Ορισμός των υπηρεσιών γενικού συμφέροντος
Πρόκειται για τις υπηρεσίες που οι δημόσιες αρχές των κρατών μελών της ΕΕ κατατάσσουν ως υπηρεσίες γενικού συμφέροντος, οι οποίες υπόκεινται σε συγκεκριμένες υποχρεώσεις παροχής δημόσιων υπηρεσιών. Μπορούν να παρέχονται είτε από το κράτος είτε από τον ιδιωτικό τομέα.
Παραδείγματα υπηρεσιών γενικού συμφέροντος είναι: οι δημόσιες συγκοινωνίες, οι ταχυδρομικές υπηρεσίες και η υγειονομική περίθαλψη.
Κατηγορίες
Οι υπηρεσίες γενικού συμφέροντος διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: οικονομικές, μη οικονομικές και κοινωνικές.
- Οι υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος είναι βασικές υπηρεσίες που εκτελούνται έναντι αμοιβής, π.χ. ταχυδρομικές υπηρεσίες. Οι υπηρεσίες αυτές υπόκεινται στους ευρωπαϊκούς κανόνες εσωτερικής αγοράς και ανταγωνισμού. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχουν παρεκκλίσεις από τους κανόνες αυτούς, εάν αυτό είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί η πρόσβαση των πολιτών σε βασικές υπηρεσίες.
- Οι μη οικονομικές υπηρεσίες, όπως η αστυνομία, η δικαιοσύνη και τα υποχρεωτικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, δεν υπόκεινται σε συγκεκριμένη ευρωπαϊκή νομοθεσία ή στους κανόνες εσωτερικής αγοράς και ανταγωνισμού.
- Οι κοινωνικές υπηρεσίες γενικού συμφέροντος ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ευάλωτων πολιτών και βασίζονται στις αρχές της αλληλεγγύης και της ισότιμης πρόσβασης. Μπορούν να έχουν τόσο οικονομικό όσο και μη οικονομικό χαρακτήρα. Παραδείγματα τέτοιων υπηρεσιών είναι τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, οι υπηρεσίες απασχόλησης και οι υπηρεσίες παροχής κοινωνικής στέγης.
Η δράση της ΕΕ
Το 2011 η ΕΕ εξέδωσε το Ποιοτικό Πλαίσιο για τις Υπηρεσίες Γενικού Συμφέροντος στην ΕΕ. Το Ποιοτικό Πλαίσιο για τις Υπηρεσίες Γενικού Συμφέροντος:
- αποσαφηνίζει τον τρόπο εφαρμογής των ευρωπαϊκών κανόνων για τις βασικές υπηρεσίες, καθώς και τις τροποποιήσεις που έχουν γίνει, κατά περίπτωση, στους κανόνες αυτούς ώστε να αντιμετωπίζονται συγκεκριμένες ανάγκες
- μεριμνά για την πρόσβαση όλων των πολιτών σε βασικές υπηρεσίες
- προωθεί την ποιότητα στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών και προβάλλει σχετικά επιτεύγματα ως πρότυπα για άλλες βασικές υπηρεσίες
Σε συνέχεια του πλαισίου αυτού, εκσυγχρονίστηκαν επίσης οι ευρωπαϊκοί κανόνες περί δημόσιων συμβάσεων και θεσπίστηκε νέα νομοθεσία που αποσαφηνίζει την εφαρμογή των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος.
Έχετε ερωτησεις για το δίκαιο της ΕΕ που διέπει τις βασικές υπηρεσίες;
Εάν δεν μπορέσετε να βρείτε απαντήσεις στα ερωτήματά σας στον οδηγό, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιώντας τη διαδραστική υπηρεσία πληροφόρησης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύναται να απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με το δίκαιο της ΕΕ στον τομέα αυτό. Δεν δύναται όμως:
- να αναλύει μεμονωμένες περιπτώσεις
- να ερμηνεύει επισήμως το δίκαιο της ΕΕ σε σχέση με μια συγκεκριμένη υπόθεση
- να παρέχει νομικές συμβουλές σε θέματα εθνικού δικαίου
- να συμβουλεύει για τη δομή των προσκλήσεων υποβολής προσφορών ή των δημόσιων συμβάσεων
- να συμβουλεύει για τον τρόπο οργάνωσης ενός αντισταθμιστικού μηχανισμού