Τι είναι οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία;

Πρόκειται για τη δέσμευση που ανέλαβαν όλα τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλοι οι νέοι κάτω των 25 ετών θα λαμβάνουν ποιοτική προσφορά

• εργασίας,
• συνεχούς εκπαίδευσης,
• μαθητείας,
• πρακτικής άσκησης,

εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που χάνουν τη δουλειά τους ή εξέρχονται από την επίσημη εκπαίδευση.

Όλες οι χώρες της ΕΕ δεσμεύτηκαν να εφαρμόζουν τις Εγγυήσεις για τη Νεολαία σε σύσταση του Συμβουλίου του Απριλίου 2013.

Memo - Ανακοίνωση σχετικά με τις Εγγυήσεις για τη Νεολαία και την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων: ερωτήσεις και απαντήσεις (Οκτώβριος 2016)

Τι έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα;

Οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία είναι πλέον πραγματικότητα σε όλη την ΕΕ, έχοντας συμβάλει στη βελτίωση της ζωής εκατομμυρίων νεαρών Ευρωπαίων.

• Από το 2014, κάθε χρόνο πάνω από 5 εκατομμύρια νέοι εγγράφονται σε προγράμματα Εγγυήσεων για τη Νεολαία.
• Από το 2014, κάθε χρόνο πάνω από 3,5 εκατομμύρια νέοι εγγεγραμμένοι σε προγράμματα Εγγυήσεων για τη Νεολαία αποδέχονται μια προσφορά εργασίας, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας ή πρακτικής άσκησης. 
• Περισσότεροι από τα δύο τρίτα των νέων που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα Εγγυήσεων για τη Νεολαία το 2016 αποδέχθηκαν προσφορά εργασίας, εκπαίδευσης, πρακτικής άσκησης ή μαθητείας.
• Η Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων έχει βοηθήσει άμεσα πάνω από 1,7 εκατομμύρια νέους σε όλη την ΕΕ.

Βίντεο: Εγγυήσεις για τη Νεολαία/ Μαρτυρίες και σχέδια της Πρωτοβουλίας για την Απασχόληση των Νέων (ΠΑΝ)

Τέσσερα χρόνια αφότου ξεκίνησαν οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία, η κατάσταση των νέων στην αγορά εργασίας βελτιώθηκε σημαντικά:

• Υπάρχουν σχεδόν 2 εκατομμύρια λιγότεροι άνεργοι νέοι στην ΕΕ και 1 εκατομμύριο λιγότεροι νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ).
• Η ανεργία των νέων μειώθηκε από το ανώτατο ποσοστό του 23,7% το 2013 σε 18,7% το 2016.
• Το ποσοστό νέων ηλικίας 15-24 ετών εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης μειώθηκε από 13,2% το 2012 σε 11,5% το 2016.

Ακόμη κι αν οι τάσεις αυτές αποδοθούν σε κυκλικούς παράγοντες, οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία επιταχύνουν την πρόοδο, καθώς αυξάνουν τις ευκαιρίες που προσφέρονται στους νέους.

Ανακοίνωση: Οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία και η Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων τρία έτη μετά

Ενημερωτικό δελτίο για όλη την ΕΕ σχετικά με τις Εγγυήσεις για τη Νεολαία και την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων - τρία χρόνια μετά

Παραδείγματα

Οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία έχουν διευκολύνει σημαντικά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και την καινοτομία στον σχεδιασμό πολιτικής σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Το διάστημα 2013-2015, τα κράτη μέλη υιοθέτησαν συνολικά 132 μεταρρυθμίσεις για την αγορά εργασίας, οι οποίες στόχευαν στους νέους και εστίαζαν κυρίως στις πολιτικές απασχόλησης των νέων. Τα κράτη μέλη μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τον βαθμό στον οποίο οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία έχουν λειτουργήσει ως μοχλός για μεταρρυθμίσεις.

Σημαντικές μεταρρυθμίσεις και καινοτόμα μέτρα έχουν εισαχθεί στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων Εγγυήσεων για τη Νεολαία.

