Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο
Public Health

Κανονισμός για την προμήθεια και τη χρήση βιοκτόνων

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 528/2012 βελτιώνει τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας, της υγείας των ζώων και του περιβάλλοντος.

Ο κανονισμός θεσπίζει κανόνες για:

Ειδικότερα, ορίζει ότι ένα βιοκτόνο δεν μπορεί να διατίθεται στην αγορά ή να χρησιμοποιείται παρά μόνον εάν περιέχει εγκεκριμένες δραστικές ουσίες και του έχει χορηγηθεί άδεια.

Ο κανονισμός περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για τη μείωση των πειραμάτων σε ζώα, καθώς καθίσταται υποχρεωτική η κοινοχρησία δεδομένων σχετικά με μελέτες σε σπονδυλωτά και προωθείται μια πιο ευέλικτη και «έξυπνη» προσέγγιση όσον αφορά τα πειράματα.

Έκθεση για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012

Σύμφωνα με το άρθρο 65 παράγραφος 4, η Επιτροπή οφείλει να συντάσσει ανά πενταετία έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού. Η έκθεση αυτή βασίζεται στις εκθέσεις που υποβάλλουν τα κράτη μέλη. Η πρώτη έκθεση δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2021.

Άρθρο 2

Ο κανονισμός περιγράφει τις γενικές αρχές και τα προϊόντα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για τα βιοκτόνα. Στον κανονισμό περιλαμβάνονται τα μείγματα, τα αντικείμενα και τα υλικά που έχουν υποστεί κατεργασία με βιοκτόνα, ιδίως τα έπιπλα και τα υφάσματα, καθώς και μια διάταξη για τη διπλή χρήση που καλύπτει τα βιοκτόνα με διπλή λειτουργία.

Άρθρο 3

Το άρθρο αυτό περιλαμβάνει τους ισχύοντες ορισμούς, κάνοντας διάκριση μεταξύ αυτών των ουσιών, των μειγμάτων και των αντικειμένων που πρέπει να θεωρούνται βιοκτόνα και εκείνων που δεν πρέπει, κάνοντας επίσης διάκριση μεταξύ των αντικειμένων που είναι βιοκτόνα και των κατεργασμένων αντικειμένων.

Πειράματα σε ζώα

Μολονότι ο κανονισμός δεν απαγορεύει εντελώς τα πειράματα σε ζώα, επιχειρεί να τα ελαχιστοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερο. Το άρθρο 62 προβλέπει την υποχρέωση κοινοχρησίας των δεδομένων που αφορούν δοκιμές σε σπονδυλωτά έναντι δίκαιης αμοιβής, καθώς και την απαγόρευση να επαναλαμβάνονται οι δοκιμές αυτές, η οποία αποσκοπεί στην εξοικονόμηση δαπανών και τη διάσωση των ζώων.

Ενθαρρύνει επίσης την κοινοχρησία δεδομένων για δοκιμές χωρίς τη χρήση ζώων, με σκοπό να μειωθεί το συνολικό κόστος της νομοθεσίας για τον κλάδο και να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη των προσπαθειών. Εφόσον είναι αναγκαίο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) συμμετέχει στη διαδικασία κοινοχρησίας δεδομένων.

Επιπλέον, η χρήση των ζώων για επιστημονικούς σκοπούς πρέπει να συνάδει με τις διατάξεις της οδηγίας 2010/63/ΕΕ, η οποία άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2013. Η οδηγία αυτή ενισχύει και βελτιώνει σημαντικά τη νομοθεσία στον εν λόγω τομέα.

Πώς και από ποιον χορηγείται η άδεια για τα προϊόντα;

Για να χορηγηθεί η άδεια που απαιτείται για την προμήθεια και τη χρήση των προϊόντων αυτών, οι εταιρείες πρέπει να αποδείξουν ότι το συγκεκριμένο προϊόν είναι αποτελεσματικό και δεν παρουσιάζει σοβαρούς κινδύνους για τον άνθρωπο, τα ζώα ή το περιβάλλον.

Οι χώρες της ΕΕ είναι υπεύθυνες για την αδειοδότηση των βιοκτόνων που διατίθενται στην αγορά στην επικράτειά τους με διαδικασίες αμοιβαίας αναγνώρισης μεταξύ τους. Ορισμένα είδη προϊόντων μπορούν να εγκριθούν, κατόπιν αίτησης των εταιρειών, από την Επιτροπή σε επίπεδο ΕΕ ώστε οι εν λόγω εταιρείες να μπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα αυτά σε ολόκληρη την αγορά της ΕΕ.

Ρόλος του ECHA

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) είναι υπεύθυνος για την παροχή τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης στην εφαρμογή του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012. Μέσω της Επιτροπής Βιοκτόνων, παρέχει γνωμοδοτήσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με:

Βάσει των γνωμοδοτήσεων του ECHA, στη συνέχεια η Επιτροπή αποφασίζει για την έγκριση των δραστικών ουσιών και τη χορήγηση αδειών για τα βιοκτόνα από την Ένωση.

Ο ECHA παρέχει γραμματειακή υποστήριξη στην ομάδα συντονισμού, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε εθνικό επίπεδο στη διαδικασία αμοιβαίας αναγνώρισης των αδειών για τα προϊόντα μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Ο ECHA είναι επίσης υπεύθυνος για την τήρηση του μητρώου βιοκτόνων (R4BP), ένα σύστημα ΤΠ που χρησιμοποιείται για:

  • την υποβολή αιτήσεων στο πλαίσιο του κανονισμού
  • την ανταλλαγή πληροφοριών ενώ αξιολογούνται οι αιτήσεις
  • τη διάδοση πληροφοριών μόλις εγκριθούν οι δραστικές ουσίες και χορηγηθούν οι άδειες για τα προϊόντα.

Ο ECHA διαχειρίζεται επίσης τον κατάλογο των προμηθευτών δραστικών ουσιών που καθορίστηκε δυνάμει του άρθρου 95 και τις σχετικές αιτήσεις. Ο ECHA αξιολογεί περαιτέρω την τεχνική ισοδυναμία και τις έρευνες για την κοινοχρησία δεδομένων.

Ομάδα εμπειρογνωμόνων και μόνιμη επιτροπή

Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, η οποία απαρτίζεται από εκπροσώπους των αρμόδιων αρχών σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού για τα βιοκτόνα, επικουρεί την Επιτροπή στην προετοιμασία των πολιτικών πρωτοβουλιών, των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, καθώς και στην εφαρμογή του κανονισμού για τα βιοκτόνα, και κυρίως στον συντονισμό ορισμένων δραστηριοτήτων των κρατών μελών. Οι εκπρόσωποι ΜΚΟ και του κλάδου μπορούν επίσης να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων ως παρατηρητές.

Η Μόνιμη Επιτροπή Βιοκτόνων απαρτίζεται από εκπροσώπους των χωρών της ΕΕ και την προεδρία της επιτροπής ασκεί εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εκδίδει γνώμες επί σχεδίων νομοθετικών μέτρων που σκοπεύει να θεσπίσει η Επιτροπή.

Τα πρακτικά των συνεδριάσεων της ομάδας εμπειρογνωμόνων και της Μόνιμης Επιτροπής, είναι διαθέσιμα εδώ.

Αρμόδιες αρχές

Ο κατάλογος των αρμόδιων αρχών, των γραφείων υποστήριξης και των ενδιαφερόμενων μερών για την εφαρμογή του κανονισμού είναι διαθέσιμη εδώ.