Overzicht
De EU-landen hebben de primaire verantwoordelijkheid voor het organiseren en verstrekken van gezondheidsdiensten en medische zorg. Het gezondheidsbeleid van de EU vormt dus slechts een aanvulling op het nationale beleid, en zorgt ervoor dat in het hele EU-beleid rekening wordt gehouden met de bescherming van de gezondheid.
EU-beleid en acties op het gebied van de volksgezondheid hebben tot doel:
- de gezondheid van de burgers van de EU te beschermen en te verbeteren
- de modernisering van de gezondheidsinfrastructuur te ondersteunen
- de efficiëntie van de gezondheidszorgstelsels in Europa te verbeteren
In een werkgroep op hoog niveau bespreken vertegenwoordigers van de nationale overheden en de Europese Commissie strategische gezondheidskwesties. Voor de uitvoering van de gezondheidsstrategie zorgen de EU-instellingen, de EU-lidstaten, regionale en lokale overheden en andere belangengroepen.
Rol van de Europese Commissie
De rol van de Europese Commissie is het ondersteunen van de inspanningen van de EU-lidstaten om de gezondheid van hun burgers te beschermen en te verbeteren en om de toegankelijkheid, doeltreffendheid en veerkracht van hun gezondheidsstelsels te waarborgen. Zij doet dit op verschillende manieren, onder meer door:
- Voorstellen voor wetgeving
- Financiële steun
- Coördinatie en facilitering van de uitwisseling van goede werkwijzen tussen EU-landen en gezondheidsdeskundigen
- Gezondheidsbevorderingsactiviteiten
Wetgeving
De EU kan gezondheidswetgeving vaststellen op grond van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie: artikel 168 (bescherming van de volksgezondheid), artikel 114 (onderlinge aanpassing van de wetgevingen) en artikel 153 (sociaal beleid). De EU heeft onder meer op de volgende terreinen wetgeving vastgesteld:
- Rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg
- Farmaceutische producten en medische apparatuur (geneesmiddelenbewaking, namaakgeneesmiddelen, klinische tests)
- Ernstige internationale bedreigingen voor de volksgezondheid
- Tabak
- Organen, bloed, weefsels en cellen
De Raad van de EU kan ook aanbevelingen over de volksgezondheid richten aan de EU-lidstaten.
Investeren in gezondheid
De Commissie bevordert investeringen in gezondheid omdat die bijdragen tot het verwezenlijken van slimme, duurzame en inclusieve groei. Het gaat daarbij om:
- Efficiënte, toegankelijke en veerkrachtige zorgstelsels
- Ziektepreventie en gezondheidsbevordering
- Ziektekostenverzekeringen als middel om ongelijkheid tegen te gaan en sociale uitsluiting te voorkomen
Instrumenten voor medefinanciering
- Het gezondheidsprogramma kan projecten financieren op het gebied van gezondheidsbevordering, -bescherming en -informatie.
- Het onderzoeksprogramma Horizon 2020 steunt projecten op terreinen zoals biotechnologie en medische technieken.
- In het kader van het EU-cohesiebeleid steunt de EU investeringen in de volksgezondheid in de EU-landen en -regio's.
- Het Europees Fonds voor strategische investeringen
Prioriteiten voor 2016-2020
Het optreden van de EU op het gebied van de volksgezondheid bestaat vooral uit stimulansen en maatregelen om samenwerking te bevorderen. De Europese Commissie heeft dus een belangrijke ondersteunende rol en helpt de nationale gezondheidsstelsels efficiënter te werken. De belangrijkste doelstellingen hierbij:
- Meer kosteneffectiviteit
- Concurrentievermogen en veiligheid verzoenen
- Nieuwe wereldwijde bedreigingen zoals antimicrobiële resistentie aanpakken
- Wetenschappelijk gefundeerd beleid
- De risicofactoren voor niet-overdraagbare ziekten aanpakken
- Vaccinatie bevorderen