Informacje ogólne
Za organizowanie i zapewnianie świadczeń zdrowotnych i opieki medycznej odpowiedzialne są przede wszystkim państwa członkowskie. W związku z tym polityka zdrowotna UE służy uzupełnieniu polityk krajowych i zapewnieniu ochrony zdrowia we wszystkich obszarach polityki UE.
Polityka i działania UE dotyczące zdrowia publicznego mają na celu:
- ochronę i poprawę zdrowia obywateli Unii Europejskiej;
- wspieranie modernizacji infrastruktury ochrony zdrowia;
- poprawę skuteczności systemów opieki zdrowotnej w Europie.
Strategiczne zagadnienia związane ze zdrowiem są omawiane przez przedstawicieli władz krajowych oraz Komisji Europejskiej w ramach grupy roboczej wysokiego szczebla ds. zdrowia publicznego. We wdrażaniu strategii UE w dziedzinie zdrowia współuczestniczą instytucje UE, władze państwowe, regionalne i lokalne oraz inne zainteresowane grupy.
Rola Komisji Europejskiej
Rola Komisji Europejskiej polega na wspieraniu starań państw członkowskich, mających na celu ochronę i poprawę zdrowia obywateli oraz zapewnienie dostępności, skuteczności i odporności krajowych systemów opieki zdrowotnej. Służą temu różne środki, między innymi:
- podejmowanie inicjatyw prawodawczych;
- udzielanie pomocy finansowej;
- koordynowanie i ułatwianie wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi i ekspertami w dziedzinie zdrowia;
- działania promujące zdrowie.
Prawodawstwo
UE może przyjmować przepisy dotyczące zdrowia na mocy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej: art. 168 (ochrona zdrowia publicznego), art. 114 (zbliżanie ustawodawstw) i art. 153 (polityka społeczna). Obszary, w których UE przyjęła akty prawne, obejmują:
- prawa pacjentów w ramach transgranicznej opieki zdrowotnej;
- produkty lecznicze i wyroby medyczne (monitorowanie bezpieczeństwa leków, sfałszowane produkty lecznicze, badania kliniczne);
- poważne transgraniczne zagrożenia zdrowia;
- tytoń;
- organy, krew, tkanki i komórki.
Rada Unii Europejskiej może również wydawać zalecenia dotyczące zdrowia publicznego skierowane do państw członkowskich.
Inwestycje w zdrowie
Komisja wspiera inwestowanie w zdrowie jako szerzej zakrojony środek osiągnięcia inteligentnego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Obejmuje to:
- wspieranie wydajnych, dostępnych i sprawnie działających systemów opieki zdrowotnej;
- inwestowanie w zdrowie poprzez zapobieganie chorobom i promocję zdrowia;
- wspieranie zabezpieczenia zdrowotnego jako sposobu na zmniejszenie nierówności i walkę z wykluczeniem społecznym.
Instrumenty współfinansowania
- Program w dziedzinie zdrowia wspiera finansowo projekty w obszarze promocji zdrowia, bezpieczeństwa zdrowotnego i informacji na temat zdrowia.
- Program badawczy „Horyzont 2020” wspiera projekty w obszarach takich jak biotechnologia i technologie medyczne.
- Polityka spójności UE wspiera inwestycje w dziedzinie zdrowia w poszczególnych krajach i regionach UE.
- Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych.
Priorytety na lata 2016–2020
Działanie UE w dziedzinie zdrowia publicznego wiąże się głównie z środkami zachęty i współpracy. Komisja Europejska odgrywa tu ważną rolę wspomagającą, zapewniając wytyczne i narzędzia służące promowaniu współpracy i wspierające skuteczniejsze działanie krajowych systemów. Działania skupiają się na następujących wyzwaniach:
- osiągnięcie większej opłacalności;
- konkurencyjność i bezpieczeństwo;
- rozwiązywanie pojawiających się nowych zagrożeń globalnych, takich jak odporność na środki przeciwdrobnoustrojowe;
- tworzenie polityki opartej na solidnych dowodach;
- przeciwdziałanie czynnikom ryzyka chorób niezakaźnych;
- promowanie szczepień.