Przejdź do treści głównej
Agriculture and rural development

Rozwój obszarów wiejskich

Wspólna polityka rolna wspiera dynamikę i rentowność obszarów wiejskich poprzez finansowanie i działania wspierające rozwój obszarów wiejskich.

Rolnicy, twój głos ma znaczenie

Dołącz do ankiety dotyczącej uproszczenia, aby podzielić się z nami swoimi głównymi źródłami obaw.

Wsparcie WPR na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) wspiera wkład WPR w realizację unijnych celów w zakresie rozwoju obszarów wiejskich. Budżet EFRROW na lata 2021–2027 wynosi 95,5 mld euro, co obejmuje wkład w wysokości 8,1 mld euro z unijnego instrumentu odbudowy gospodarki Next Generation EU, który ma pomóc zmierzyć się z wyzwaniami związanymi z pandemią COVID-19.

Przepisy dotyczące wydatków na rozwój obszarów wiejskich w latach 2021–2022 zostały określone w rozporządzeniu przejściowym w sprawie WPR, przyjętym 23 grudnia 2020 r. Rozporządzenie w dużej mierze rozszerza zakres obecnych przepisów (początkowo obowiązujących w latach 2014–2020), wprowadzając pewne dodatkowe elementy w celu zapewnienia płynnego przejścia na nową WPR, która ma wejść w życie 2023 r.

Więcej informacji

Rozwój obszarów wiejskich – wykresy i dane liczbowe

Poprzednie okresy programowania

Programy rozwoju obszarów wiejskich

Kraje UE wdrażają finansowanie z EFRROW za pośrednictwem programów rozwoju obszarów wiejskich. Programy te są współfinansowane z budżetów krajowych i mogą być opracowywane na szczeblu krajowym lub regionalnym. Choć Komisja Europejska zatwierdza i monitoruje programy rozwoju obszarów wiejskich, decyzje dotyczące wyboru projektów i przyznawania środków finansowych są podejmowane przez krajowe i regionalne instytucje zarządzające.

Każdy program rozwoju obszarów wiejskich musi dotyczyć co najmniej czterech z następujących sześciu priorytetów EFRROW:

  • wspieranie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie i leśnictwie oraz na obszarach wiejskich
  • wspieranie rentowności i konkurencyjności wszystkich gałęzi rolnictwa oraz propagowanie nowatorskich technik rolniczych i zrównoważonej gospodarki leśnej
  • poprawa organizacji łańcucha żywnościowego, warunków życia zwierząt i zarządzania ryzykiem w rolnictwie
  • wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami oraz przechodzenia w sektorze rolnym, spożywczym i leśnym na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmiany klimatu
  • odtwarzanie, ochrona i wzmacnianie ekosystemów powiązanych z rolnictwem i leśnictwem
  • wspieranie integracji społecznej, zmniejszania ubóstwa i rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich.

Priorytety EFRROW są z kolei podzielone na 18 szczegółowych obszarów docelowych. W swoich programach kraje UE określają cele związane z wybranymi przez nie priorytetami i obszarami docelowymi, a także strategię osiągnięcia swoich celów.

Opracowując swoje strategie, kraje wybierają spośród 20 szeroko zakrojonych środków z zakresu polityki, które można dostosować do warunków krajowych i regionalnych, aby zrealizować przynajmniej jeden z priorytetów EFRROW. Pomiar stanu realizacji celów jest monitorowany za pomocą wspólnych ram monitorowania i oceny.

Istotne cechy programów rozwoju obszarów wiejskich

Wydatki na klimat i środowisko

Co najmniej 30 proc. środków każdego programu rozwoju obszarów wiejskich należy przeznaczyć na działania związane ze środowiskiem i zmianą klimatu. Większość będzie przekazywana za pośrednictwem dotacji i rocznych płatności dla rolników, którzy zastosują praktyki bardziej przyjazne środowisku.

Wspieranie działań lokalnych

Co najmniej 5 proc. środków programu rozwoju obszarów wiejskich należy przeznaczać na działania oparte na podejściu LEADER/rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność.

Promowanie inteligentnych wsi

Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą również wspierać inicjatywę inteligentna wieś, która ma na celu stworzenie wszechstronnego zestawu narzędzi sprzyjających innowacjom w zakresie usług na obszarach wiejskich w całej Europie, umożliwiających wprowadzanie tych innowacji oraz zwiększających ich zasięg. Rozwiązywane są wspólne problemy, przed którymi stoją mieszkańcy obszarów wiejskich.

