W ramach projektu „Krajobrazy Witalne” (ang. Vital Landscapes) partnerzy i zainteresowane podmioty z Europy Środkowej mogą wspólnie chronić krajobrazy kulturowe w ramach działań podejmowanych na szczeblu regionalnym oraz wymiany doświadczeń międzynarodowych. Istniejące od stuleci krajobrazy są ważną częścią tożsamości danego regionu, ale zbyt często nieznajomość ich walorów prowadzi do niekorzystnych zjawisk.
- 12 December 2014
Dzięki pomocy, którą otrzymaliśmy w ramach projektu „Witalne krajobrazy”, przygotowaliśmy bazę danych o walorach krajobrazowych i środkach ich utrzymania w Parku Krajobrazowym Doliny Dolnej Soławy. Ponadto w efekcie licznych warsztatów z udziałem obywateli i zainteresowanych podmiotów pojawiły się nowe pomysły dotyczące rozwoju naszych krajobrazów.
W celu ochrony jakości, piękna i różnorodności krajobrazów w Europie Środkowej ośmiu partnerów reprezentujących sfery akademickie i biznesowe zamierza przetestować innowacyjne formy włączenia społeczeństwa w prowadzone działania, jak również organizować bardziej tradycyjne międzynarodowe spotkania, konferencje, warsztaty i wizyty studyjne. Celem tych działań jest pobudzenie dyskusji wśród zainteresowanych podmiotów z Europy Środkowej na temat metod ochrony walorów krajobrazowych oraz wymiana doświadczeń w celu poszerzenia puli dostępnych rozwiązań.
Angażowanie społeczeństwa
Celem projektu „Krajobrazy Witalne” jest zaangażowanie lokalnych społeczności w proces podejmowania decyzji dotyczących przyszłości otaczających te społeczności krajobrazów. W niemieckim Parku Krajobrazowym Dolnej Soławy tamtejsi przewodnicy występują w charakterze ambasadorów swojego regionu i informują przyjezdnych o jego krajobrazie kulturowym. Ponadto we współpracy z lokalnymi ekspertami identyfikują miejsca wymagające ochrony jako przeciwwaga dla położonych w pobliżu obszarów poddanych intensywniejszemu zagospodarowaniu.
W ramach działań projektowych w austriackim regionie Mühlviertel zorganizowano serię spotkań mających na celu ocenę oczekiwań mieszkańców co do przyszłości ich miejscowości i otaczających ją terenów. Podczas takich spotkań zbierane są opinie, formułowane priorytety i omawiane plany dotyczące lokalnego rozwoju.
Na przykład w czeskiej Szumawie regularne spotkania pozwoliły zacieśnić związki między mieszkańcami a nowo utworzonym rezerwatem biosfery. W słoweńskim regionie Ljubljansko Barje tamtejsi rolnicy również przekonują mieszkańców okolicznych miast o walorach lokalnej żywności oraz wyjaśniają dzieciom, jak działać na rzecz zrównoważonego rozwoju. Ponadto propagują walory dziewiczego środowiska naturalnego.
Propagowanie ekologii w Europie Środkowej
Zmiany wpływające na nasze krajobrazy często następują tak powoli, że trudno je zauważyć. Dzięki różnego rodzaju symulacjom i zdjęciom można jednak zwizualizować zagrożenia dla środowiska i wyraźniej przedstawić skutki takich zmian. W ramach projektu skorzystano z różnych metod wizualizacji, aby zapewnić obiektywną podstawę do dyskusji. Takie zaawansowane metody wizualizacji zestawiono z metodami konwencjonalnymi obejmującymi porównanie historycznych zdjęć, map i ortofotografii (miało to miejsce na przykład w przypadku Małych Karpat na Słowacji). Na potrzeby projektu zastosowano też inne nowoczesne metody działania takie jak przygotowanie aplikacji GoogleEarth do tworzenia trójwymiarowych obrazów zmian elementów krajobrazu w węgierskim regionie Nagyberek. W Mściwojowie w Polsce we współpracy z tamtejszymi zainteresowanymi podmiotami opracowano za pomocą narzędzia do modelowania 3dsmax wizualizację wyglądu wsi po wykonaniu prac rekonstrukcyjnych.
W celu ochrony krajobrazu kulturowego w ramach projektu przekazywane są również informacje o metodach zaspokajania różnych potrzeb regionów w zakresie rozwoju gospodarczego przy uwzględnieniu kwestii dotyczących ochrony środowiska i opieki społecznej. Ważnym efektem realizacji projektu jest zachęcanie do dialogu między osobami zajmującymi się utrzymaniem krajobrazu, w tym rolnikami, inwestorami, ekologami i mieszkańcami, zarówno na szczeblu regionalnym, jak i europejskim.
Łączna wartość inwestycji i środki finansowania z UE
Łączna wartość inwestycji w ramach projektu „Waloryzacja i zrównoważony rozwój krajobrazów kulturowych przy użyciu innowacyjnych technik partycypacji i wizualizacji” wynosi 2 018 152 EUR, z czego 1 619 435 EUR pochodzi ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu operacyjnego „Europa Środkowa” w okresie programowania 2007–2013.