door Anna Marzec-Bogusławska M.D., M.P.H., directeur van het Poolse nationale aidscentrum
De situatie met betrekking tot hiv/aids is drastisch veranderd. Wat in de jaren 1980 een doodvonnis betekende, is vandaag de dag (in veel gevallen) een beheersbare, chronische ziekte, dankzij politieke inzet en empirisch onderbouwde maatregelen, waaronder voorlichtingscampagnes, schone naalden voor verslaafden, permanent onderzoek en betere, integrale zorg.
Ik wil benadrukken dat een groot deel van de vorderingen die de afgelopen tien jaar zijn geboekt, te danken zijn aan de verklaring van Dublin en de inzet van de landen die deze hebben ondertekend. Na de verklaringen van Dublin en Vilnius in 2004 heeft de Europese Commissie beleid ontwikkeld ter bestrijding van hiv/aids in de EU en de naburige landen. Daarna heeft zij nog twee mededelingen en drie operationele actieplannen (2006-2009 en 2009-2013) gepubliceerd.
Ondanks deze aanzienlijke vooruitgang zorgt de ziekte nog steeds voor veel leed, in Europa en in de rest van de wereld. Behandeling is mogelijk, maar genezing niet. Hiv/aids blijft een ernstige bedreiging voor de gezondheid en de maatschappij.
In tegenstelling tot de wereldwijde trend, neemt het aantal nieuwe meldingen van hiv in Europa (in ruime zin) nog toe, met name onder mannen die seks hebben met mannen. 42% van de nieuwe gevallen in 2013, vielen in deze categorie. Bovendien worden in de Europese Unie (EU) en de Europese Economische Ruimte (EER) 47% van de mensen met hiv/aids pas laat gediagnosticeerd. Dit betekent veel mensen zich niet bewust zijn van hun besmetting. Dit wordt ook weerspiegeld in het lage aantal tests, dat vooral het gevolg is van angst voor stigmatisering en discriminatie.
We moeten voortdurend alert blijven. De strijd tegen aids is nog lang niet gestreden.
Daarom heeft de Commissie haar hiv/aids-actieplan tot 2016 verlengd, om te zorgen voor continuïteit in het optreden van de EU. Maar we moeten allemaal ons steentje bijdragen. Wij moeten de mensen bereiken die het moeilijkst te bereiken zijn en het grootste risico lopen: mannen die seks hebben met mannen, migranten en verslaafden die drugs inspuiten. En we moeten anderen laten weten dat ze niet immuun zijn: zo komt 30% van alle hiv/aids-infecties bij heteroseksuelen voor.
Als we willen dat onze kinderen en jongeren opgroeien als een generatie zonder aids, moeten wij onze mouwen opstropen en blijven samenwerken. Het uiteindelijke doel, deze verwoestende ziekte uitroeien, kan alleen worden bereikt als hiv/aids hoog op de politieke agenda’s blijft staan en er serieus werk wordt gemaakt van monitoring in Europa.
