Procedury stanowienia prawa

W tej części można znaleźć informacje na temat procedur, które prowadzą do przyjęcia aktów prawnych przez instytucje europejskie. EUR-Lex umożliwia dostęp do poszczególnych etapów procedur i związanych z nimi dokumentów. Zawiera również dodatkowe informacje, takie jak status procedury (w toku, zakończona, wstrzymana), rodzaj procedury (np. zwykła procedura prawodawcza, tj. ustawodawcza, czy też procedura o charakterze nieprawodawczym, tj. procedura nieustawodawcza) czy podstawa prawna.

Większość z tych procedur ma charakter międzyinstytucjonalny, czyli uczestniczą w nich co najmniej dwie instytucje UE.

EUR-Lex umożliwia również dostęp do szeregu procedur, które są procedurami wewnętrznymi niektórych instytucji/organów europejskich.

Jak wyszukiwać na tej stronie?

Po lewej stronie dostępne są różne narzędzia wyszukiwania:

Wyszukiwanie w procedurach stanowienia prawa przekierowuje do formularza wyszukiwania zaawansowanego, który oferuje wiele opcji, takich jak wyszukiwanie według międzyinstytucjonalnego odniesienia do procedury, rodzaju procedury, konkretnego wydarzenia w procedurze lub statusu procedury. Wyszukiwanie odbywa się wówczas wyłącznie w zbiorze „Procedury stanowienia prawa”.
Zakładka Niedawno opublikowane umożliwia dostęp do wszystkich procedur opublikowanych w tym dziale w ciągu ostatnich 14 dni.

Można również znaleźć procedurę stanowienia prawa związaną z danym dokumentem, klikając zakładkę „Procedura” w menu po lewej stronie dotyczącej dokumentu.

Aby śledzić postępy w konkretnej procedurze stanowienia prawa, możesz utworzyć powiadomienie (kanał RSS), klikając Śledź procedurę po lewej stronie. Otrzymasz powiadomienie za każdym razem, gdy pojawi się nowe wydarzenie związane z daną procedurą.

Procedury stanowienia prawa UE określają etapy prowadzące do przyjęcia aktów prawnych, a także zaangażowane w ten proces instytucje i organy oraz ich odpowiednie role w tym procesie. Różnią się one w zależności od obszaru polityki i rodzaju danego aktu.

Procedura ustawodawcza odnosi się do procesu, w ramach którego współprawodawcy (Parlament Europejski i Rada UE) przyjmują akty prawne: rozporządzenia, dyrektywy i decyzje. Akty prawne Unii Europejskiej przyjmowane w drodze procedury ustawodawczej są aktami ustawodawczymi.

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przewiduje dwa rodzaje procedur ustawodawczych:

zwykłą procedurę ustawodawczą
specjalne procedury ustawodawcze.

Zwykła procedura ustawodawcza

Od czasu wejścia w życie traktatu lizbońskiego zwykła procedura ustawodawcza jest główną procedurą uchwalania prawa w procesie decyzyjnym UE, w ramach której Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej działają wspólnie jako współprawodawcy. Wcześniej procedura ta nosiła nazwę „procedury współdecyzji”.

Specjalne procedury ustawodawcze

Mają zastosowanie w szczególnych przypadkach określonych w Traktacie. W przeciwieństwie do zwykłej procedury ustawodawczej nie istnieje jedna procedura przyjmowania aktów w ramach tych procedur. Akt prawny może zostać przyjęty w ramach specjalnej procedury ustawodawczej przez:

Parlament Europejski z udziałem Rady
Radę z udziałem Parlamentu Europejskiego.

Procedury o charakterze nieprawodawczym, tj. procedury nieustawodwacze

Instytucje UE mogą również przyjmować akty nieustawodawcze.

Część „Procedury stanowienia prawa” w bazie EUR-Lex obejmuje międzyinstytucjonalne procedury nieustawodawcze dotyczące aktów przyjmowanych głównie przez Radę na wniosek Komisji.

Procedury dotyczące aktów prawnych przyjmowanych wyłącznie przez Komisję (akty autonomiczne), w tym aktów wykonawczych i delegowanych Komisji, można znaleźć w części dotyczącej procedur wewnętrznych.

Skróty głównych procedur międzyinstytucjonalnych

Międzyinstytucjonalne odniesienie do procedur stanowienia prawa składa się z roku, numeru procedury (cyfry lub litery) oraz skrótu rodzaju procedury.

Przykład

2012/0011/COD – są to odpowiedniki (roku)/(numeru procedury)/(rodzaju procedury).

Rodzaj procedury „COD” oznacza zwykłą procedurę ustawodawczą (a także dawną procedurę współdecyzji).

Skrót	Procedura międzyinstytucjonalna	Status
ACC	Porozumienie	Nieaktualne
APP	Specjalna procedura ustawodawcza (wymagana zgoda Parlamentu Europejskiego)	Aktualne
AVC	Procedura zgody	Nieaktualne
BUD	Procedura budżetowa	Aktualne
CNB	Konsultacja z Europejskim Bankiem Centralnym	Nieaktualne
CNC	Konsultacja z Trybunałem Obrachunkowym	Nieaktualne
CNS	Specjalna procedura ustawodawcza (konsultacja z Parlamentem Europejskim)	Aktualne
COD	Zwykła procedura ustawodawcza i dawna procedura współdecyzji	Aktualne
DEC	Procedura udzielania absolutorium z wykonania budżetu	Aktualne
NLE	Procedura nieustawodawcza	Aktualne
PRT	Protokół socjalny	Nieaktualne
SYN	Procedura współpracy	Nieaktualne

EUR-Lex umożliwia dostęp do informacji o procedurach, które są procedurami wewnętrznymi instytucji/organów europejskich.

Procedura wewnętrzna to szereg etapów wewnętrznego procesu decyzyjnego w danej instytucji lub danym organie. Etapy procedury różnią się w zależności od rodzaju procedury, instytucji i jej regulaminu.

Wynikiem procedury wewnętrznej może być akt przyjęty tylko przez jedną instytucję (np. autonomiczny akt Komisji w formie aktu wykonawczego) lub dokument będący częścią międzyinstytucjonalnej procedury stanowienia prawa (np. wniosek Komisji lub opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES-u).

Informacje na temat procedur wewnętrznych są przesyłane do bazy EUR-Lex dopiero od lipca 2016 r. i na razie są dostępne wyłącznie w odniesieniu do EKES-u. Można na przykład wyszukać procedury wewnętrzne prowadzące do przyjęcia wniosków Komisji, jej aktów delegowanych i wykonawczych, opinii EKES-u itp.

Jak uzyskać dostęp do procedur wewnętrznych

Dostęp do procedur wewnętrznych można uzyskać, klikając odpowiednią zakładkę w menu po lewej stronie każdej strony danego dokumentu.

Zob. przykład procedury wewnętrznej prowadzącej do przyjęcia dyrektywy wykonawczej Komisji.