REPowerEU: przystępna cenowo, bezpieczna i zrównoważona energia dla Europy

Działania

Kiedy Rosja najechała na Ukrainę, stało się jeszcze bardziej jasne, że Unia potrzebuje alternatywnych sposobów zabezpieczenia dostaw energii. Niektóre kraje UE w przeszłości importowały więcej rosyjskiego gazu niż inne, jednak konsekwencje wszelkich ewentualnych zakłóceń byłyby wspólnie odczuwalne przez wszystkie kraje. Dlatego też ważne jest, aby wszystkie kraje UE mogły w razie potrzeby dzielić się gazem z krajami sąsiadującymi.

UE musi zabezpieczyć swoje dostawy energii nie tylko na nadchodzącą zimę, ale również na kolejne lata. Dlatego też nasze partnerstwa koncentrują się na budowaniu bardziej ekologicznej przyszłości na drodze do neutralności klimatycznej.

Infrastruktura, którą dziś wykorzystujemy do produkcji gazu, może być w przyszłości wykorzystywana do produkcji czystego wodoru. Nasze dzisiejsze inwestycje są również inwestycją w dekarbonizację naszej gospodarki w przyszłości.

Zainicjowana w kwietniu 2022 r. unijna platforma energetyczna odegrała ważną rolę w dywersyfikacji naszych dostaw energii przez cały 2022 r. Platforma pomaga w koordynowaniu działań i negocjacji UE z zewnętrznymi dostawcami gazu, aby zapobiec sytuacji, w której kraje UE przelicytowują się nawzajem. Wykorzystuje ona również siłę jednolitego rynku unijnego, aby zapewnić lepsze warunki dla wszystkich konsumentów w UE.

W następstwie rosyjskiej inwazji wojskowej na pełną skalę skierowanej przeciwko Ukrainie Unia zaproponowała uruchomienie wspólnych zamówień na gaz, aby zapewnić Europejczykom dostęp do przystępnej cenowo energii i uniknąć zakłóceń w dostawach energii. Dzięki temu systemowi kraje UE mogły dokonać wspólnego zakupu, aby pokryć część swojego zapotrzebowania na gaz, zamiast konkurować ze sobą o ograniczone dostawy.

W maju 2023 r. UE otrzymała oferty od 25 dostawców, co odpowiada ponad 13,4 mld m³ gazu. To znacznie więcej niż 11,6 mld m³ gazu, które unijne firmy chciały kupić w ramach pierwszego zamówienia (w ramach mechanizmu AggregateEU). Firmy z UE mogą teraz negocjować warunki umów bezpośrednio z dostawcami. Do końca 2023 r. zorganizowanie zostaną kolejne cztery przetargi.

Nowe przepisy dotyczące magazynowania gazu

Aby uniknąć przerw w dostawach i niedoborów energii, kraje UE zgodziły się uzupełnić swoje zapasy gazu przed zimą.

• W ubiegłym roku celem było zapełnienie podziemnych magazynów gazu najpóźniej do 1 listopada 2022 r. w 80 proc.
  Dzięki wzajemnej współpracy kraje UE przekroczyły ten cel i zapełniły magazyny aż w 95 proc.
• Corocznym celem na nadchodzące zimy będzie zapełnienie magazynów w 90 proc. do 1 listopada.
• W tym roku UE osiągnęła ten cel już w połowie sierpnia.

Oszczędzanie energii jest najtańszym, najbezpieczniejszym i najczystszym sposobem, by ograniczyć naszą zależność od importu paliw kopalnych z Rosji. Przyczynili się do tego nie tylko Europejczycy, ale także przedsiębiorstwa i sektor przemysłu.

Na szczeblu UE państwa członkowskie zatwierdziły propozycję Komisji, by zeszłej zimy dobrowolnie ograniczyć zużycie gazu o 15 proc.

Interwencja w sprawie cen gazu

Ceny gazu w Europie są obecnie niższe niż przed inwazją Rosji na Ukrainę, częściowo dzięki skoordynowanej reakcji Europy w ramach planu REPowerEU. UE inwestuje teraz dużo więcej niż dotąd w czystą energię i niezależność energetyczną.

Jednak kraje UE zgodziły się na ograniczenie wzrostu cen gazu, aby pomóc chronić obywateli i gospodarkę. Pułap cenowy dla transakcji gazowych będzie stosowany, w razie gdy ceny gazu osiągną wyjątkowo wysoki poziom.

Ten mechanizm korekty rynkowej ma charakter tymczasowy i obowiązuje do lutego 2024 r.

Więcej informacji o mechanizmie korekty rynkowej

Energia odnawialna jest dobra dla:

• klimatu
• niezależności energetycznej UE
• bezpieczeństwa dostaw energii
• tworzenia miejsca pracy w UE.

Plan REPowerEU przyspiesza transformację ekologiczną i pobudza ogromne inwestycje w energię ze źródeł odnawialnych.

Planujemy dalszy rozwój energii ze źródeł odnawialnych i spodziewamy się, że w 2023 roku będziemy w stanie zastąpić kolejne 12 mld m³ gazu energią odnawialną.

W marcu 2023 r. UE zaostrzyła przepisy, aby zwiększyć swoje moce wytwórcze w zakresie odnawialnych źródeł energii. Wiążący cel UE na 2030 r. został podniesiony do 42,5 proc., z ambicjami osiągnięcia 45 proc. Oznaczałoby to niemal podwojenie udziału energii odnawialnej w UE.

Aby wesprzeć proces przejścia na czystą energię, musimy lepiej wspierać nasz własny przemysł – od wodoru po chemikalia, od biotechnologii po nanotechnologię. Dlatego w lutym 2023 r. UE zaproponowała plan przemysłowy Zielonego Ładu.

W jaki sposób finansowany jest plan REPowerEU

Plan REPowerEU wymaga ogromnych inwestycji i reform. Uruchamiamy blisko 300 mld euro – około 72 mld euro w formie dotacji, a około 225 mld euro w formie pożyczek. Pieniądze pochodzą głównie z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Wsparcie to obejmuje ok. 10 mld euro na kolejne gazociągi (w tym skroplonego gazu ziemnego), aby żaden kraj UE nie pozostał bez gazu, oraz do 2 mld euro na infrastrukturę naftową, która pozwoli położyć kres importowi rosyjskiej ropy. Pozostała część finansowania (95 proc.) zostanie przeznaczona na przyspieszenie procesu przechodzenia na czystą energię.

Dzięki naszym wysiłkom w minionym roku mamy dobrą pozycję startową po zimie 2022–2023. Gazu nie brakuje i możemy wejść w fazę uzupełniania zapasów z ufnością i już w połowie wypełnionymi zapasami.

Jednak tak długo, jak Rosja będzie kontynuować brutalną inwazję na Ukrainę i wykorzystywać swoje zasoby energetyczne jako broń, bez wątpienia czekają nas trudne miesiące.

Dlatego będziemy nadal wdrażać plan RepowerEU poprzez: