e-Zdrowie

e-Zdrowie a COVID-19

Aplikacje mobilne służące do ustalania kontaktów zakaźnych i ostrzegania mogą pomóc ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa wywołującego COVID-19 i wesprzeć stopniowe znoszenie środków izolacji przez:

  • powiadamianie użytkowników o tym, czy znajdowali się w pobliżu osób zakażonych (przez więcej niż 15 minut w odległości poniżej 2 metrów),

  • zachęcanie użytkowników do informowania organów ds. zdrowia i do zwracania się o pomoc.

Komisja Europejska i kraje UE określiły wspólne podejście w kwestii skutecznych aplikacji służących do ustalania kontaktów zakaźnych i ostrzegania. W tym celu stworzyły ogólnounijny system zapewniający interoperacyjność – tzw. „bramę sieciową”.

Aplikacja umożliwia mieszkańcom Europy:

  • podróżowanie z jedną aplikacją w obrębie UE oraz

  • ostrzeganie o kontakcie z wirusem COVID-19, jeżeli dana osoba znajdowała się przez pewien czas w pobliżu osoby zakażonej.

Co ważne, nigdy nie ujawnia się tożsamości osób zakażonych COVID.

Aplikacje umożliwiające ustalanie kontaktów zakaźnych są dobrowolnie instalowane przez użytkowników i działają w oparciu o technologię Bluetooth, która umożliwia wykrywanie innych urządzeń w pobliżu i która nie aktywuje funkcji śledzenia lokalizacji użytkowników.

Aplikacje te ostrzegają osoby, które znajdowały się przez pewien czas w pobliżu osoby zakażonej, tak aby mogły one podjąć niezbędne kroki w celu ochrony siebie i osób z najbliższego otoczenia, takie jak samoizolacja i wykonanie testu. Pozwala to zapobiec dalszemu przenoszeniu zakażenia.

Jednakże prywatność użytkowników aplikacji i ich dane muszą być chronione. Organy krajowe zdezaktywują aplikacje wraz z końcem pandemii, a użytkownicy mają prawo do ich odinstalowania w dowolnym momencie.

Jak działa system interoperacyjności?

Do otrzymania ostrzeżeń wystarczy, że użytkownicy będą mieli zainstalowaną tylko jedną aplikację – nawet gdy będą za granicą. Brama sieciowa będzie sprawnie odbierać i przekazywać dalej losowe identyfikatory między aplikacjami krajowymi, aby zminimalizować ilość wymienianych danych.

W przyszłości coraz więcej krajów europejskich uzyska możliwość przyłączenia się do bramy sieciowej przez podłączenie swoich krajowych aplikacji służących do ustalania kontaktów zakaźnych i ostrzegania, i tym samym wykorzysta w pełni potencjał takich aplikacji do przerwania transgranicznego łańcucha zakażeń koronawirusem i ratowania życia.

Uczestniczące państwa UE, reprezentowane przez wyznaczone organy krajowe, są współadministratorami danych przetwarzanych w ramach bramy sieciowej. Podmioty te muszą udostępniać użytkownikom odpowiednie informacje dotyczące przetwarzania ich danych osobowych w ramach europejskiej bramy federacyjnej zgodnie z art. 13 RODO (tzw. polityka ochrony prywatności). 

Aby wesprzeć współadministratorów w wypełnianiu ich obowiązków zgodnie z art. 35 RODO, Komisja Europejska przygotowała dokument zawierający informacje dotyczące europejskiej usługi bramy federacyjnej; dokument ten może być wykorzystywana przez państwa członkowskie jako element ich własnej ocena skutków dla ochrony danych do celów wymiany danych osobowych za pośrednictwem tej bramy. W celu ochrony bezpieczeństwa przetwarzania danych publikacja nie obejmie części dokumentu, w której opisane są wdrożone środki bezpieczeństwa.

Wytyczne dotyczące zestawu instrumentów i interoperacyjności

16 kwietnia 2020 r. kraje UE, wspierane przez Komisję, przyjęły unijny zestaw instrumentów wspomagający stosowanie, podczas pandemii koronawirusa, aplikacji mobilnych służących do ustalania kontaktów zakaźnych i ostrzegania i równocześnie chroniących prywatność. 13 maja 2020 r. kraje UE, przy wsparciu Komisji Europejskiej, przyjęły wytyczne dotyczące interoperacyjności w UE zatwierdzonych aplikacji mobilnych służących do ustalania kontaktów zakaźnych, a 30 czerwca 2020 r. – zestaw specyfikacji technicznych.

Podstawową zasadą przyjętą w wytycznych jest umożliwienie użytkownikom korzystania z jednej aplikacji niezależnie od tego, gdzie konkretnie w UE przebywają. Brama sieciowa ułatwiająca interoperacyjność łączy krajowe aplikacje służące do ustalania kontaktów zakaźnych przez serwery, co zapewnia niezakłóconą pracę aplikacji również w innych krajach UE. Warunki przetwarzania danych w ramach bramy sieciowej określono w przyjętej przez Komisję decyzji wykonawczej.

Dodatkowe informacje