• Για παράδειγμα, στη Βουλγαρία, δημιουργήθηκε το 2015 ένα δίκτυο διαμεσολαβητών για νέους με σκοπό να προσεγγίσει τους μη εγγεγραμμένους ΕΑΕΚ στο άμεσο περιβάλλον τους και να τους βγάλει από την αδράνεια. Οι διαμεσολαβητές για νέους λειτουργούν ως συνδετικός κρίκος με δημόσια ιδρύματα που παρέχουν κοινωνικές, ιατρικές, εκπαιδευτικές και άλλες υπηρεσίες.
• Το σύστημα μαθητείας στην Ισπανία έχει υποστεί σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των μαθητευομένων από 4.000 σε 15.000 εντός τριών μόνο ετών (μεταξύ 2013 και 2016). Την ίδια περίοδο, ο αριθμός των επιχειρήσεων που συμμετείχαν σε προγράμματα μαθητείας αυξήθηκε από μόλις 500 σε 5.660.
• Το 2015, η Φινλανδία δημιούργησε κέντρα ενιαίας εξυπηρέτησης για τους νέους, με στόχο να ενισχυθούν και να απλουστευτούν οι υπηρεσίες που παρέχονται στους νέους και να εξαλειφθεί η επικάλυψη των δραστηριοτήτων. Τα κέντρα, με παρουσία σε 35 δήμους μέχρι σήμερα, παρέχουν σε όλους τους νέους ηλικίας κάτω των 30 ετών εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες, όπως παροχή προσωπικών συμβουλών και καθοδήγησης, στήριξη στη διαχείριση της ζωής, επαγγελματικό προσανατολισμό, κοινωνικές δεξιότητες, καθώς και στήριξη σχετικά με την εκπαίδευση και την απασχόληση.

Στο έγγραφο εργασίας της Επιτροπής για την υλοποίηση των Εγγυήσεων για τη Νεολαία και την εφαρμογή της Πρωτοβουλίας για την Απασχόληση των Νέων θα βρείτε επισκόπηση των εθνικών μεταρρυθμίσεων και μέτρων.

Με ποιον τρόπο καταρτίζονται τα προγράμματα των Εγγυήσεων για τη Νεολαία;

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων προϋποθέτει τη στενή συνεργασία όλων των βασικών εμπλεκόμενων φορέων: δημόσιων αρχών, υπηρεσιών απασχόλησης, φορέων συμβουλευτικής υποστήριξης για θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού, ιδρυμάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, υπηρεσιών στήριξης των νέων, επιχειρήσεων, εργοδοτών, συνδικαλιστικών ενώσεων κ.λπ.

Η έγκαιρη παρέμβαση και η λήψη άμεσων μέτρων για τη στήριξη της δραστηριοποίησης των νέων είναι σημαντικά στοιχεία και, σε πολλές περιπτώσεις, προϋποθέτουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως βελτίωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και των συστημάτων κατάρτισης και ενίσχυση της ικανότητας των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης με σκοπό την υλοποίηση των Εγγυήσεων για τη Νεολαία.

Η ΕΕ στηρίζει τα κράτη μέλη στην προσπάθειά τους να καταρτίσουν τα εθνικά προγράμματα Εγγυήσεων για τη Νεολαία, μέσω σημαντικής χρηματοδότησης, στήριξης της πολιτικής καθώς και μέσω δραστηριοτήτων αμοιβαίας μάθησης. Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βοήθησε όλες τις χώρες της ΕΕ να αναπτύξουν το δικό τους Εθνικό Σχέδιο Υλοποίησης των Εγγυήσεων για τη Νεολαία. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ εθνικών αρχών, ιδίως μέσω του προγράμματος για την αμοιβαία μάθηση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση.

Σχέση κόστους-οφέλους των Εγγυήσεων για τη Νεολαία

Πρόσφατες έρευνες εκτιμούν ότι τα οφέλη από την κατάρτιση ενός εθνικού προγράμματος Εγγυήσεων για τη Νεολαία είναι πολύ υψηλότερα απ΄ ό,τι το σχετικό κόστος. Το συνολικό εκτιμώμενο κόστος της κατάρτισης προγραμμάτων Εγγυήσεων για τη Νεολαία στην Ευρωζώνη είναι περίπου 50 δισ. ευρώ ετησίως, ή 0,39 % του ΑΕΠ (Πηγή: EUROFOUND - Social Inclusion of Young People).

Ωστόσο, η αδράνεια θα είχε πολύ υψηλότερο κόστος. Οι νέοι που δεν εργάζονται, ούτε συμμετέχουν σε εκπαίδευση ή κατάρτιση, εκτιμάται ότι κοστίζουν στην ΕΕ 162 δισ. ευρώ (1,21% του ΑΕΠ) ετησίως – εξαιτίας των επιδομάτων που τους χορηγούνται και της απώλειας εισοδημάτων και φόρων (Πηγή: Eurofound - Mapping youth transitions in Europe).

Δεν είναι όλα τα μέτρα των Εγγυήσεων για τη Νεολαία δαπανηρά. Για παράδειγμα, η ανάπτυξη στενότερης συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων είναι ένα αποτελεσματικό μέτρο που δεν απαιτεί μεγάλες δαπάνες.

Χρηματοδότηση

Για να γίνουν οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία πραγματικότητα, οι κρατικοί προϋπολογισμοί θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στα μέτρα καταπολέμησης της ανεργίας των νέων, ώστε να αποφύγουν μεγαλύτερες δαπάνες στο μέλλον. Η ΕΕ θα συμπληρώσει την εθνική χρηματοδότηση των προγραμμάτων αυτών μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και της Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων.