Fundusze EOG i fundusze norweskie to wkład finansowy Islandii, Liechtensteinu oraz Norwegii w solidarność i spójność europejską. W okresie programowania 2014–2021 na programy wspierające inwestycje UE w centralnej i południowej Europie przeznaczono 2,8 mld EUR. Islandia, Liechtenstein i Norwegia prowadzą bliską współpracę z UE i są członkami jednolitego rynku na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG). Współpraca obejmuje realizację wsp&oa
- 04 May 2018
Fundusze EOG i fundusze norweskie to wkład finansowy Islandii, Liechtensteinu oraz Norwegii w solidarność i spójność europejską. W okresie programowania 2014–2021 na programy wspierające inwestycje UE w centralnej i południowej Europie przeznaczono 2,8 mld EUR.
Islandia, Liechtenstein i Norwegia prowadzą bliską współpracę z UE i są członkami jednolitego rynku na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG). Współpraca obejmuje realizację wspólnego celu, jakim jest zmniejszenie dysproporcji społecznych i gospodarczych w EOG.
Wymienione wyżej kraje uczestniczą w realizacji tego celu poprzez fundusze EOG i fundusze norweskie. Podobnie jak Fundusz Spójności fundusze te wspierają państwa członkowskie UE, których dochód narodowy brutto na osobę jest niższy niż 90% wysokości średniego dochodu narodowego brutto w UE. Kraje te mają taki sam cel jak UE, a jest nim zielona, konkurencyjna i sprzyjająca włączeniu społecznemu Europa.
Zgodnie z priorytetami UE na obecny okres finansowania w ramach funduszy EOG/norweskich ustanowiono niedawno fundusze regionalne, które mają zwalczać bezrobocie i promować współpracę transgraniczną.
Zwiększanie wpływu
Na początku okresu programowania każdy kraj korzystający z funduszy przedstawia swoje priorytety w zakresie inwestycji w ramach dwustronnego protokołu ustaleń z państwami będącymi donatorami. W czasie negocjacji odbywają się konsultacje z Komisją Europejską w celu uniknięcia dotowania tych samych sektorów i zapewnienia, że finansowanie jest kierowane w obszary, gdzie będzie miało największy wpływ. Programy wprowadzane w ramach funduszy muszą być zgodne z zasadami UE oraz spełniać standardy w zakresie praw człowieka, dobrych rządów, zrównoważonego rozwoju i równości płci.
Fundusze UE i EOG uzupełniają się wzajemnie i są zazwyczaj zarządzane przez tę samą instytucję na szczeblu krajowym. Jeden fundusz może wspierać drugi na przykład poprzez pomoc w rozwoju programu pilotażowego lub finansowanie różnych aspektów tego samego projektu. Z funduszy finansowane są również projekty, dla których trudno jest uzyskać środki na poziomie krajowym lub unijnym, przez co unika się duplikowania finansowania tych samych projektów. Zarówno fundusze UE, jak i EOG pomagają w pozyskiwaniu innych źródeł finansowania na poziomie publicznym i prywatnym.
Głównym celem funduszy jest umocnienie wzajemnych relacji między Islandią, Liechtensteinem i Norwegią a krajami będącymi beneficjentami. Priorytety odzwierciedlają wspólne europejskie wyzwania, a zarówno donatorzy, jak i beneficjenci są zainteresowani współpracą. Fundusze zostały ustanowione, aby ułatwić i wspierać dwustronne partnerstwo między instytucjami publicznymi, firmami prywatnymi, organizacjami pozarządowymi i instytucjami badawczymi na wszystkich szczeblach. W każdym okresie programowania wsparcie uzyskują tysiące projektów, w tym wspólne projekty badawcze i łączone projekty z sektora MŚP, a także wymiany typu peer-to-peer i szkolenia dla pracowników.
Wspieranie demokracji
Cechą wyróżniającą fundusze EOG jest fakt, że minimum 10% środków jest kierowanych bezpośrednio do organizacji społeczeństwa obywatelskiego w każdym z krajów beneficjentów. Celem jest rozwój długoterminowej stabilności i zdolności społeczeństwa obywatelskiego do promowania udziału w demokracji, aktywnej postawy obywatelskiej i praw człowieka.
Rada Europy, OECD i Agencja Praw Podstawowych UE są partnerami w kilku programach i projektach, wspierając swoją wiedzą i doświadczeniem walkę z dyskryminacją, zwiększanie włączenia społecznego, rozwój gospodarczy oraz promowanie dobrych rządów. Umacnianie najsłabszych grup i mniejszości, takich jak społeczność Romów, jest bardzo istotną kwestią w ramach funduszy w wielu krajach będących beneficjentami.
Sektory priorytetowe funduszy EOG i funduszy norweskich na lata 2014–2021
- Innowacja, badania, edukacja i konkurencyjność
- Włączenie społeczne, zatrudnienie ludzi młodych i ograniczenie ubóstwa
- Środowisko, energia, zmiana klimatu i gospodarka niskoemisyjna
- Kultura, społeczeństwo obywatelskie, dobre rządy i prawa podstawowe
- Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne
Więcej informacji
Panorama 64: Cohesion Policy: 30 years investing in the future of European Regions