmaking van de trappen of gangen die ter beschikking worden gesteld van de passagiers of het boordpersoneel, op voorwaarde dat u er zeker van bent dat deze veilig zijn. Wees echter voorzichtig aangezien deze glad of nat kunnen zijn. In het geval van kleinere vliegtuigen kunt u eventueel rechtstreeks aan boord gaan, maar u moet altijd de aangegeven route volgen, bv. als de toegang zich boven de vleugel bevindt. Gebruik geen draagbare ladders.

Volg voor toegang tot de vrachtruimte van een vliegtuig de vastgelegde procedures voor bagage- en vrachtpersoneel. Dit betekent mogelijk meerijden op voertuigen met vrachtliften en transportbanden. Volg de richtsnoeren voor het vrachtpersoneel met betrekking tot veilige praktijken op het werk en wees extra voorzichtig als u niet vertrouwd bent met de gebruikte uitrusting of de procedures.

Een aantal gevaren doet zich op alle plaatsen van een vliegtuig voor. Insecten zijn erg beweeglijk en u kunt ze nagenoeg overal tegenkomen, er zijn gevallen bekend van ratten in de ruimen en mensen kunnen overal vuile zakdoeken laten vallen. Het is verboden deze aan te raken.

Vliegtuiguitrusting: probeer nooit boorduitrusting te controleren voordat u de verantwoordelijke van de luchtvaartmaatschappij hebt geraadpleegd Door zonder kennis van zaken de veiligheidsuitrusting, navigatietoestellen of elektrische systemen te manipuleren, kunt u de luchtvaardigheid van het vliegtuig beïnvloeden en de veiligheid van de passagiers en de bemanning in gevaar brengen. Dit is een strafbaar feit.

Passagiersruimten: wees bij het doorzoeken van de zitplaatsen voorzichtig voor scherpe voorwerpen die in de stoffering verborgen kunnen zitten. Als u voorwerpen onder een zitplaats uit haalt, bv. reddingsvesten, moet u deze terug op hun plaats zetten voordat u het vliegtuig verlaat. Ga niet op armleuningen staan om andere plaatsen te controleren.

Opbergruimte boven het hoofd: wees voorzichtig dat er niets op uw hoofd valt. De beschermrand op sommige opbergvakken kan worden gebruikt om dingen te verbergen. Kijk eerst.

Toiletten: toiletten kunnen niet alleen potentiële gevaren voor de gezondheid opleveren, bijvoorbeeld weggeworpen injectiespuiten, maar ook bijtende en chemicaliënhoudende reinigingsmiddelen en ontsmettingsmiddelen bevatten. Als u deze plaatsen moet doorzoeken, draag dan de gepaste veiligheidskleding en -uitrusting, in het bijzonder handschoenen, en was uw handen onmiddellijk nadien.

Boordkeukens: elektrische kookvoorzieningen staan onder hoge spanning en kunnen uiterst heet zijn. Wees voorzichtig voor glasscherven, bv. in vuilniszakken en -bakken. Sommige vliegtuigen zijn uitgerust met boordkeukenliften. Deze zijn bijzonder gevaarlijk en mogen niet worden gebruikt om toegang te verkrijgen.

Ruimen: de ruimvloeren kunnen dun zijn. Wees voorzichtig waar u uw voeten plaatst en vermijd de talrijke hindernissen waarover u kunt struikelen (aandrijfwielen, rollenbanen enz.). Draag een veiligheidshelm, in het bijzonder als er weinig stahoogte is.

Denk eraan: raadpleeg uw nationale wetgeving en richtsnoeren wanneer u op dergelijke gevaarlijke plaatsen moet werken.

Gelieve de wetgeving en de richtlijnen van uw nationale overheidsdiensten te raadplegen voor meer informatie.