Στρατηγική της ΕΕ για τα εμβόλια

Διερευνητικές συνομιλίες

Οι διερευνητικές συνομιλίες αποσκοπούν στη σύναψη μιας συμφωνίας προαγοράς που θα χρηματοδοτηθεί από το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης, το οποίο διαθέτει πόρους που προορίζονται για τη δημιουργία χαρτοφυλακίου πιθανών εμβολίων που θα παραχθούν από διάφορες εταιρείες.

Οι εταιρείες που έχουν αναπτύξει ένα ελπιδοφόρο υποψήφιο εμβόλιο, το οποίο βρίσκεται ήδη, ή πλησιάζει, στο στάδιο των κλινικών δοκιμών, καλούνται να επικοινωνήσουν με την Επιτροπή στη διεύθυνση EC-VACCINES@ec.europa.eu

 

Στατιστικά δεδομένα εμβολιασμού κατά της COVID-19

Ετοιμότητα εμβολιασμού

Στις 15 Οκτωβρίου 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση σχετικά με την ετοιμότητα για τον εμβολιασμό κατά της νόσου COVID-19, η οποία περιλάμβανε βασικά στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τις εθνικές στρατηγικές εμβολιασμού.

Αρχικά η έμφαση δόθηκε στη μείωση του ποσοστού των θανάτων και της επιβάρυνσης των βασικών υπηρεσιών. Δόθηκε προσοχή σε ομάδες προτεραιότητας όπως οι ηλικιωμένοι, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και τα άτομα των οποίων η κατάσταση της υγείας συνεπάγεται ιδιαίτερο κίνδυνο.

Επιτάχυνση της παραγωγής εμβολίων

Στις 19 Ιανουαρίου 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία καλούσε τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τους ρυθμούς εμβολιασμού στην ΕΕ.

Έως τα μέσα Ιουλίου, η Ευρώπη διέθετε επαρκείς δόσεις εμβολίων για τον εμβολιασμό του 70 % του ενήλικου πληθυσμού της ΕΕ.

Η πρόοδος του εμβολιασμού στην Ευρώπη μπορεί να παρακολουθείται στον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC).

Αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής εμβολίων στην ΕΕ

Στις 4 Φεβρουαρίου 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύστησε ειδική ομάδα υπό την εποπτεία του επιτρόπου Εσωτερικής Αγοράς, κ. Τιερί Μπρετόν, σε συνεργασία με την επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, κ. Στέλλα Κυριακίδου. Σκοπός της ειδικής ομάδας, που λειτουργεί ως υπηρεσία ενιαίας εξυπηρέτησης για τους κατασκευαστές που χρειάζονται στήριξη, είναι η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας εμβολίων στην ΕΕ και ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση των δυσχερειών στην ικανότητα παραγωγής και στις αλυσίδες εφοδιασμού.

Οι τακτικές επαφές της ειδικής ομάδας με τη βιομηχανία και τα κράτη μέλη επιτρέπουν στην Επιτροπή να κατανοεί ικανοποιητικά τις ικανότητες παραγωγής εμβολίων στην ΕΕ. Η ειδική ομάδα επικαιροποιεί επίσης τακτικά τη χαρτογράφηση των ικανοτήτων παραγωγής εμβολίων στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της σχετικής αλυσίδας εφοδιασμού της ΕΕ.

Η διαδικασία χαρτογράφησης βασίζεται σε δεδομένα που αποκτήθηκαν μέσω των δραστηριοτήτων της ειδικής ομάδας, από την οργανωμένη από την Επιτροπή εκδήλωση αντιστοίχισης του Μαρτίου του 2021 με εταιρείες που έχουν συναινέσει στη δημοσιοποίηση της επωνυμίας τους, καθώς και σε δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες και σε πληροφορίες που ανταλλάσσουν τα κράτη μέλη. Τα δεδομένα αυτά θα συμπληρώνονται και θα επικαιροποιούνται καθώς καθίστανται διαθέσιμες περαιτέρω πληροφορίες.