Instrumenty finansowe

EFRROW, za pośrednictwem instrumentów finansowych, stanowi źródło kredytów i pożyczek, mikrokredytów, gwarancji i akcji dostępnych dla beneficjentów w sektorze rolnictwa, leśnictwa i na obszarach wiejskich, którzy podejmują opłacalne finansowo projekty wspierające priorytety EFRROW. Platforma doradcza fi-compass zawiera dalsze informacje na temat instrumentów finansowych EFRROW.

Europejska sieć na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Europejska Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich służy jako centrum wymiany informacji o tym, w jaki sposób polityka rozwoju obszarów wiejskich, programy, projekty i inne inicjatywy funkcjonują w praktyce i w jaki sposób można je udoskonalić, aby osiągnąć jeszcze lepsze rezultaty. Jej celem jest dotarcie do wszystkich zainteresowanych rozwojem obszarów wiejskich w Europie i zaangażowanych w taki rozwój.

Europejska Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich wspiera skuteczne wdrażanie programów rozwoju obszarów wiejskich państw członkowskich, wspierając gromadzenie wiedzy i dzielenie się nią, jak również ułatwiając wymianę informacji i współpracę obszarów wiejskich w całej Europie. Sieć ta dostarcza wielu informacji na temat wdrażania programów rozwoju obszarów wiejskich w całej UE, takich jak:

Dwie jednostki wspierające pośredniczą we wdrażaniu tych działań: punkt kontaktowy Europejskiej Sieci na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz europejskie biuro pomocy ds. ewaluacji rozwoju obszarów wiejskich.

    LEADER

    LEADER jest podejściem „oddolnym”, w ramach którego rolnicy, przedsiębiorstwa wiejskie, organizacje lokalne, władze publiczne i osoby fizyczne z różnych sektorów tworzą lokalne grupy działania. Lokalne grupy działania przygotowują własne strategie rozwoju lokalnego oraz zarządzają swoimi budżetami.

    Podejście LEADER wzmacnia więzi w społecznościach lokalnych, zachęca do innowacji w różnych sektorach i ułatwia wymianę wiedzy między lokalnymi grupami działania na szczeblu krajowym i ogólnounijnym.

    Sukces podejścia LEADER w ciągu ostatnich 30 lat sprawił, że zostało ono przyjęte przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERRR), Europejski Fundusz Społeczny (EFS) oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) jako część szerszego rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność. Obecnie grupy LEADER/grupy rozwoju lokalnego kierowane przez społeczność zarządzają dziesiątkami tysięcy projektów, które przynoszą korzyści gospodarcze, kulturowe, społeczne i środowiskowe na obszarach wiejskich w Europie.

    Europejska Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich dostarcza szczegółowych informacji na temat podejścia LEADER, w tym zasoby, zestawy narzędzi i bazy danych na temat lokalnych grup działania.

    Europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz rolnictwa

    Europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa (EIP-Agri) wspiera również realizację celów rozwoju obszarów wiejskich poprzez zachęcanie do innowacji w rolnictwie i społecznościach wiejskich.

    EIP-Agri powstało w celu wypełnienia luki pomiędzy innowacyjnymi rozwiązaniami stworzonymi przez naukowców a wprowadzaniem nowych technologii przez osoby mieszkające i pracujące na obszarach wiejskich. Poprzez tworzenie partnerstw między tymi, którzy ostatecznie będą korzystać z nowych technologii, a tymi, które ich tworzą, EIP-AGRI dąży do przyspieszenia wprowadzania zmian.

    Przyszłość rozwoju obszarów wiejskich

    W ramach nowej WPR od 2023 r. działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich zostaną włączone do ram krajowych planów strategicznych WPR.  

    W ramach tego systemu Komisja chce lepiej stawić czoła obecnym i przyszłym wyzwaniom, takim jak zmiana klimatu oraz wymiana pokoleń, a jednocześnie dalej wspierać unijnych rolników w zrównoważonym i konkurencyjnym sektorze rolnym. Działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich wniosą również istotny wkład w realizację kluczowych priorytetów i strategii Komisji, takich jak Europejski Zielony Ład i długoterminowa wizja obszarów wiejskich.

    Podstawa prawna

    Rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 – ustanowienie wspólnych przepisów dotyczących europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych

    Rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 – wsparcie rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

    Rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej

    Rozporządzenie (UE) nr 1310/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

    Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 807/2014 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich i wprowadzenie przepisów przejściowych

    Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 640/2014 w sprawie zintegrowanego systemu zarządzania, warunków odmowy lub wycofania płatności oraz kar administracyjnych mających zastosowanie do płatności bezpośrednich, wsparcia rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności

    Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 809/2014 – ustanowienie zasad stosowania rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli, środków rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności

    Wydarzenia