Główna polityka inwestycyjna UE
Inne narzędzia
Polityka regionalna to główna polityka inwestycyjna UE
Adresatem polityki regionalnej są wszystkie regiony i miasta w Unii Europejskiej, a jej celem jest wspieranie zatrudnienia, konkurencyjności przedsiębiorstw, wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju, a także podniesienie jakości życia obywateli.
Aby zrealizować te zamierzenia i zaspokoić różne potrzeby rozwojowe wszystkich unijnych regionów, na politykę spójności na lata 2014-2020 przeznaczono 355,1 mld EUR, co stanowi blisko jedną trzecią całego unijnego budżetu.
Zasady przekazywania środków finansowych
Polityka regionalna realizowana jest w ramach trzech głównych funduszy: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Funduszu Spójności (FS) i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS).
Razem z Europejskim Funduszem Rolnym na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i Europejskim Funduszem Morskim i Rybackim (EFMR) fundusze te tworzą europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne.
Polityka regionalna i priorytety polityczne Komisji
Polityka regionalna ma duży wpływ na wiele dziedzin. Inwestycje realizowane w jej ramach ułatwiają osiąganie wielu celów unijnej polityki. Są m.in. uzupełnieniem unijnej polityki w zakresie kształcenia, zatrudnienia, energii, środowiska, jednolitego rynku oraz badań naukowych i innowacji.
Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne przyczyniają się bezpośrednio do realizowania planu inwestycyjnego i priorytetów Komisji.
Polityka regionalna zapewnia ramy inwestycyjne niezbędne do realizacji strategii „Europa 2020”, która zakłada osiągnięcie w Unii Europejskiej założonych celów w zakresie inteligentnego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu.
Pięć celów, które UE ma osiągnąć do roku 2020, to:
- Zatrudnienie: ma je znaleźć 75% osób z grupy wiekowej 20–64 lat.
- Badania i rozwój: 3% unijnego PKB zostanie zainwestowane w badania naukowe i rozwój.
- Zmiany klimatu i zrównoważony rozwój energetyki:
- obniżenie emisji gazów cieplarnianych w UE o 20% (w stosunku do poziomów z 1990 r.)
- pozyskiwanie 20% energii ze źródeł odnawialnych;
- zwiększenie wydajności energetycznej o 20%.
- Edukacja:
- obniżenie wskaźników osób przedwcześnie kończących naukę do poziomu poniżej 10%;
- zmniejszenie o co najmniej 20 mln liczby osób ubogich lub zagrożonym ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
- Walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym: zmniejszenie o co najmniej 20 mln liczby osób ubogich lub zagrożonym ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
Każde państwo członkowskie określiło własne cele w ramach tych obszarów.
Polityka regionalna podstawą europejskiej solidarności
Większość środków finansowania w ramach polityki spójności skupiona jest na słabiej rozwiniętych krajach i regionach europejskich, tak aby pomóc im nadrobić zaległości i zniwelować gospodarcze, społeczne i terytorialne dysproporcje, które wciąż istnieją w UE.
Polityka regionalna ochroniła regiony i miasta europejskie przed najgorszymi skutkami kryzysu
W ramach polityki regionalnej wspierano inwestycje publiczne i elastycznie wdrażano inwestycje unijne, na przykład przez przeprogramowanie funduszy i podniesienie wskaźnika współfinansowania w krajach takich jak Cypr, Grecja, Irlandia, Portugalia, Rumunia i Węgry. Dzięki temu udało się ograniczyć negatywne skutki kryzysu finansowego, który zaczął się w 2008 r. Polityka regionalna UE nabrała również ogromnego znaczenia w okresie zrównoważonej konsolidacji finansowej. Bez polityki spójności tak bardzo potrzebne inwestycje publiczne w słabiej rozwiniętych państwach członkowskich spadłyby w okresie kryzysu o dodatkowe 45%.
Working Paper: The impact of the economic and financial crisis on the reform of Cohesion Policy 2008-2013 
Ogólne skutki finansowe
Polityka spójności to czynnik stymulujący dalsze publiczne i prywatne inwestycje finansowe, nie tylko dlatego, że zobowiązuje państwa członkowskie do współfinansowania projektów z krajowego budżetu, ale także dlatego, że buduje zaufanie inwestorów.
Uwzględniając wkłady ze środków krajowych i inne prywatne nakłady, oczekuje się, że polityka spójności na lata 2014-2020 pozwoli na inwestycje rzędu 450 mld EUR.