Η ειδική ομάδα κατηγοριoποίησε τις εταιρείες με βάση τον κύριο τομέα της δραστηριότητάς τους. Συνεπώς, οι εταιρείες μπορεί να διαθέτουν μεγαλύτερη ικανότητα από την απεικονιζόμενη στον χάρτη. Τα δεδομένα της διαδικασίας χαρτογράφησης συγκεντρώνονται σε πέντε κύριες κατηγορίες για σκοπούς απεικόνισης, ως εξής:

• Διάθεση (παραγωγή/διάθεση πρώτων υλών, αναλώσιμων, ειδών μιας χρήσης, εξοπλισμού)
• Παραγωγή (μεταποίηση και σύνθεση, υπηρεσίες ανάπτυξης και παρασκευής βάσει σύμβασης)
• Εκτέλεση & ολοκλήρωση, Συσκευασία
• Αποθήκευση & αποστολή
• Άλλα (ανάπτυξη διαδικασιών για εμβόλια, υπηρεσίες έρευνας βάσει σύμβασης, έρευνα και ανάπτυξη, υπηρεσίες διαχείρισης κλινικών δοκιμών)

Στις 12 Ιουλίου 2021 η ειδική ομάδα διοργάνωσε δεύτερη εκδήλωση αντιστοίχισης, αυτή τη φορά σχετικά με τα θεραπευτικά μέσα για την COVID-19, με σκοπό την προώθηση βιομηχανικών συνεργασιών για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της παραγωγής νέων ή επαναστοχευμένων φαρμάκων για τη θεραπεία της νόσου COVID-19.

Μηχανισμός διαφάνειας και αδειοδότησης για τις εξαγωγές εμβολίων

Στις 29 Ιανουαρίου 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε σε εφαρμογή ένα μέτρο που απαιτεί την έγκριση των εξαγωγών εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 από τα κράτη μέλη. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζονται, αφενός, η έγκαιρη πρόσβαση σε εμβόλια για όλους τους πολίτες της ΕΕ και, αφετέρου, η διαφάνεια των εξαγωγών εμβολίων εκτός της ΕΕ.

Ωστόσο, η ΕΕ δεν θα παρατείνει τη λειτουργία του μηχανισμού διαφάνειας και χορήγησης αδειών εξαγωγής εμβολίων κατά της COVID-19, που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2021.  Από την 1η Ιανουαρίου 2022 ο μηχανισμός αυτός θα αντικατασταθεί από ένα νέο εργαλείο παρακολούθησης, το οποίο σημαίνει ότι οι παραγωγοί εμβολίων δεν θα χρειάζεται πλέον να ζητούν άδεια για την εξαγωγή εμβολίων εκτός της ΕΕ. Η διαφάνεια των εξαγωγών θα εξακολουθήσει να διασφαλίζεται μέσω αυτού του νέου εργαλείου, παρέχοντας στην Επιτροπή έγκαιρα, ειδικά για κάθε εταιρεία στοιχεία για τις εξαγωγές.

Η Επιτροπή έχει επενδύσει μεγάλα ποσά χρηματοδότησης στην ανάπτυξη της παραγωγικής ικανότητας των φορέων ανάπτυξης εμβολίων στην ΕΕ και συνεχίζει να παρακολουθεί την επιδημιολογική κατάσταση προκειμένου να λάβει τα κατάλληλα μέτρα, εάν χρειαστεί.

Παγκόσμια συνεργασία

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε τη συμμετοχή της στον μηχανισμό COVAX για ισότιμη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτά εμβόλια κατά της COVID-19.

Πρόβλεψη καθολικού εφοδιασμού του COVAX

Ο μηχανισμός COVAX είναι μέρος του «Επιταχυντή πρόσβασης στα εργαλεία κατά της COVID-19 (ACT)», μιας πλατφόρμας παγκόσμιας συνεργασίας για την επιτάχυνση της ανάπτυξης, της παραγωγής και της ισότιμης πρόσβασης σε διαγνωστικές εξετάσεις, θεραπείες και εμβόλια κατά της COVID-19. 

Στις 12 Νοεμβρίου 2020 η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ότι θα συνεισφέρει πρόσθετη χρηματοδότηση 100 εκατ. EUR σε επιχορηγήσεις για τη στήριξη του μηχανισμού COVAX, ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος στο μελλοντικό εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19. Η εν λόγω χρηματοδότηση θα προστεθεί στο ποσό των 400 εκατ. EUR σε εγγυήσεις που έχει δεσμεύσει ήδη η ΕΕ για τον COVAX, γεγονός που καθιστά την Ένωση έναν από τους κυριότερους χορηγούς του μηχανισμού.

