Iarmhairtí an athraithe aeráide

Oighear ag leá agus leibhéal na farraige ag ardú

Méadaíonn uisce má théitear é. Tá oighearchlúideacha agus oighearshruthanna ag na moil ag leá de dheasca an téimh dhomhanda chomh maith.

Dá bhrí sin, tá leibhéil na farraige ag ardú, agus bíonn tuilte agus creimeadh ann cois cósta agus ar thalamh íseal dá bharr.

Aimsir fhoircneach, athrú ar limistéir bháistí

Bíonn báisteach throm agus aimsir fhoircneach ann níos minice. Is féidir tuillte agus laghdú ar cháilíocht an uisce a bheith ann dá bharr, agus laghdú ar na hacmhainní uisce atá ann i réigiúin áirithe freisin.

Iarmhairtí don Eoraip

• Is minice anois ná riamh tonnta teasa, dóiteáin foraoise agus triomaigh i ndeisceart agus lár na hEorpa.
• Tá réigiún na Meánmhara ag éirí níos tirime, rud a fhágann go bhfuil baol níos mó ar thriomach agus falscaithe ann.
• Tá tuaisceart na hEorpa cuid mhaith níos fliche, agus d'fhéadfadh tuillte geimhridh a bheith ann níos minice amach anseo.
• Tá limistéir uirbeacha, áit ina bhfuil cónaí anois ar cheathrar Eorpach as cúigear, i mbaol ó thonnta teasa, tuilte nó ardú ar leibhéil na farraige, agus is minic nach mbíonn siad ullamh chun dul i ngleic le hiarmhairtí an athraithe aeráide. 

Iarmhairtí do na tíortha i mbéal forbartha

Tá go leor de na tíortha bochta i mbéal forbartha i measc na dtíortha is mó atá thíos leis an athrú aeráide. Is minic a bhíonn na daoine atá ina gcónaí sna tíortha sin ag brath go mór ar a dtimpeallacht nádúrtha, agus is lú na hacmhainní atá acu chun déileáil leis an athrú aeráide.

Rioscaí do shláinte an duine

Tá tionchar á imirt ag an athrú aeráide cheana féin ar an tsláinte:

• Tá méadú ar an líon básanna de dheasca teasa i réigiúin áirithe agus laghdú ar an líon básanna de dheasca fuachta i réigiúin eile.
• Tá athruithe ar dháileadh roinnt galar uisce-iompartha agus iompróirí gnácha galar ag titim amach cheana féin.

Costais ar an tsochaí agus ar an ngeilleagar

Má dhéantar damáiste do réadmhaoin agus infreastruchtúir agus do shláinte an duine, bíonn costais mhóra aige sin ar an tsochaí agus ar an ngeilleagar.

Idir 1980 agus 2011 bhí tionchar ag tuilte ar níos mó ná 5.5 milliún duine agus bhí caillteanais dhíreacha eacnamaíochta os cionn €90 billiún ann dá ndeasca.

Bíonn tionchar ar leith ag an athrú aeráide ar earnálacha a bhíonn ag brath go mór ar leibhéil áirithe teochta agus báistí, mar shampla: talmhaíocht, foraoiseacht, giniúint fuinnimh agus turasóireacht.

Rioscaí d'ainmhithe fiáine

Tá an t-athrú aeráide ag tarlú chomh tapa sin go bhfuil deacrachtaí ag go leor cineálacha plandaí agus ainmhithe dul i ngleic leis.

Is iomaí speiceas talún, fionnuisce agus mara atá bogtha chuig suíomh nua cheana féin. Tá speiceas áirithe plandaí agus ainmhithe ann ar mó baol a ndíothaithe mura gcuirfear srian ar an méadú ar an meánteocht dhomhanda.