Στις 19 Φεβρουαρίου 2021 η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανακοίνωσε πρόσθετο ποσό ύψους 500 εκατ. EUR για τον μηχανισμό COVAX. Το νέο πακέτο χρηματοδότησης αποτελείται από επιχορήγηση της ΕΕ, ύψους 300 εκατ. EUR και εγγυήσεις από το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη+ (ΕΤΒΑ+), ύψους 200 εκατ. EUR, που θα στηρίξουν δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. 

Με αυτή τη νέα συνεισφορά, η ΕΕ εντείνει περαιτέρω τις επενδύσεις για τη στήριξη της παγκόσμιας ανάκαμψης με συνολικό ποσό 1 δισ. EUR. Η «Ομάδα Ευρώπη» (ΕΕ και κράτη μέλη) είναι ένας από τους κύριους συνεισφέροντες στον μηχανισμό COVAX, έχοντας δεσμευθεί για τη συνεισφορά σχεδόν 3 δισ. EUR μέχρι σήμερα.

Ο ACT φέρνει σε επαφή κυβερνήσεις, επιστήμονες, επιχειρήσεις, την κοινωνία των πολιτών, ευεργέτες και παγκόσμιες οργανώσεις υγείας, όπως

• το Ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς
• ο CEPI
• το FIND
• η Gavi
• το Παγκόσμιο Ταμείο
• το Unitaid
• το Wellcome
• η ΠΟΥ
• η Παγκόσμια Τράπεζα
• ο Παγκόσμιος Μηχανισμός Χρηματοδότησης

Στην ανακοίνωσή της, της 19ης Ιανουαρίου 2021, η Επιτροπή ανήγγειλε τη δημιουργία ενωσιακού μηχανισμού επιμερισμού εμβολίων για τη διάρθρωση της παροχής εμβολίων που χορηγούν τα κράτη μέλη στις χώρες-εταίρους μέσω της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», με ιδιαίτερη έμφαση στα Δυτικά Βαλκάνια, στις ανατολικές και νότιες γειτονικές χώρες και στην Αφρική.

Στις 21 Μαΐου 2021 κατά την παγκόσμια σύνοδο κορυφής της G20 για την υγεία στη Ρώμη, η πρόεδρος ανακοίνωσε πρωτοβουλία της «Ομάδας Ευρώπη» για την παρασκευή και την πρόσβαση σε εμβόλια, φάρμακα και τεχνολογίες υγείας στην Αφρική. Η πρωτοβουλία θα συμβάλει στη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για την τοπική παραγωγή στην Αφρική και στην αντιμετώπιση των φραγμών τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και από την πλευρά της ζήτησης. Θα υποστηριχθεί με 1 δισ. EUR από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς αναπτυξιακής χρηματοδότησης, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Το ποσό αυτό θα αυξηθεί περαιτέρω με συνεισφορές των κρατών μελών της ΕΕ.

Στις 22 Ιουλίου 2021 η πρόεδρος ανακοίνωσε τη σταθερή δέσμευση ότι η «Ομάδα Ευρώπη» θα προσφέρει τουλάχιστον 200 εκατομμύρια δόσεις σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος έως το τέλος του έτους. Οι περισσότερες απ’ αυτές τις δόσεις θα χορηγηθούν μέσω του COVAX.

Στις 11 Οκτωβρίου 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την τροποποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2021. Θα παράσχει επιπλέον 450 εκατ. EUR για την επίτευξη του στόχου του 1,3 δισ. EUR, ποσό που απαιτείται για την εξασφάλιση επιπλέον 200 εκατομμυρίων δόσεων εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 για χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος μέσω του COVAX, όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης. 

Στις 29 Νοεμβρίου 2021, με την ευκαιρία της δεύτερης ειδικής συνόδου της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ σκοπεύει να μοιραστεί τουλάχιστον 700 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων έως τα μέσα του 2022 με χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Το ποσό αυτό προστίθεται στη χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ που έχει ήδη χορηγηθεί για τη δημιουργία του ACT-Accelerator.